Alan Lakein (1973) zamanını kontrol edebilirseniz, hayatınızı da kontrol edebileceğinizi soyluyor. Zaman değerli bir maldır; herkes tarafından eşit paylaşılır,ama oldukca farklı olarak kullanılır. Yaklaşık olarak %57’imiz şimdi ve geleceğe yonelik bir yapıya sahibizdir, %33’umuz geleceğe, %9’umuz şimdiki zamana ve sadece %1’imiz gecmişe yonelik tutum sergileriz. Toplumların da zamana karşı tutumları farklıdır; kimi toplumlar dakik ve her şeyi zamanında yapan bir tutum sergilerken kimileri de rahat ve zamana aldırış etmeyen bir tutum icindedirler. Başarılı yoneticiler ve uretken kişiler geleceğe ya da amaclarına yonelik tutum sergilerken; başarısız, yeteneksiz ve işini geciktiren kişiler şimdiye, o ana yonelik tutum sergilerler, duzensiz ve kadercidirler. Bunların yanı sıra, durumumuz ve ihtiyaclarımız da zaman oryantasyonumuzu etkiler; ama yine de hayatta başarılı olmak istiyorsak zaman oryantasyonumuzu değiştirebilmeliyiz.



Uyumak, yemek, calışmak vb. aktivitelere ayrılan zamanı programlamak o kadar zor olmayabilir ya da programlanması gerekmeyebilir ama “doldurulmamış,boş” kullanılabilir saatleri programlamak zorundasınızdır. Bu durumda onemli olan, kendiniz icin zamanı en iyi kullanmanın yolunun ne olduğuna karar vermenizdir. Bu yuzden, kullanılabilir ve mevcut zamana gore her hafta ve sonrasında neler yapmanız gerektiğinin bir listesini yapın ve daha oncelikli işleriniz icin gunluk yapılması gerekenler listesi hazırlayın.



Amaclar



· Zamanınızı daha iyi kullanmak icin, onceliği olan aktivitelere zaman ayırıp, daha az onemli şeyler icin zaman gecirmeyi ve zamanınızı boşa harcamaktan kacının.

· Zamanı idareli olarak kullanmaktan ote etkili olarak kullanmak icin, o anki imkanlardan en iyisini secin ve yapın.



Adımlar



1. Adım: Onceliklerinizi ortaya koyun. Onunuzdeki birkac ay icin belli başlı amaclarınızı listeleyin. Her bir amacı derecelendirin. Ve “Benim icin yapacağım en onemli şeyler nelerdir?” diye sorun.



En azından her ay hayattaki amaclarınız ve organizasyonunuzun gorevi hakkında yeniden duşunun. Bu durumda sahip olduğunuz onemli rolleri de duşunmek onemlidir. Sahip olduğunuz rolleri yerine getirmek icin gercekten onemli olduğunu duşunduğunuz belli başlı amacların listesini yapın. Şimdi listenin uzerinden gidin ve her bir amacı birincil,ikincil ve sonuncu olmak uzere derecelendirin. İstediğimiz herşeyi yapamayız, ama ikincil ve duşuk onceliği olan işlere zaman ayırmaya karşı kendimizi koruruz.



2. Adım: En oncelikli amaclarınıza ulaşmak ici o hafta neler yapılması gerektiğini listeleyin ve her aktiviteyi derecelendirin.



Her hafta durumunuzu gozden gecirmek ve amacınıza ulaşmak icin gercekten ne yapmanız gerektiğini duşunmek icin birkac dakika ayırmak sizin icin yararlıdır. Orneğin, “İşimde daha iyi olmak ve başkalarıyla olan ilişkilerimi geliştirmek icin bana yardımcı olacak ne oğrenebilirim?, Gelecekte karşılaşabileceğim hangi problemleri onleyebilirim?, vb.” Bu soruları sorarak, hayattaki belli başlı amaclarınızı somut faaliyetlere donuşturebilirsiniz.



Yaratıcı ve gercekci olun. Amaclarla aktiviteleri birbirine karıştırmayın. Ve aktiviteleri listelerken dereceleyin ki en once neleri yapmanız gerektiğine karar verebilin. Eğer amacınıza nasıl ulaşacağınızı bilmiyorsanız, daha once bunu başarmış insanlarla konuşun, onlardan tavsiye alın ya da onlar hakkında bilgi edinin.



3. Adım: Zamanınızı nasıl gecirdiğinizi gozlemleyin.



Zamanı nasıl boşa harcadığınızı, nasıl onceliği az olan gorevlere zaman harcadığınızı ve nasıl verimli olamadığınızı not edin. Ayrıca, ne zamanlar calışmak icin en cok enerjiye sahip olduğunuza, ne zamanlar zihinsel olarak tetikte olduğunuza, ne zaman yorulduğunuza ve sizi nelerin oncelikli yapılması gerekenlerden uzaklaştırdığına da dikkat edin. Bu bilgiler gunluk bir program oluşturmada size yardımcı olacak ve boylece işinizi zamanında yapacaksınız.



4. Adım: Haftanın sabit aktiviteleri icin ana bir program yapın.



Haftalık ana program size neye kac saat ayırdığınızı gosterecektir ve bu sizin sabit programınızdır. Yapmanızın zorunlu olduğu şeyleri icerir ve haftadan haftaya değişmeyerek sabit kalır. Bu programı sadece bir kere yapmalısınız ve daha sonra gerekirse gecici değişiklikler yapabilirsiniz. Ana program sizin kontrolunuzde boş olan saatlerinizi de belirler.



5. Adım: O hafta yapmanız gereken şeylerin işleyen bir listesini tutun.



Kısa zamanda ne yapılması gerektiğini izlemek zorundasınız. İş icin gerekli zamanı, işin bitiş tarihini ve onemini not etmek size yardımcı olabilir.



6. Adım: Her gun icin “yapılması gerekenler” listesi oluşturun.



Onemli ve amaca yonelik aktivitelerinizi, programlanmış olan zamanınızı, geniş kapsamlı ana amaclarınızı ve o hafta sona erecek gorevlerinizi goz onunde bulundurarak, haftanın her gunu oncelikli olarak yapmanız gereken şeylerin neler olduğuna karar vermeniz gerekir. Sonra, boş zamanınızdaki aktivitelerinizi programlamaya başlayın. Bu programlamayı o gun erkenden yapın. Planlama yaparken kucuk işlere ilk sırada yer vermeyin ve performansınızı kolay ve daha az onemli aktivitelere harcamayın. Programınızı oluştururken ayrıntılardan kacınmayın. Eğer programınızdaki her şeyi yapamadıysanız kendinizi suclu hissetmeyin, ertesi gun yapabilirsiniz.



7. Adım: Gunluk yapılması gerekenler listesini takip edin. Kendinizi odullendirin.



Gunluk programınız yapabileceğiniz şeylerden oluşsun ki gercekci olabilsin. Esnek olmalısınız cunku gun icerisinde yeni gorevler cıkabilir. Oncelikte ilk sırada yer alan aktivitelerinizi her gun boş zamanlarınızda yapmanız en temel noktadır. Uzun, sizi hoşnut etmeyen ve zor bir gorevle karşılaştığınızda hemen o an yapmak yerine bir sure hicbir şey yapmayıp dinlendikten sonra devam edebilir ya da daha kucuk parcalara bolerek yapabilirsiniz.



Sizin icin onemli olan alanlarda organize ve uretken olmanız size bir oduldur ama daha cok odule ihtiyacınız var. Bu yuzden, programınıza dinlenme araları, arkadaşlarla sohbet icin vakit ve rahatlama egzersizlerini ekleyin.



Program hazırlamak icin gereken zaman



Ana programı oluşturmak sadece birkac dakikanızı alacaktır. Değişiklikler hızla eklenebilir. Ayrıca her gun icin yapılması gerekenler listesini hazırlamak dikkatli duşunmeyi gerektirir ve 10-15 dakikanızı alır.



Genel Problemler



· İnsanların bir programa ihtiyac duymamaları ve bazı insanların programa gore hareket etmeyi sevmedikleri icin reddetmeleri

· Bazılarımızın temel psikolojik ihtiyacların baskısında kalması.

· Coğumuzun zamanımızı aslında onemli olmayan, ama acil olarak gorulen işlerle gecirmemiz.

· Bazı insanların gunluk programlarını cok katı ve talepkar olarak oluşturmaları hayatı sıkıntıya donuşturur.



Problemler olsa da, programlı olmanın ve zamanı ayarlamanın faydaları gozle gorulebilirdir cunku en azından beyninize hayatınızı etkilemesi icin bir şans verirsiniz.