kist hidatik ameliyatı hidatik kist ameliyatı akciğer karaciğer video karaciğer kisti video
Ulkemizde en sık gorulen paraziter kistik hastalıktır. Hayvancılığın ozellikle koyun sığır yetiştiriciliğin yaygın olduğu bolgelerde yoğun olarak gorulmektedir. Hastalık yapan bir Echinococcus granulosus adı verilen parazittir. Nadirde olsa Echinococcus alveolaris dediğimiz parazitte bu hastalığı yapabilir. Bu parazit etcil memelilerin (kopek v.b.) bağırsaklarında larva veya kist şeklinde otcul memelilerin ic organlarında yaşar. Paraziti taşıyan etcil memeliler dışkılarıyla bu parazitlerin yumurtalarını dışarı atarlar. İnsanlar infekte olmuş sebze v.s. yiyecekleri yiyerek parazitin yumurtasını alırlar. Burda otcul memeliler gibi insanlar arakonak gorevi gorur. İnsan bağırsağına alınan yumurtalar burda embriyoya donuşerek kana gecerek karaciğer v.s. organa taşınır. İnsanda kistlerin en fazla oluştuğu yer karaciğerdir. Bu embriyoların bir kısmı karaciğerden sistemik kan dolaşımına katılarak akciğer, dalak, bobrek, kemik, beyin v.s. organlara taşınabilir.
Parazitler insan vucudunda ceşitli organlara yerleştikten sonra ici sıvı ve parazit dolu olan kistler oluştururlar. Akciğerde genellikle tek kist bulunur. Akciğerde hidatik kist bulunan olguların %60 varan oranlarda karaciğerinde de kist bulunur. Oluşan kistler ureme kabiliyetine sahiptir, kist iceriği diğer yerlere yayılarak yeni kistler yaparlar. Akciğerdeki hidatik kistler yırtılarak akciğer boşluğuna yani soluk borusuna boşalabilir, vucut boşluğuna boşalabilir veya infekte komplike kist haline donuşebilir. Bazı kistler ise kendiliğinden gerileyip yok olabilir.
Hidatik kistler yavaş buyurler ve herhangi bir semptom gostermezler. Hastaların coğu başka bir nedenle veya kontrol amaclı akciğer filmi cektirdiklerinde tanı alırlar. Hastaların ¾ unde kistler akciğerin alt tarafında ve tek olma eğilimindedir. Hidatik kist cocuklarda erişkinlerden daha fazla gorulur. Klinik olarak tanı konulan kistlerin yaklaşık yarısı akciğerdedir. Bu kistler vucutta sadece kitle etkisi yaparlar. Olguların yarısında basıya bağlı oksuruk gorulur, daha az bir hasta grubunda nefes darlığı ve goğus ağrısıda bulunabilir. Akciğerdeki lezyon 1-20 cm arasında olabilir. 7 cm den buyuk kistlerin %30 u soluk borusuna acılır ve hastalar ağızlarından berrak bir sıvının (kaya suyu) geldiğini soylerler. Bazen de yoğun oksurukle birlikte peynir parcası, uzum kabuğu, soğan-yumurta zarına benzer bir maddeyi cıkartabilir. Hidatik kist eğer yırtılırsa insanlarda aşırı duyarlılık reaksiyonlarına yol acabilir. Bu sırada deri bulguları, solunum yollarının daralması, gibi bulgular ortaya cıkabilir. Bazı hastalarda ise rupture bağlı sekonder infeksiyon, abseleşme, yoğun kanama oluşabilir.
Tanıda radyolojik incelemenin rolu buyuk olduğu gibi bazı laboratuar testleri de onem arzeder. Kesin tanı hidatik kist elemanlarının plevral sıvı veya balgamda saptanması ile konur. Tanıda iğne aspirasyonu yapılmaz. Cunku kist yırtılabilir ve sıvı sızıntısına neden olabilir.
Hidatik kistin temel tedavi prensibi cerrahi yontemle kistin cıkarılmasıdır. Kist hızlı buyuyerek etrafa bası yapabilir, ustune başka bir ajanla sekonder infeksiyon gelişmiş olabilir, kist vucut boşluğuna yırtılmış olabilir bu durumlarda cerrahi mudahale şarttır. Kistin cerrahisinde kiste ulaşıldığınde enjektorle icindeki sıvıdan bir miktar alınır ve icine kistleri oldurucu bir ajan verilerek cıkarılma sırasında yırtılmasına karşı onlem alınır. Cerrahinin uygulanmamsı gereken bazı durumlarda vardır. Eğer organda birden fazla kist varsa veya daha onceden ameliyat edilen kişide tekrar kistler oluşmuşsa hastanın ameliyat olması tavsiye edilmez. %10 civarında cerrahi sonrası kist tekrarlayabilir. Ameliyat oncesi ve sonrası 1 yıl surece antikor negatif ise, ameliyat oncesi antikorlar duşuk ameliyat sonrası 1,5 yıl negatifse, ameliyat sonrası antikor miktarında yukseliş yaşanmadan 2 yıl sure ile antikor miktarı duşmuşse hastalığın gidişatı iyi demektir.
Hidatik kist hastasında
- hastanın genel durumu veya kistin lokalizasyonu operasyona uygun değilse
- cerrahi sırasında kist yırtılmışsa
- birden fazla kist mevcut ise
- onceden cerrahi yapılmasına rağmen kist yeniden oluşmuşsa
- ameliyat oncesi kisti oldurmek ve ameliyatı kolaylaştırmak icin
- kistin yeniden oluşmasını onlemek icin
ilac kullanılması gerekir. Medikal tedavide Albendazol, mebendazol ve praziquantal en sık kullanılan ilaclardır. Bu ilacların kullanılması ile bazı yan etkiler gorulebilir. Bulantı, kusma, karın ağrısı, isal, ateş, baş ağrısı, sac dokulmesi gibi yan etkiler gorulebilir. Cerrahi uygulama veya ilac tedavisinin başlanması kararının uzman hekim tarafından verilmesi gerekir. Uygun tedavinin uygulanması icin hastaların genel cerrahi uzmanına başvurmaları gerekir.