Menopoz Doneminde Neler Yaşanır
Bir misafirimizin sorusu uzerine bu yazımızda menopoz doneminde neler yaşanır ve menopoz belirtileri nelerdir detaylı bir şekilde konu alıyoruz Melek'ler.
Menopozun belirtileri nelerdir?
Menopoz, kadında yumurtalıktaki yumurtaların aktivitelerinin tamamen bitmesi sonucunda adet kanamalarının bitmesidir. Son yıllara kadar menopoz yaşı 51-52 iken artık Turkiye’de ve dunyada bu yaş 50’nin altına duşmuş hatta artık 48-46 olmuş durumda.
Adetten kesilme ya da duzensizlikler
Her ne kadar adet kesilmesinin ustunden 1 yıl gecmesi gerekir denilse de eğer 6 ay kanama olmamışsa bu menopozun gostergesi olabilir. Adetlerin arası acılır.
Sıcak basması
Kadınların gunluk hayatını etkileyen en onemli şikayetlerinden biridir. Yuzlerinden başlayıp aşağıya doğru giden ve alevlenmelerle seyreden bir durumdur. Hatta bu şikayet “Menopozlu musun?” sorusunu beraberinde getiren ilk belirtidir nerdeyse.
Terleme
Gunduz ya da gece fark etmeden surekli terleme yaşarlar, yuzunden başlayıp sırta doğru ilerleyen terleme, kışın da devam edebileceği icin pencere acmak bunu yaşayan bayanlarda adet olmuştur.
Sinirlilik
Aile bireylerinin soylemesiyle bu sıkıntıyı kendinde fark eden kadınlar ellerinde olmadan bunu yaşarlar ve kırıcı olurlar. Hassasiyet ve kırılganlık bunun sonucunda gorulebilir. Belki de bu donemde profesyonel bir destek almak en doğrusudur.
Sıkıntı
İc huzursuzluk yaşayabilirler. Sebepsiz dalgınlık ve huzursuzluklar mumkundur.
Genital organda kaşıntı
Hormonların azalmasıyla beraber genital sistemdeki kuruluğa bağlı kaşıntılar olabilir. Bunun tedavisi mumkundur.
İlişkide ağrı, darlık ve kanama
Bu şikayetler de hormonal azalmaya bağlıdır. Fakat bir eksiklik değildir. Tedavisi de mumkundur.
İdrar yolu enfeksiyonlarının sıklaşması
Her donemde olduğu gibi bu donemde de kadınlara bol sıvı tuketmeleri gerektiği vurgulanmalı ve hormonal destekle bunun azalabileceği ya da kaybolabileceği soylenebilir.
Hafıza kaybı, depresyon
Bu durumu aile fertleri fark ettiğinde mutlaka bir destek alınması konusunda ısrarcı olmalıdırlar. Hasta genelde ustunde durmamaya meyillidir.
Seksuel aktivitede azalma
Hormonların azalmasına bağlı gorulen bu durumda psikolojik ve ilac desteğiyle yardımcı olunabilir.
Osteoporoz (Kemik erimesi)
Menopoz doneminde adını sıkca duyduğumuz osteoporoz kemikte kırık riskinin artmasıdır. Ostrojenin yani kadınlık hormonunun azalmasından dolayı bu donemde sıktır. Eğer erken menopoza girmişseniz, steroid kullanıyorsanız risk grubundasınızdır ve bir kadın doğum uzmanıyla goruşmenizde yarar vardır. Kadınlarda osteoporoz hicbir şikayet vermeyebileceği gibi ağrı, boyda kısalma veya kemik kırıklarıyla da kendini belli edebilir. En kolay tanısı kemik mineral dansitometri ile konur. Sonuclarına gore kalsiyum başta olmak uzere ceşitli tedaviler uygulanabilir. Menopoza girmiş kadınlarda en onemli sorunlardan biridir. Kemik kaybı ya da erimesi olarak da değerlendirilir. Ulkemiz guneşi doyasıya hissettiğimiz bir yer olduğu icin aslında risk faktorlerinden birini elemiş bulunmaktayız. Fakat eğer sut ve sut urunleri fazla tuketilmiyorsa, sigara kullanılıyor, zayıf ve beslenme yetersizliği bulunuyorsa, erken yaşta yumurtalıklar alınmışsa bu gruptakiler osteoporoz icin risk altında demektir.
Damar hastalıklarında artma
Kalp damarlarında pıhtı oluşması ve daralmalar menopozdan sonra artar. Kan yağlarında artış gorulur bu da sadece kalpte değil diğer organlarda da tıkanıklık yapabilir. Onceden menopozda kullanılan hormonların kalp ile ilgili sorunları onlediği soylenmekteydi ama gunumuzden yapılan calışmalarda bunun doğru olmadığı bildirilmiştir.
Menopozda yapılması gereken testler
• Kan sayımı, idrar testi
• Kan yağları (total kolesterol, HDL ve LDL kolesterol, trigliserid)
• Karaciğer ve bobrek fonksiyon testleri (ALT, AST, ure, kreatinin)
• Kandaki Kalp belirtecleri (CRP, homosistein)
• TSH, st3 st4: Guatr testleri
• Smear testi: Cinsel olarak aktif olan kadınlarda yılda bir yapılan rahim ağzı kanser tarama testidir. Bu menopozdan sonrada yapılır. Eğer 3 yıl ust uste normal cıktıysa testin suresi doktor tarafından daha uzun aralıklarla yapılabilir.
• Ultrason: Rahim, yumurtalıklar ve tum karnın ultrasonu yapılarak tum organlar yılda bir değerlendirilir.
• Mamografi: 40 yaşın ustunde her yıl yapılmalıdır. Memeyi sıkıştırıp acı verdiği icin bazı kadınlar bu işlemi yaptırmak istememektedir. Fakat 15 dakikalık bir acı icin 1 yıllık rahatlık tercih edilmelidir. Meme ultrasonu ise mamografide şuphelenilen lezyonların ayırmak icin yapılır. Memesi yoğun olan kadınlar, menopozda hormon tedavisi alanlar, protezliler ve ameliyat gecirmiş olan mamografinin yorumlanmasını gucleşir. Belki de daha ileri bir tekniklerle meme değerlendirilebilir.
• Kemik yoğunluk olcumu: 40 yaşını gecmiş bayanlarda kontrol icin ya da erken menopoza girmiş olanlarda kemiklerde kaybı gormek amacıyla yapılan bir nevi kemik ultrasonudur. Riskli gruplarda ya da erken donemde yumurtalıkları alınmış ya da hormon almak istemeyen kadınlarda yapılması onerilir. Sonuca gore tedavi verilebilir.