Romatizma
Vucudumuzun hareket etmesini sağlayan kaslar, kemikler, eklemler ve bu yapıları birleştiren bağlarda on planda ağrı ve hareket kısıtlılığına bazen de şişlik ve şekil bozukluğuna neden olan hastalıklara genel olarak romatizma adı verilmektedir.
Romatizma tek bir hastalık değildir. 200′e yakın hastalık bu sınıfa girer. Eklem romatizmaları (osteoartrit, romatoid artrit), yumuşak doku romatizmaları (fibromiyalji, boyun ağrısı, bel ağrısı) ve kemik erimesi (osteoporoz) bunlar arasında en sık gorulenleridir.
Romatizmal hastalıklar genel olarak kadınlarda daha sık gorulmekte ve yaş ilerledikce sıklığı artmaktadır. Bununla birlikte erkeklerde daha sık gorulen (gut, ankilozan spondilit) ya da on planda genclerde gorulen (ornek: sistemik lupus eritematozus) hastalıklar da vardır. Romatizmal hastalıklar cocukluk cağında da gorulebilir.
Romatizmal hastalıkların onemli bir bolumunun kesin nedeni bilinmemektedir. Coğunlukla bulaşıcı-mikrobik değildir. Kalıtsal ozellikler (genetik yatkınlık) bazılarında onem taşır. Eklemlerdeki yuku artıran şişmanlık ya da damar yapısını bozan sigara kullanımı gibi dış etkenlerin engellenmesi romatizmalı hastalar icin de yararlıdır.
Bazı iltihaplı romatizmal hastalıklar kas-iskelet sistemi dışında derimizi (kızarıklık, dokuntu), ic organlarımızı (akciğer, bobrek, beyin vb.) etkileyebilir.
Butun sağlık sorunlarında olduğu gibi romatizmal hastalıklarda da en uygun tedavinin yapılabilmesi icin ilk aşamada hastalığa doğru teşhisin konulması gereklidir. Romatizmal hastalıklara ozellikle erken donemde teşhis konulması guc olabilir ve hastanın bir sure konunun uzmanı tarafından tetkik edilmesi ve izlenmesi gerekebilir. Romatizmal hastalıkların belirtileri zaman icinde değişiklik gosterebilir.
Romatizmal hastalığı olan her hasta icin kişisel bir tedavi planı yapılması gerekir. Başka bir hasta icin yararlı olan ilaclar ya da tedavi girişimleri sizin icin uygun olmayabilir. Doktorunuz tarafından onerilmeyen tedavileri uygulamanız sizin icin yararsız ve tehlikeli olabilir, uygun tedavinin yapılması gecikebilir.
Romatizmal hastalıkların bir bolumunde hastalık cok uzun sure devam edebilir. Bu hastalıklara muzmin (kronik) hastalıklar denir. Bu durumda tedavininin de uzun sureceğini ve verilen ilacların hekim kontrolunde surekli alınması gerektiğini unutmayınız. Yapılan tedaviler hastalığı tamamen yok etmese dahi gunluk yaşamınızın ağrısız ve rahat olmasını sağlamayı amaclamaktadır.
Romatizmalı hastaların hastalıkları ve kullandıkları ilaclar konusunda bilgi edinmeleri yaşamlarını olumlu yonde etkiler. Kullanılacak ilacların olası bilinmesi yararlıdır.
Artrit: Eklemde İltihap
Eklem, kemiklerimizin birleştiği bolgelere verilen isimdir. Bazı eklemlerimiz cok hareketlidir (ornek dirsek diz, parmak, ayak bileği eklemleri) bazı eklemlerimiz ise sadece kemiklerin birleşmesini sağlar (kafatasımızdaki eklemler). Omurgamızda da boyun ve belimizi hareket ettirmemizi sağlayan eklemler vardır. Eklemlerde bulunan kıkırdak dokusu kemiklerin birbirine surtunmesini engeller.
Doktorunuz teşhisinizin artrit olduğunu belirtirse, eklem ya da eklemlerinizde iltihap olduğu kanısına varmıştır. Artrit on planda hareketli eklemlerin hastalığıdır. Artritin en onemli belirtileri eklemde ağrı, şişlik, kızarıklık, sıcaklık ve eklemin normal hareketlerini yapamamasıdır. Ağrı, eklemin hareket etmesiyle, istirahatte ve bazen de gece meydana gelebilir. Hasta eklem bolgesinde ozellikle sabahları ve istirahat sonrası tutukluk-eklemin hareketlerinde gucluk-daha belirgindir. Bu hastalıklarda sadece eklemler değil eklemin cevresindeki kaslar, yumuşak dokular ve bağlar da etkilenebilir.
Uzun suren artritler eklemlerde şekil bozukluğuna ve eklemin hic hareket edememesine yol acabilirler.
Halsizlik ve yorgunluk artritli hastalarda diğer belirtilere sıklıkla eşlik eder.
Eklemlerin yapısının, ozellikle kıkırdağın bozulması (dejenerasyon) ile seyreden ve halk arasında kireclenme olarak da adlandırılan osteoartrit (artroz) en sık gorulen eklem hastalığıdır. En cok diz ve kalca eklemlerini etkiler, cok sayıda eklemi tutması nadirdir. Genellikle elli yaşından sonra gorulur. Bu hastalıkta ağrı genellikle hareket sonrasında ortaya cıkar, sabah yoktur.
Eklemlerde bulunan zarın (sinovya) ve daha sonra eklemin iltihaplanmasının on planda gorulduğu romatoid artrit yıllar icinde eklemlerin tahrip olmasına yol acabilen, sık gorulen, muzmin bir hastalıktır. Cok sayıda eklemde iltihap gorulur. Tum vucudu etkileyen (sistemik) ve ic organları da tutabilen bir hastalıktır. Erken teşhis edilmesi ve uzun sure ilaclarla tedavi edimesi gerekmektedir.
Omurga ve leğen kemiği eklemlerini tutan muzmin romatizma hastalığı ise ankilozan spondilit adını alır. Genc erkeklerde daha sık gorulur. Tedavi edilmemesi omurga hareketlerinde kısıtlanmaya yol acabilir.