Normal bir damarda kan kalbe doğru hareketini surdurur. Varisli damarlarda ise damar kapakcıkları duzgun calışmadığı icin kan damar icinde birikmeye başlar. Bu birikim sonucunda da damar şişer ve cilt yuzeyinden gorunur hale gelir. Varis, genellikle bacaklarda ortaya cıkar ancak vucudun diğer bolgelerinde de oluşabilir. Hem erkeklerde hem de kadınlarda gorulen bir rahatsızlık olmasına karşın kadınlar varise daha yatkındır. Varisin başlıca nedenleri ise; uzun sureler ayakta durmak ve hareketsiz bir yaşam tarzıdır. Varis tedavisinde damarların durumuna ve varisin yaygınlığına gore duzenli egzersizden problemli damarların lazerle alınmasına ve cerrahi mudahaleye kadar farklı yontemler kullanılabilir.
Varis Nedenleri
Uzun sureler ayakta durmayı gerektiren işlerde calışanlarda varisli damar gorulme olasılığı yukselmektedir. Ancak varis, genetik nedenlerden dolayı damar kapakcıklarının duzgun calışmadığı durumlarda, yaşla birlikte, menopoz doneminde, hamilelikte, bacak yaralanmalarında ve gebelik doneminde de ortaya cıkabilir. Genel kanının aksine bacak bacak ustune atarak oturmak varise neden olmaz.
Varis Tedavisi Nasıl Yapılır?
Varis tedavisinde evde dikkat edilmesi gerekenler ve profesyonel tedaviler olarak 2 kategori bulunmaktadır. Evde kullanılan tedaviye yardımcı onlemler varisli damar sayısının artmasının onlenmesinde oldukca etkilidir. Ayrıca varisin neden olduğu rahatsızlıkları azaltır.
Varis İcin Evde Yapılabilecekler
Otururken bacakları yukarıda tutmak varis belirtilerini hafifletir.
Bilimsel olarak kanıtlanmamış olmakla birlikte uzmanlar duzenli egzersizin varis oluşumunu azalttığını belirtmektedir.
Varis corabı gibi damar uzerindeki baskıyı hafifleten ve kan dolaşımını arttıran urunlerin varis nedeniyle gorulen şişliği aldığı bilinmektedir.
Doğal yağlarla duzenli olarak masaj yapmak varisli bolgelerdeki kan akışını arttırarak varisin yayılmasını onleyebilir.
İltihabı onleyen ve kanı incelterek damarlara binen yuku hafifleten aspirin gibi ilaclar belirli donemlerde kullanılabilir.
Varisli damarlardaki basıncı azalmak ve şişliği onlemek icin evde veya işte uzun sure ayakta durmamanız onerilir.
Yukarıdaki yontemler var olan varisin yayılmasını onlemek icin kullanılabilir. Ancak bazı durumlarda ilac tedavisi ve cerrahi mudahale gerekebilir.
Varis İcin Diğer Tedavi Yontemleri
Profesyonel tedavi yontemleri cerrahi ve cerrahi olmayan olarak 2’ye ayrılır.
Cerrahi olmayan tedavide endovenoz lazer tedavisi veya radyo frekans ablasyon gibi nispeten yeni yontemler kullanılmaktadır. Her iki yontemde de damarın, sıcaklık ve radyo frekanlansları ile kapatılarak ortadan kaldırılması hedeflenir. Ayrıca şişen damarların gorunumunu azaltmak icin “sclerotherapy” adı verilen ve damarları kuculten uygulamaya gidilebilir. İğneyle damara damarı kurutucu kimyasal enjekte edilen bu tedavi yontemi şişen ve kanamalı basurlar icinde kullanılmaktadır.
İlerlemiş ve ağrılı varisler icinse “damar soyma/sıyırma” adı verilen cerrahi mudahale seceneği kullanılabilir. Genel veya yarım anestezi (sadece vucudun alt kısmının uyuşturulması) ile gercekleştirilen operasyon sırasında varisli damarlar alınır. Bu operasyon genellikle 1-1,5 saat kadar surmektedir. Eğer varis her iki bacağınızda da varsa ameliyat sonrası 1 gece hastanede kalmanız gerekebilir.
Gunumuzde varis tedavisinde cerrahi olmayan tedavi secenekleri etkili cozumler sunduğu icin varis ameliyatı daha az tercih edilmektedir.
Varis Belirtileri Nelerdir?
Varisli damarlar şiştiği icin genellikle gozle yapılan muayene sırasında doktor ya da kişinin kendisi tarafından kolaylıkla belirlenebilir. Gozle gorulen damarlar dışında aşağıdaki belirtilere dikkat etmeniz gerekebilir.
Damarlar normalin dışında eğri buğru şekil alabilir.
Varisli damarlar mavi veya mor renktedir.
Bacaklarda ağrı gorulebilir.
Bacaklar ozellikle egzersiz sonrasında ve gece saatlerinde ağırlaşabilir.
Varis gorulen bolgelerde yaşanan kucuk yaralanmalar normalden daha uzun suren kanamalara neden olabilir.
Ayak bileğinin hemen ustundeki yağ dokusu sertleşebilir.
Ayak bilekleri şişebilir.
Aniden ayağa kalktığınızda bacaklarınıza kramp girebilir.
Varis gorulen hastaların coğunda huzursuz bacak sendromu da gorulmektedir.
Ayak bileklerinde beyaz, yama şeklinde lekeler gorulebilir.
İlerlemiş vakalarda ayak bileği cevresinde acık yaralar oluşabilir.
Yine ilerlemiş vakalarda varisli damarlar cok hafif bir darbe, hatta darbeye bağlı olmaksızın kanama başlayabilir.
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Varis coğunlukla ağrıya neden olmaz ve gundelik hayatı etkileyen bir rahatsızlık değildir. Ancak yayılma eğiliminde olduğu icin doktor kontrolu şarttır. Aşağıdaki durumlarda varisin yayılmaması ve belirtilerin şiddetlenmemesi icin doktora gitmek gerekebilir.
Varisli damarların ağrıya neden olduğu durumlar.
Evde uygulanan tedavi yontemleri ile olumlu sonucların elde edilemediği durumlar.
Bacakta ani bir ağrı ve şişlik gorulduğunde.
Yururken bacakların ağrıması durumunda.
Diğer belirtilere ek olarak ateş ve bacaklarda kızarıklık gorulduğunde.
Bacaklarda kaşıntı, kırımızı lekeleri, dokuntu gorulduğunde.
Varisli bacakta nedensiz veya hafif bir darbeye bağlı uzun sureli kanamalar gorulduğunde.
Doktorunuz diğer olasılıkları elemek icin (damarın kan pıhtısı ile tıkanması gibi) ceşitli testler (dubleks ultrason testi gibi) isteyebilir.
Aspirin varis nedeniyle gorulen ağrılarda gecici rahatlama sağlayabilir
Hamilelik doneminde varis gorulebilir
İlerlemiş varisli damarlar