şizofreni hakkında şizofren hastalığı hakkında
Şizofreni Nedir ?

- Şizofreni epilepsi, Multipl Skleroz gibi bir beyin hastalığıdır.
- Butun kronik hastalıklar (Şeker hastalığı, astım, romatizma..) gibi alevlenme ve yatışma donemleri gosterir.
- Tedavi edilebilir bir hastalık olmakla beraber zaman zaman alevlenme donemleri olabilir, hastaların onemli bir kısmında hastalık tamamen ortadan kalkmayabilir. Bu durum da kişinin calışmasını, cevresindekilerle iletişim kurmasını, bağımsız bir yaşam surmesini cok gucleştirir.
- Bu ciddi hastalık yeryuzundeki her yuz kişiden birini etkilemektedir. Dunyada 60 milyon, Turkiye’de de 600.000 şizofreni hastası yaşamaktadır.
- Hastalık genellikle 15-25 yaş aralarında başlamakla beraber orta yaşlarda başlaması da mumkundur. Hastalık ne kadar erken başlarsa kişilik uzerindeki harabiyet o kadar fazla olmakta, normal bir yaşam surme şansı azalmaktadır.

Şizofreni Ne Değildir ?
- Şizofreni kişilik bolunmesi demek değildir. Maalesef pek cok kişi şizofreni hastalarını bazı zamanlar normal yaşam surduren bazen de birden tehlikeli bir caniye donuşen kişiler olarak hayal etmektedir. Bunun gercekle alakası yoktur!
- Şizofreni hastaları nadiren cevreye zarar verebilir.
- Şizofreni kelimesi sıklıkla iki şekilde hatalı kullanılmaktadır: Ya bir konuda farklı ya da zıt duygular taşımak kastedilir (bir şeyi hem sevmek hem de nefret etmek gibi) ki bu insan doğasında bulunan bir ozelliktir. Ya da değişik zamanlarda değişik davranmak anlamında kullanılır ki bu durum da hemen hepimizin doğasında bulunan bir ozelliktir.
- Şizofreni erken bunama değildir.
- Aşı vb. yollarla korunması mumkun olan bir hastalık değildir.

ŞİZOFRENİ HAKKINDA YANLIŞ İNANIŞLAR

Şizofrenler tehlikeli ve saldırgandır.
- Şizofreninin tedavisi yoktur.
- Şizofrenler calışamazlar.
- Şizofreni anne babanın hatalı tutumu nedeniyle ortaya cıkar.
- Şizofrenler tembeldir.
- Şizofrenlerin ne zaman ne yapacakları belli olmaz.
- Şizofreni karakter zayıflığından ve iradesizlikten dolayı ortaya cıkar. ( Hastalar yeterince caba gosterseydi bu durumun ustesinden gelebilirdi.)
- Şizofrenlerin her soylediği şey sacma olacaktır.
- Mahalledeki şizofrenler cocuklarımıza zarar verebilir.
- Şizofrenler sanıldığından daha da tehlikelidir.
- Şizofreninin sebebi fazla masturbasyon yapmaktır.
- Şizofrenlerin cocukları da şizofren olur.
- Şizofreni omur boyunca giderek ağırlaşır.

ŞİZOFRENİ NEDENLERİ

Son yirmi yılda yapılan araştırmalarda şizofreninin nedenleri hakkında onemli bulgular elde edilmiştir. Tum hastalar icin gecerli olan tek bir neden bulunmamakla beraber şizofrenin ortaya cıkmasında rol oynayan başlıca etkenleri uc başlık altında toplayabiliriz:
1. Kalıtımsal nedenler
2. Beyindeki yapısal değişikliklerin rolu
3. Beyindeki kimyasal maddelerin rolu

Şizofrenide kalıtımın rolu
Şizofrenisi olan her 10 kişiden birinin yakın akrabaları arasında bu hastalık gorulur.
Şizofreni hastalarının ailelerinde bu hastalığın toplum ortalamasına gore daha sık gorulmesi şizofrenide ailesel gecişin rolune işaret eder. Orneğin, anne ya da babasından biri şizofreni hastası olan cocukta hastalığın gorulme olasılığı % 12’dir. Kardeşlerden biri şizofreni hastası ise diğer kardeşlerde hastalık gorulme olasılığı %8 dir. Toplumda her 100 kişiden birinde şizofreni gorulme riski bulunduğu duşunulurse bu oranların yuksekliği hakkında bir fikir edinilebilir.
Ailesel yatkınlığın nedeni anne babanın yetiştirme tarzı değildir.
Hastalığın geni tam olarak bilinmiyor. Bir başka deyişle, elde edilen veriler şizofreniden tek bir geni sorumlu tutmak yerine birden fazla genin rolu olduğuna işaret ediyor.

Beyin yapısındaki değişikliklerin rolu
Tomografi gibi goruntuleme yontemlerinde şizofreni hastalarının beyinlerinde normalde gorulmeyen bazı değişiklikler olduğu saptanmaktadır.
Orneğin beyinde normalde de bulunun boşlukların hasta kişilerde daha geniş olduğu ve bazı beyin bolumlerinin normalden daha kucuk olduğu goruluyor. Ozellikle, beynin plan yapmak ,sorun cozmek gibi işlevleri de yuklenen on bolumu ve onceki deneyimleri hatırlayarak o anki duruma uygun bir davranış geliştirmekte rol oynayan hipokampus bolumunun normalden kucuk olduğu saptanmıştır. Bu bolgelerin işlevlerindeki aksama sonucunda hastalar gunluk hayatta her an karşılaştığımız basit ya da karmaşık sorunları cozmekte zorlanabiliyor. Bu « sorun »lar orneğin yeni tanıştığımız bir kişiyle neleri konuşabileceğimiz, şehir icinde bir yerden bir yere giderken karşılaştığımız aksaklıkların ustesinden nasıl geleceğimiz gibi bize basit gelen şeyler de olabilir.
Beyin yapısındaki değişiklikler hasta kişilerin beyinlerinin normal gelişimden farklı bir yol izlediği şeklinde yorumlanır.
Bu değişiklikler doğumdan once ya da doğum sırasında etkili olan nedenlere bağlanır.
Orneğin gebeliğin erken donemlerinde virus enfeksiyonları ya da doğum sırasındaki bazı sorunlar gibi.

Beyindeki kimyasal maddelerin rolu
Beyinde milyarlarca sinir hucresi bulunur.
Bu hucreler bir telefon şebekesi gibi birbiriyle bağlantılıdır
Her hucrenin ucundan salınan bazı kimyasal maddeler komşu hucreye ulaşarak hucreler arası haberleşmeyi sağlar. Haberleşmeyi sağlayan kimyasal maddelere norotransmitter denir.Adrenalin, dopamin, serotonin gibi…
Şizofrenisi olan kişilerde dopaminin aracılık ettiği haberleşmede bir bozukluk olduğu bilinmektedir
Dopamin hastaların beyninde bazı bolgelerde fazla miktarda bulunmaktadır. Dopamin aracılığıyla haberleşmedeki bozukluk ;hezeyan ve halusinasyonlar, dağınık davranış ve konuşma gibi hastalık bozukluklarından sorumlu tutulmaktadır.

ŞİZOFRENİDE ALEVLENME HARİCİ BELİRTİLER…

Haberci Belirti Nedir ?
Hastalığın alevlenme donemine girmesinden onceki gunlerde beliren oncu belirtilerdir
Şizofreni tıptaki butun kronik hastalıklar gibi alevlenme ve yatışma donemleri gosterir. Hastalık alevlenme donemine girmeden once bazı belirtiler gozlenir. Bu durumu grip olmadan once yaşadığımız halsizlik, başağrısı gibi belirtiler benzetebiliriz. Eğer bu belirtileri yaşadığımız zaman istirahat eder, C vitamini kullanırsak gribi onleyebilir ya da daha hafif gecmesini sağlayabiliriz.
Benzer şekilde, hastalar ve hastayla beraber yaşayanlar haberci belirtileri gozlediği zaman tedavi ekibini haberdar ederse alevlenmeyi erken donemde onlemek mumkun olacaktır. Haberci belirtiler hastadan hastaya değişiklik gosterir. Ancak belirli bir hasta icin her alevlenme doneminden once hemen hep aynı haberci belirtiler gozlenir

Haberci belirtilerden bazıları..
1. İsteksizlik, ilgi kaybı
2.Aileden ve arkadaşlardan uzaklaşma
3.Dinle aşırı ilgilenmeye başlama
4. Uyku duzeninin bozulması( artma / azalma)
5.Cokkunluk
6.İştah azalması
7. Alınganlık
8. Cabuk sinirlenme
9. Kucuk şeylere ofkelenme
10. Başkalarına ya da kendine zarar verme duşuncesi
11. Kendine bakımda gerileme
12. Alkol icmeye başlama
13.Cinsel konularla fazla meşgul olmaya başlama
14. Sık sık tartışmalara girişme

Şizofreninin İnatcı Belirtileri
Hastalığın bazı belirtileri uygun tedaviye karşın (azalsa bile) tumuyle ortadan kalkmayabilir. Bunlara inatcı belirtiler denir
Bu belirtiler gunden gune artma ya da azalma gosterebilir. Ancak surekli olarak bulunma eğilimindedirler.Her hastada inatcı belirtiler gorulmeyebilir. İnatcı belirtiler kişiden kişiye değişebilir. İnatcı Belirtilere bazı ornekler;
1. Sesler duymak
2. Başkalarıyla yakınlık kurmada isteksizlik
3. Başkalarına garip gelen duşunceler
4. Cokkunluk, mutsuzluk
İnatcı belirtiler kişinin yaşamını olumsuz etkiler.Kişiden kişiye değişen başa cıkma yontemleri inatcı belirtilerin olumsuz etkisini azaltmakta işe yarayabilir