ben 2 sene once bu hastalık yuzunden cok sevdiğimm amcamı kaybettim. oz amcam değildi ama biz onu cok seviyorduk. bu hastalık surecince her dakikasında yanında oldukk son nefesinde bile yanı başındaydım. bu hastalık cok illet bi hastalık henuz bi tedavisi yok. bu hastalıkla boğuşan unlu hastalarda var. herkesin bu hastalıkla ilgili bilinclenmesi geerekiyor bence. gelin beraber bu hastalık nasıl bi hastalıkmış oğrenelim:
Hastalığın Oluşumu
Hastalığın nedeni bilinmediğinden nedene yonelik olarak da tedavi edilemiyor. Ust motor sinirlerin yani beynin motor korteksinin hasarı sonucu kas spastisitesi ve katılık oluşur. Beyin sapı ve omurilikte bulunan alt motor sinirlerin hasarı ise kas gucsuluğu, atrofi (kas erimesi) ve fasikulasyona (kas seyirmeleri) neden olur. ALS genellikle hem ust hem de alt motor sinirleri tutar. Fransız norolog Charcot ilk kez 1874 yılında hastalığın ozelliklerini tanımlamış, omurilik ve kas belirtilerine dayanarak ALS ismini vermişti.
Hastalık her kesimden insanda gorulebilmesine karşın ALS'ye erkeklerde ve yaşlılarda daha fazla rastlanır. Ortalama başlangıc yaşı 55 olsa da, son zamanlarda daha genc kişilerde teşhis edildiği gozleniyor. ALS 12 yaşında da, 98 yaşında da gorulebilir.
Toplumda rastlanma sıklığı olarak 100.000 kişide 0.5-2.4 sayısı veriliyor. Belli bir nufusa bakıldığında ise yuz bin kişiden on birinin hasta olduğu gorulur.
ALS bulaşıcı bir hastalık değildir. Ama bazı kişilerde kalıtsal yani ırsi ozellik gosterebilir. Tum ALS hastalarının yaklaşık %10'unda hastalık kalıtsaldır. Bu duruma ailevi ALS deniyor. Kalıtımla ilgisi olmayan tipe ise sporadik ALS denir. Ailevi tipte anne veya baba ALS olduğunda doğan her iki cocuktan birinde hastalık olabilir.
Hastalığın Teşhisi
ALS noroloji denen sinir hastalıkları uzmanlığını ilgilendiren bir hastalıktır. Hastalık pek cok kas ve sinir hastalığı ile karışabildiği icin teşhis uzun zaman alabilir. Teşhiste manyetik rezonans goruntuleme ve elektromiyogram denen yontemlerden, kastan parca alınarak değerlendirilmesinden ve kanın incelenmesinden yararlanılabilir. Elektromiyogram kasın etkinliğinin normal olup olmadığını gosteren bir testtir.
Bazı kişilerde sonradan ALS'nin sık rastlanan turune donuşen bazı motor sinir hastalıkları gorulur. Bunlar:
• Progresif bulbar felc: Beyin sapını etkileyerek konuşma ve yutma gucluğune neden olur.
• Progresif kas atrofisi: Alt motor sinirleri etkileyerek iskelet kaslarında zafiyete neden olur.
• Primer lateral skleroz: Ust motor sinirleri etkileyerek spastisiteye neden olur, ilerleyişi daha yavaştır.
Hastalığın Tedavisi
Halen kesin tedavisi olmayan hastalık belirtilere yonelik olarak tedavi ediliyor. İstenmeyen etkilerin onlenmesi, hastanın rahatlatılması ve mumkun olduğu kadar normal yaşamını surdurmesi amaclanıyor.
Doğrudan bu hastalığa yonelik bir ilac bulmak icin araştırmalar suruyor. Hastalığın ilerlemesini etkileyen ilk ilac olan riluzol 1995 yılında Amerika'da ruhsat aldı. Bu etken maddenin motor sinir harabiyetine neden olduğu duşunulen uyarıcı bir norotransmiter olan glutamatı engellediği sanılıyor. İlacın hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı, hastanın omrunu uzattığı, hastanın daha uzun sure iş gormesini sağladığı duşunuluyor.
Allahım bu hastalıkla boğuşan herkesinn yar ve yardımcısı olsun. (amin)
