Ekstrakapsuler katarakt ekstraksiyonu
Fakoemulsifikasyon
Katarakt cerrahisi sonrası ortaya cıkabilecek sorunlar
Katarakt cerrahisinin sonucları
Katarakt cerrahisi ile ilgili sık sorulan sorular

Katarakt, insan gozundeki lensin kesifleşmesi olup bunun sonucunda gorme azalması ve hatta gorme kaybı meydana gelir. Tedavisi yapılabilir bir hastalıktır ve tedavisi ancak cerrahi ile mumkun olmaktadır.

Kataraktın tedavisi icin pek cok cerrahi yontem tanımlanmış olmasına rağmen gunumuzde sık kullanılan iki yontem bulunmaktadır. Bunlar ekstrakapsuler katarakt ekstraksiyonu ve fakoemulsifikasyondur.

Ekstrakapsuler katarakt ekstraksiyonu
- Uygun saha temizliğini takiben ameliyat edilecek goz acıkta bırakılacak şekilde hastanın uzeri ortulur. Goz kapakları bir alet yardımı ile acık tutulur. Goz yuzeyini orten konjonktiva isimli zar korneanın ust kısmından kesilerek acılır ve aynı bolgeden yapılan derin kesi ile goz icerisine girilir. Lensin on zarı yuvarlak veya duz olarak kesilir. Lensin cekirdeği goze bastırılarak doğurtulur. Geri kalan zar dışındaki lens artıkları emici aletlerle temizlenir.

- Torba şeklinde kalan lensin zarları arasına suni goz ici lensi yerleştirilir. On zarın orta kısmı onceden alınmamışsa yırtılarak alınır. Kesi yeri cok ince ipliklerle dikilerek ameliyata son verilir.

Fakoemulsifikasyon
Uygun saha temizliğini takiben ameliyat edilecek goz acıkta bırakılacak şekilde hastanın uzeri ortulur. Goz kapakları bir alet yardımı ile acık tutulur. Korneanın ust veya ust dış kısmından tunel tarzında kucuk bir kesi yapılarak goz icine girilir.

- Fakoemulsifikasyon aleti elciği dışında aletler kullanabilmek amacıyla korneanın bir veya iki tarafına kucuk delikler acılır. Yapılan kesilerden korneanın altına ozel bir jel verilerek gozun şeklini koruması sağlanır.
- Lens on zarı yuvarlak şekilde yırtılarak alınır.
- Lens on zarı lens iceriğinden sıvı enjeksiyonu ile ayırt edilir.
- Fakoemulsifikasyon elciği gozun icine sokularak lensin cekirdeği yumuşatılır, parcalanır ve emilir.
- Fakoemulsifikasyon cihazının bir başka elciği ile kalan lens materyali temizlenir.
- Ameliyatın başında yapılan kucuk kesiden ozel aletler yardımı ile katlanan lens gozun icinde lensin zarlarının icine yerleştirilir. Lens bu esnada acılır. Kesi yerine herhangi bir dikiş konulmadan ameliyata son verilir.
- İkinci bir alternatif olarak kesi yeri biraz genişletilir ve kucuk caplı katlanmayan bir lens yerleştirilir. Bu durumda yine ya dikiş konulmadan ameliyata son verilir ya da bir adet dikiş konur.

Katarakt cerrahisi sonrası ortaya cıkabilecek sorunlar
Katarakt cerrahisi oldukca guvenli bir cerrahi olup sonucları cok iyidir. Katarakt cerrahisinin meydana getirdiği sorunlar ceşitlilik itibariyle fazla olmakla birlikte gorulme sıklığı azdır. Son yıllarda meydana gelen hızlı gelişmeler ve fakoemulsifikasyonun daha fazla uygulanması hasta memnuniyetini artırmıştır. Onemli olabilecek bazı sorunlar yine de gorulebilmektedir.

Kornea bulanıklaşması. Ozellikle birden fazla cerrahi gecirenlerde ve yaşlı kişilerde kornea arka tabakasının hasar gormesi neticesinde meydana gelir. Coğunlukla kendiliğinden iyileşir. İyileşmediği ve gormeyi engellediği takdirde kornea nakli gerekebilir.

Gozluk ihtiyacı. Katarakt cerrahisine alınmadan once bilgisayarlı cihazlarla goz icine yerleştirilmesi gereken lensin numarası belirlenebilir. Buna rağmen cerrahi sonrasında gozluk kullanmayı gerektiren bir kusur ortaya cıkabilir. Bunların başında astigmatizma gelir. Astigmatizma riski fakoemulsifikasyon yonteminde daha azdır.

Goz ici basınc yukselmesi. Ameliyat esnasında kullanılan ilaclara bağlı olarak erken donemde sık karşılaşılan bir problem olup ilaclarla tedbir alınır. Sonra kendiliğinden duzelir. Gec donemlerde de bu risk bulunduğu icin hastaların belli aralıklarla muayeneden gecmesinde fayda vardır.

Gozde reaksiyon oluşması. Her gozde mutlaka reaksiyon olur. Ama bazı gozlerde daha fazla olur.

Goz ici lensi ilgili sorunlar. Goz ici lensler goze uyumlu maddelerden yapılırlar ve coğunlukla bir sorun cıkarmazlar. Nadiren sorunlar olabilir.

Lens arka zarının kesifleşmesi. Lens ve ameliyat teknolojisinin ilerlemesiyle gunumuzde daha nadir gorulmektedir. Meydana geldiği takdirde lazerle, ameliyata gerek kalmadan giderilebilir.

Sinir tabakası ile ilgili sorunlar. Nadiren retina dekolmanı ve merkezi gorme noktasında odem oluşması gibi durumlarla karşılaşılabilir.

Enfeksiyon. Katarakt cerrahisi sonrası meydana gelen enfeksiyonlar cok ciddi seyredebilir ve gozun ya da gormenin kaybına kadar gidebilir. Genellikle gozde ağrı, kızarıklık, gorme kaybı gibi belirtileri vardır. Derhal tedavi gerektiren bu durum nadiren gorulur.

Katarakt cerrahisinin sonucları
Fakoemulsifikasyon yapılan hastaların %90'dan fazlasında %60-70'in uzerinde gorme elde edilmektedir. Ancak gozun sinir tabakası ile ilgili bir problem varsa bu sonucu elde etmek zordur. Katarakt cerrahisinden sonra yakın veya uzak gozluğune ihtiyac duyulabilir.

Katarakt cerrahisi ile ilgili sık sorulan sorular
Katarakt cerrahisi sonrasında işlerime ne zaman donebilirim?
Ekstrakapsuler katarakt ekstraksiyonunda yaklaşık 15-20 gun, fakoemulsifikasyonda ise birkac gun icinde işinize donebilirsiniz. Gozunuzu zorlayacak bir iş yapıyorsanız bu sureleri daha uzun tutmakta fayda vardır. Yine bu şekilde işleri olan kişilerin kesi problemleri ile karşılaşmaması icin fakoemulsifikasyon yontemini tercih etmesi gerekir.

Katarakt ameliyatını ne zaman olmam gerekir?
Gormeniz kendinize yeterli gelmemeye başladığı anda katarakt ameliyatını duşunmeniz gerekir. Fakoemulsifikasyonla katarakt ameliyatı olmayı istiyorsanız biraz daha acele etmekte fayda vardır. Zira bu yontemde lens ses dalgaları ile parcalanmakta olup bekleyen kataraktlarda lens cekirdeği daha da sertleşir ve parcalanması daha zor olur. Bu durumda daha fazla enerji harcanması gerekir ve fazla enerji goz ici dokularına zarar verebilir.

Gozumu kısarsam veya oynatırsam ne olur?
Gozunuz iğne ile uyuşturulduğu takdirde boyle sorunlar olmayacaktır. Ozel bir aletle goz kapaklarınız acık tutulur ve ameliyat yurutulur. Damlalarla uyuşturma yapıldığı takdirde kapak ve goz hareketleriniz tamamen sınırlandırılamaz. Kapak hareketlerinizi bir aletle acarak engellemek mumkundur. Ancak goz hareketlerinizi kendinizin engellemesi gerekir. Bunu yapmanın en iyi yolu ise doktorunuzun soyleyeceği yere sabit olarak bakmanızdır.

Ameliyat esnasında ağrı duyar mıyım?
Anesaaai yapıldıktan sonra ağrı duymazsınız. Eğer ağrı duyuyorsanız ek anesaaai yapılabilir ve rahat bir şekilde ameliyatı gecirmeniz sağlanır.

Hastanede yatmam gerekir mi?
Gunumuzde katarakt cerrahisi gunubirlik yapılarak ameliyattan hemen sonra hasta evine gonderilebilir. Ameliyat sonrası ancak cok ciddi sorunlar cıktığı takdirde hastaneye yatmak gerekebilir.

Her goze lens olur mu?
Gecmişte yapılan katarakt cerrahilerinde sadece katarakt alınır ve ameliyat sonrasında hastaya kalın camlı gozluk verilerek gormesi sağlanırdı. Sonraları gozun renkli tabakasının onune suni goz ici lens uygulaması başladı. Bunun ardından normal insan lensinin bulunduğu yere yani renkli tabakanın ardına lens uygulaması yapılmaya başlandı. Ancak bu lenslerin yerinde kalabilmesi icin lens zarlarının desteği gerekmektedir. Gunumuzde yapılan katarakt cerrahilerinde suni goz ici lens ya lens zarlarının arasına ya da lens zarlarının onune konmaktadır. Lens zarları yeterli destek sağlayamadığı zaman suni lens ya yine renkli tabakanın onune konur, ya da lens renkli tabakanın arkasına konur ama ipliklerle gozun beyaz tabakasına dikilir. İlk ameliyatında gozunun icine lens yerleştirilmemiş kişilere de ikinci bir ameliyatla goz ici lens uygulaması yapılabilir.