Bircok toplumsal sorunumuzun cozumu icin yalanla baş etmemiz gerekiyor. Toplum icindeki aldatma, dolandırıcılık, hırsızlık, iftira gibi bircok problem temelde yalanla ilişkili.
Yalanla baş etmek ise once kucuk yaştan itibaren anne-baba ve eğitimcilere, daha sonra da kişinin kendisine duşuyor. Yalan kucuk yaşlarda kendisini gosterse de ahlaki gelişim ve uygun eğitimle zamanla ortadan kalkabilir. Dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu ve bazı davranış ve kişilik sorunları da yalanın cocuklarca sık soylenmesine sebep oluyor. Bu durumda yalan ahlaki problemden kısmen farklı bir şekilde kendisini gosterse de ahlaki eğitim tedaviyi diğer yontemlerle birlikte kolaylaştırabiliyor.
Cocuklar niye yalan soyluyor? Gelişimsel sebeplerle, yalanın onemini henuz kavramadıklarından. Anne-baba ve yakın sosyal cevredeki kişiler yalan soyleyerek olumsuz model oluşturduklarından. Suc işleyip cezalandırılmaktan korktukları icin (bilhassa ağır cezalar verildiğinde). Yapmadıkları şeyi yapmış, sahip olmadıkları şeyi sahip olmuş gibi gostermek, istedikleri bir şeyi elde etmek icin. Cocuklar guven eksikliği, kendini gercekleştirme arayışı, değer gorme isteği, estetik ihtiyacı gibi ihtiyaclar, korku, davranışın onemini bilmeme, kuşku, hayalle gerceği ayırt edememe vb. gibi birbirinden farklı sebeplerle yalana başvurur. Cozum icin ne yapalım? Aşırı baskıya son verin: Cocuğun kişilik ozellikleri ile anne-baba veya oğretmen gibi cevredeki kişilerden birinin bile uyumsuz davranışı cocuğun stres nedeni ile yalan gibi davranış bozuklukları gostermesine yol acar. Yalancı diye etiketlemeyin: Cocuk kucuk yaşlarda hayalle gerceği ayırt edemez, aile de davranışa aşırı tepki gosterip yalancılıkla suclar ve guven duymadıklarını acık bir şekilde gosterirlerse bazı cocuklar da bunu kabullenir ve nasıl olsa yalan soylemediğine inandıramayacağı şartlanması ile yalan soylemeye devam edebilir. Sozde durmanın onemi: Yalan, iftira ve sozde durmama gibi guven zedeleyici davranışların alışkanlık haline gelmemesi icin anne-babanın olculu tepki vermesi ve uygun zamanlarda konuşup davranışın gozden kacmadığını fark ettirmesi gerekir. Anlatmasına fırsat verin: Cocuğu sozunu kesmeden dinlemek, yaşadıkları, oğrendikleri hakkında yorumlar yapmasını sağlamak ahlaki gelişimi icin onemlidir.