Bu durum istemsiz, belirli bir tarzda,hızlı ve tekrarlayıcı hareket ya da ses cıkarma durumudur. Suresi genellikle 1 saniyeyi gecmemektedir. Bu duruma direnc gosterilemez gibi hissedilir. Tik davranışının vucutta gorulen yeri ( kaş, goz, omuzda oluşması gibi) , sıklığı ve zorlayıcılığı, ceşitli zamanlarda değişebildiği gibi, topluluk icinde olma ya da tek başına bulunmaya gore değişebilmektedir. Tikler tek bir bolgede veya birden fazla bolgede ya da organda hissedilebilir. Tik davranışının yapılması ile birlikte gecici bir rahatlama elde edilir.
Tik davranışlarını arttıran etmenler:
Yoğun stres durumları, kaygı duzeyinin arttığı haller, bitkin duşmek, can sıkıntısı hissetmek, kişi icin onemli bir olaya katılmak , başkaları onunde aktif bir eylemde bulunmak( soz almak, bir toplantıya katılmak gibi) durumlarında artış gosterebilmektedir. Alkol alımı, kişiyi keyifle oyalayabilen bir aktivite ( kitap okumak, tv. seyretmek gibi) dinlenme esnasında azalabilmektedir.
Tik bozukluğuna yol acabilen diğer durumlar:
Tik bozukluğuna neden olan kalıtsal hastalıklar arasında Tourette sendromu, Huntington hastalığı, torsiyon distonisi, ve noroakantozis sayılabilir. Ayrıca ensefalit, Sydenham koresi, ilerleyici bir hastalık olan Creutzfeldt-Jacob sendromu da tik sebepleri arasındadır. Epilepsi (sara) hastalığı tedavisinde kullanılan ilaclar, L-dopa, bazı stimulan ilaclar da bu tur bir duruma yol acabilirler. Karbon monoksit zehirlenmeleri, kafa travmaları, bazı kromozom bozuklukları, zeka geriliği de tik davranışlarını oluşturabilir.
Basit hareketsel tikler: Bazı kas gruplarının hızlı, belli bir anlam icermeyen ve tekrarlayıcı bir şekilde kasılması durumudur. En cok sırasıyla gozde, kafagenelinde, omuz , ağız ve el bolgesinde gorulmektedir.
Karmaşık hareketsel tikler: basit şekle gore daha yavaş, daha amaclı gibi gorunen ve daha cok kas grubunu icine alan tiklerdir. En cok kendi vucuduna veya başkasına dokunma ya da vurma, zıplama, kendi ellerini ya da nesneleri koklama şeklindedir.
Hareketsel tikler işlev acısından birbiri ile zıt etkili kasların aynı anda birlikte kasılması ile oluşmaktadır.
Basit sese dayalı tikler: Hece şeklinde olmayan sesler cıkartmaktır. Boğazını ısrarla temizleme, burun cekme, oksurme, bağırma, havlar gibi ses cıkarma bunlara ornektir.
Karmaşık sese dayalı tikler: Daha anlaşılabilir,hecelere dayanan sozcukler, cumleler i tekrarlamak şeklindedir.
Tik bozukluğunun başlangıc ve ilerleyen donem ozellikleri:
Yapılan araştırmalara gore, toplumda bin kişide 2-6 arasında gorulmektedir. Erkeklerde kadınlara gore 3 kat daha fazla gorulmektedir. Genellikle 7 yaş civarında başlamaktadır. İlk oluşan tik genellikle goz kırpmadır. Onu izleyerek kol ve bacakta yerleşik tikler ,daha nadiren de sese dayalı tikler başlangıc tikleri olmaktadır. Kufur etme şeklindeki tikler (koprolali) de daha nadir başlangıc yakınmasıdır. Başlangıcta % 2-3 oranında gorulen koprolali ilerleyen donemlerde % 2-30’lara dek cıkabilmektedir.
Tik bozukluğu kişilerin yaklaşık % 40 kadarında ergenliğin başlangıc evrelerinde tamamen duzelmektedir. % 30 kadar hastada bir miktar duzelme ile hafiflemiş olarak devam eder. Geri kalan % 30 kadar hasta erişkinlik hayatında da tik bozukluğu belirtilerini gostermektedir.
Tik bozukluğu obsesif kompulsif bozukluk ile sıklıkla bir arada gorulebilmektedir. Sıklıkla kontrol etmeye,saymaya ve duzenleme ve benzerleştirmeye yonelik davranışlar şeklindedir.
Hastalığa sebep olan geni saptama calışmaları surmektedir. Bu rahatsızlığı olan kişilerin bazı beyin bolgelerinde metabolizma hızı artmış, bazı bolgelerde ise azalmış bulunmuştur.
Tedavi:
İlac tedavileri yanında terapi ile başarı sağlanmaktadır..
Tik bozuklukları
Psikoloji - Ruh Sağlığı0 Mesaj
●45 Görüntüleme
- ReadBull.net
- Sağlık Forumları
- Psikoloji - Ruh Sağlığı
- Tik bozuklukları