Isparta'nın yemek ve yiyecekleri uzerine bugune kadar yapılan araştırma ve derlemelerin sayısı fazla değildir. Bu konudaki en geniş calışmaları, 1990 ve 1996 yıllarında İl Kultur Mudurluğu Folklor Araştırmacısı Abdullah Kılıc tarafından yapılmıştır. Yapılan derleme calışmalarıyla Isparta'nın cok zengin yemek ve yiyecek kulturune sahip olduğunu tespit edilmiştir. Isparta tarım ve meyvecilik yonunden zengin bir yore olduğu icin, bu yemeklere de yansımıştır. Yorede bilinen mahalli yemekler şu şekilde sıralanabilir.

1.CORBALAR: Isparta'da 16 tur corba saptanmıştır. Corbalar pişirildikten sonra kızartılmış tere yağı, nane, kırmızı biber konur. Corbaların turune gore icine sarımsak, soğan, salca ve limonda konulur. Corbalar icine katılan nanelere gore değişik adlar alırlar. Bu adlar, bulgur, etli, tarhana, işkembe, keklik, mercimek, miyane, oğmac, paca, patates, sakala sarkan, sebze corbaları, (Ispanak corbası) tavuk, top tarhana, topalak, tutmaş, yayla, (toyga) corbalarıdır.

2.ET YEMEKLERİ:Et yemekleri sebze, yoğurt, pirinc ve bulgurla beraber yapılmakla birlikte ağırlığı et olan diğer turden yemeklerdir. Yoreye has olan yemekler şunlardır: Banak, Comlek Kebabı, Kabine, Keşkek, Tandır Kebabı, Tirit, Yoğurtlu Et. Yorede patates, nohut ve fasulye ile etten yapılan yemeklere "Yahni" denilmektedir. Yemekler ete konan malzemenin turune gore adlar alırlar. Ayrıca kıyma ile kofte yapımı da yore de yaygın olan et yemeklerindendir.



3.SEBZE YEMEKLERİ:Yorede yetişen butun sebzelerin yemekleri etli ve etsiz olmak uzere iki şekilde pişirilir. Ispanak, kabak ve bakla gibi sebzelerin yoğurtlu yapılan yemeklerine "boranı" denilir. Etli pişen yemeklerin eti daha onceden pişirilir. Patates, kabak, (uzun kabak), şalgam, patlıcan, fasulye, ıspanak, lahana, karnı bahar, (yorede cicek denilir) gibi başlıca sebzelerin yemekleri yapılır. Patlıcandan "Oturtma" ve "Yatırtma" denilen yemekler yapılır. Ayrıca biber, patlıcan, patates gibi sebzeler yağda kızartılarak yoğurtlu ve yoğurtsuz yenilmektedir. Yazın kurutulup kışın yenen bakla, bamya, kabak, fasulye, patlıcan, biber once sıcak sebzelerin kavanozlarda konserveleri de yapılmaktadır. Butun sebze yemeklerinde soğan, domates veya salca kullanılmaktadır.

4.BALIK YEMEKLERİ: Yorede su kaynaklarının ve golun olmasından dolayı balık yemekleri de yapılır. Eğirdir golunden dişli, sıraz, sazan (capak) gibi balıklar avlanmaktadır. Balıklar genellikle yağda kızartılarak yenilir.Başlıca balık yemekleri: Balık Dolması, Balık Yahnisi



5.TAHIL YEMEKLERİ:

5.1.Pilavlar: Pilav her yerde pirinc ve bulgurla yapılır. Yorede yapılan pirinc pilavları tavuk veya hindili, sade, salcalı, nohutlu, bezelyeli, patlıcanlı, kıymalı ve kuşbaşılı olarak yapılmaktadır. İcine rendelenmiş soğan, domates ve şehriye konulmaktadır. Bunlardan patlıcanlı pilav icin patlıcanın kabukları soyulur ve tuzlu suda bekletilerek acısı alınır. Kuşbaşı eti fındık buyukluğunde doğranır. Patlıcanlar ve et zeytinyağda kavrularak uzerine ıslatılmış pirinc ve su katılarak pişirilir. Uzerine nane, dereotu, maydanoz gibi baharatlar ekilerek tatlandırılır ve suslenir. Bulgur pilavları da sade, salcalı, domatesli, kıymalı, ciğerli, mercimekli, nohutlu olarak pişirilir.

5.2.Dolmalar-Sarmalar: Yorede her yerde olduğu gibi, patlıcan, biber, domates ve kabak dolmaları ile asma yaprağı, ebegumeci ve lahanadan sarma yapılır. Dolma ve sarmalar zeytinyağlı ve kıymalı olarak iki turde yapılmaktadır.

5.3.Tatar: Un, yumurta, sut, tuz ve yağ ilaveleriyle hamur yoğrulur ve yufka şeklinde acılır. Kucuk kareler halinde kesilir ve kurutulur. Pişirileceği zaman suda haşlanır ve sarımsaklı yoğurdun icine konulur. Uzerine salcalı kızarmış tereyağı ve kıyma dokulur.

5.4.Dirgit: Daha cok diş hediği olarak cocukların ilk dişinin cıktığı zamanda yapılan bir yiyecek turudur. Buğday, nohut ve fasulye haşlanır; uzerine tuz veya şeker katılarak yenilebildiği gibi kuru yemişle birlikte de yenilir.

6.YABANİ OTLARLA YAPILAN YEMEKLER: Yorede bici bici (madımak), semiz, ebegumeci, tavuk kursağı, ummu, sirken, ısırgan, kuzu kulağı, toklu başı, pancarlık, labada gibi yoresel adlarla bilinen otlar kırlardan toplanır, temizlenerek ince ince kıyılır. Yağ, soğan ve kıyma ile kavrularak pişirilirler. Bazı tur otların, ıspanak, semiz otu gibi, yemeği salca, soğan ve pirinc ile pişirilerek yoğurtlu ve yoğurtsuz yenilmektedir.

7.KATKILI HAMURLU YİYECEKLER: Yurdun her yerinde tavada yapılan puf ve sigara boreği ile fırında pişirilen su boreği Isparta'da da yapılır. Bunların dışında kıymalı, peynirli, ıspanaklı, patatesli, kabaklı, boreklerin icine maydanoz konularak yapılmaktadır. Değişik katkılar konularak sacda pişirilen borekler değişik isimlerle anılırlar. Belli başlı yapılan boreklerin adları şoyledir: Dıran Ekmeği, Kuyruğu Sulu, Kulak Boreği, Corek, Katmer (Goşma), Pişi, Nokul

8.TATLILAR:Yorede yapılan tatlılar: Hamurdan, sudan, sutten, pekmezden, irmikten haşhaştan ve kabaktan olmak uzere değişik turlerden yapıla gelmektedir. Saydığımız bu malzemelerle yapılan tatlıları kısaca şoyle acıklayabiliriz.

8.1.Hamur tatlıları: Yurdun her yerinde yapılan baklava, kadayıf, sarı burma, un helvası yorede de cok yaygın olarak yapılmaktadır. Baklavalar peynirli, cevizli, fıstıklı, fındıklı ve sade yapılmaktadır. Baklavanın arasına konan peynir tuzlanmış taze peynirdir. Diğer hamur tatlılar ise şunlardır: Samsa, Şekerleme, Tosmankara, Mafiş, Lokma.



8.2.Su Ve Sut Tatlıları: Yorede sutlac, gullac ve muhallebinin yanı sıra şu tatlılar yapılır: Pelte, Su Peltesi, Zerde, Hoşmerim.



8.3.Diğer Tatlılar: Yurdun her yerinde olduğu gibi yorede de kabak tatlısı, aşure, tahin helvası yapılan tatlılardır. Bunlarla birlikte şu tatlılar da yapılır: İrmik Helvası, Haşhaş Helvası, Saksağan veya Karga Beyni, Derdimi Alan.

9.EKMEKLER: Yorede fırın ekmeği satın alınmakla birlikte Yufka, dıraz (dığan) ekmeği, tapalama ve bazlama ekmekleri evlerde yapılarak turetilmektedir. Ekmek yapımında hamur teknesi, senit (sofra, tahta tabla da denir), oklava (merdane), esiran (kesici alet), cevirgec (pişirgec, koselec), sac ve sacayağı ile kuzine soba kullanılır. Yakacak olarak calı, cırpı ve saman kullanılır.

10-SALATALAR, CACIKLAR, GARNİTURLER: Yorede yurdun her yerinde olduğu gibi salatalıktan ve dereotundan cacık; salatalık ve maruldan salata yaptıktan başka kimi bitki ve sebzelerden de bu konuda yararlanılmıştır. Domates, biber, soğan, marul, maydanoz, nane, limon, turp ve havuctan birlikte salata yapıldığı gibi bunlardan birkacı bir araya getirilerek de salata yapılmaktadır. Bol soğanlı ve haşlanmış kuru fasulyeden yapılan salataların uzerine limon sıkılıp sumak serpilir. Ayrıca kuzukulağı, afyon bitkisinin filizleri ve tere yıkanarak sade yenilir.

11.KIŞLIK HAZIRLANAN YİYECEKLER:Yorede kışlık olarak turşu, recel, salca, kurutulmuş sebzeler ve meyveler, pekmez, bulama, pestil corbalık tarhana, makarna, erişte, bulgur gibi yiyecekler hazırlanır. Turşu olarak lahana, patlıcan biber, domates, havuc, şalgam, muşmula, uzum, karnı bahar, salatalık gibi sebzelerden yararlanılır. Patlıcan, dolmalık, biber ve domatesin ici doldurularak da turşusu yapılır. Armut, erik, kayısı vişne, cilek, şeftali, portakal, incir, ayva gibi meyvelerden ve gul ciceğinden receller yapılabildiği gibi kurutulup saklanabilen turlerden hoşaf da yapılır. Domates ve kırmızıbiberden salca yapılır. Sutten peynir ve yoğurt yapılarak pazarlarda satıldığı da gorulmektedir. Uzum ve duttan pekmez, bulama ve pestil yapılır. Bu meyvelerin ocaklarda suya kaynatılırken icine erik, kayısı, ayva gibi diğer meyveler katılarak pestili yapılır. Bununla birlikte bazı bolgelerde uzum suyundan şarap uretenler de bulunur.

ALINTIDIR..