Aşil tendonu, topuk kemiğini bacağın baldır kasına bağlayan bağ dokusuna denir. Tendonda oluşan bir sakatlık, dokunun iltihaplanmasına ya da parcalanmasına neden olabilir.
Tendonun iltihaplanmasına aşil tendiniti denir. İltihap, bacağın arka tarafında, topuğa yakın bolumde ağrıya neden olur. Tendonun yırtılmasına tendon rupturu denir. Bu da topuğunuzun cevresinin ağrımasına sebep olur
Nasıl Oluşur ?
Aşil tendinitinin nedenleri şunlar olabilir:
•Aşil tendonun aşırı zorlanması
•Gergin baldır kasları
•Gergin aşil tendonları
•Yokuş yukarı fazla koşmak
•Bazen, az topuk destekli, duşuk tabanlı spor ayakkabıları giyerek egzersizlerin yoğunluğunu arttırmak ya da spor aktiviteleri fazlalaştırmak.
•Yururken ya da koşarken ayakların, normalden fazla ice doğru yere basması ve yassılaşması (over-pronation).
•İşe giderken yuksek topuklu ayakkabılar giymek ve daha sonra spor egzersizi yapmak uzere duşuk topuklu ayakkabılar giymek..
Bir aşil tendonu ani bir hareketle de zarar gorebilir. Orneğin, zıplarken ya da depara kalkarken tendonunuzu yırtabilirsiniz.
Semptomları Nelerdir ?
Aşil tendiniti, sancıya neden olur, aşil tendonu yumuşar ve şişebilir. Ayak parmaklarınız uzerinde yukseldiğinizde ya da tendonunuzu gerdiğinizde ağrı hissedersiniz. Ayak bileğinizin hareket alanı kısıtlanabilir.
Tendon koptuğunda,yırtıldığında ya da attığında bunu hissedebilirsiniz. Eğer tam bir yırtılma olursa topuğunuzu yerden kaldıramazsınız ya da ayak parmaklarınızı hareket ettiremezsiniz
Nasıl Teşhis Edilir ?
Doktorunuz bacağınızı muayene ederek, hassaslığını ve şişkinliği kontrol eder. Ayrıca sizi yururken ya da koşarken izleyerek ayağınızın ic kısmına doğru fazla basıp basmadığınıza (over-pronate) bakar
Nasıl Tedavi Edilir ?
•İlk 2-3 gun ya da ağrı kaybolana kadar, her 3-4 saatte bir, 20-30 dakika sureyle aşil tendonunun ustune buz torbaları koyun.
•Yatarken alt bacağınızı bir yastık uzerine koyun.
•Doktorunuzun size yazdığı iltihap giderici ilacları kullanın.
•Eğer doktorunuz ayakkabınızın icine topuk desteği kullanmanızı soylerse, en azından tendonunuz iyileşene kadar hata daha uzun sure onu kullanın. Bu destek aşil tendonunuzun fazla gerilmesini engeller.
•İyileşme surecindeyken, spor egzersizinizi durumunuzu kotuleştirmeyecek bir aktiviteyle değiştirin.
•Orneğin, koşmak yerine yuzmeniz gerekebilir.
•Uzmanınızın size tavsiye ettiği aşil tendonunu esneten ve guclendiren hareketleri yapın.
•Eğer ayağınızın topuğu ice doğru fazla basıyorsa, doktorunuz oraaa denilen, ayakkabınızın icine konarak ayaklarınızı sabit tutan parcalardan kullanmanızı onerebilir. Oraaaleri, eczanalerde, spor ayakkabı satan dukkanlarda bulabilirsiniz ya da ozel olarak yaptırabilirsiniz.
•Bazı ciddi aşil tendiniti vakalarında, ayağınız haftalarca alcıda kalabilir.
•Tendon yırtılması ameliyat gerektirebilir. Eğer ameliyat olmazsanız, ayağınız 6-10 hafta alcıda kalabilir.
Etkileri Ne Kadar Surer ?
İyileşmenin suresi yaş, sağlık ve daha once sakatlığınızın olup olmamasına gore değişir. Bu, durumun ciddiyetine gore de değişir.
Biraz iltihaplanmış ve ağrımaya yeni başlamış bir tendon birkac hafta icinde iyileşebilir. Ciddi bir şekilde iltihaplanmış ve uzun zamandır ağrıyan bir tendonun iyileşmesi birkac ay surebilir. Tendon iyileşene kadar sancıya neden olan aktiviteleri yapmayı bırakmalısınız. Tendon ağrısına neden olan aktiviteleri yapmaya devam ederseniz, şikayetleriniz tekrar ortaya cıkar ve iyileşmeleri daha uzun surer.
Gunluk Aktivitelere Ne Zaman Geri Donulebilir ?
Herkesin sakatlığının iyileşme suresi farklıdır. Gunluk aktivitelerinize geri doneceğiniz zaman, sakatlığınzın ortaya cıktığı zamandan itibaren gecen sureye değil, aşil tendonunun ne kadar kısa surede iyileşebileceğine bağlıdır. Tedaviye, belirtiler ortaya cıktıktan ne kadar sonra başlarsanız, iyileşmeniz de o kadar uzun surer.
Rehabilitasyonun amacı gunluk aktivitelerinize mumkun olan en sağlıklı şekilde geri donmenizi sağlamaktır. Eğer geri donuşunuz cok erken olursa sakatlığınızı daha da kotuleştirebilirsiniz.
Aşağıda belirtilen seviyeye geldiğinizde, gunluk etkinliklerinize sağlıklı bir şekilde geri donebilirsiniz:
•Sakatlanmış bacağın hareket alanı, sağlam bacağın hareket alanı kadar olduğunda.
•Sakat bacağınız sağlam bir bacak kadar guclu olduğunda.
•Dumduz, aksamadan ve ağrı cekmeden yuruyebildiğinizde
Aşil Tendiniti Nasıl Onlenebilir ?
Aşil tendonu sakatlıklarına karşı korunmanın en iyi yontemi egzersizlerden once baldır kaslarınızı ve aşil tendonlarınızı esnetmenizdir. Eğer gergin aşil tendonunuz ya da baldır kaslarınız varsa bir spor aktivitesi yapsanız da yapmasanız da gunde iki defa onları esnetin.
Eğer vucudunuzun aşil tendinitine eğilimi yuk
e yokuş yukarı cok faza koşmayın.__________________