Kabızlık nasıl gelişir ?
İnce barsaklarımıza gunde ortalama 10 litre civarında sıvı gelir. Bunun kaynağı ictiğimiz sıvılar, mide, safra, pankreas ve barsak salgılarıdır. Bu sıvının %90'ı ince barsaklardan emilir ve geri kalan 1 litre sıvı kalın barsaklara gecer. Burada da barsakların sonuna doğru ilerlerken muhtevanın yaklaşık %90'ı emilir ve gunde ortalama 100 ml civarında artık barsakların son kısmı olan rektuma gelir.
Normal koşullarda 100 ml hacmindeki artık rektumu gerdiğinde tuvalet hissi oluşur ve tuvalette istemli olarak anusteki (barsağın dışarı acıldığı kısım) kaslarımızı gevşeterek tuvalete cıkarız. Bu his oluştuğunda tuvalete gitmeyip bu hissi erteler isek dışkı rektumda daha fazla sure ile kalır ve bundan daha fazla sıvı cekilir, dışkı hacmi azalır ve tuvalet hissi ortadan kalkar, dışkı da sert hale gelir. Bir sonraki tuvalet hissi oluştuğunda sert dışkıyı cıkarmak sorun olabilir. Dışkılama hissi oluştuğunda bunu ertelemek zaman icinde rektumun genişlemesine de neden olur, bu da normal miktarda dışkının dışkılama hissi oluşturmasına engel olur. Boylece bir kısır dongu oluşur.
Bu acıklama dışında barsak hareketlerini azaltan bazı durumlarda da dışkı barsaklarda genel olarak uzun sure kaldığından cok sıvı cekilir ve rektuma az miktarda dışkı gelir bu da tuvalet hissi oluşturmaz.
Kabızlığın sebepleri nelerdir?
Bircok neden kabızlığa neden olabilir. En onemlileri şoyle sıralanabilir :
-Diyette yeterli lif bulunmaması
-Hareketsizlik
-Yeterli sıvı almamak
-Tuvalet hissi oluştuğunda bunu ertelemek
-Stres ve anksiyete
-Yaşam tarzında değişiklik; gebelik, seyahat gibi
-Bazı ilacların yan etkileri
-Barsakları ya da diğer organları ilgilendiren bazı hastalıklar (Or: Tiroid, şeker, vs)
Nasıl tedavi edilir?
Doktorunuz size kabızlık sorununuz ve sindirim sistemi ile ilgili sorular soracak, barsak hareketleriniz, beslenme ve yaşam tarzınız ile aldığınız ilacları değerlendirecektir. Tum bu sorular doktorunuza sorununuzun olası nedenleri hakkında bilgiler verecektir. Detaylı bir muayeneden sonra belki bazı tetkiklerin yapılmasını gerekli gorecektir. Bircok vakada olduğu gibi kabızlığa neden olabilecek bir hastalık tespit edilmediği durumda size korunma tedbirlerini anlatacak ve dışkınızın normal hale gelmesi icin ilaclar verebilecektir. Başlıca iki tur ilac gurubu mevcuttur. Birincisi lif ihtiva edenler, ikincisi ise dışkı yumuşatıcılardır
Kabızlıktan nasıl korunabiliriz ?
Kabızlıktan korunmanın en basit yolu cocukluk cağından itibaren tuvalet hissi oluştuğunda hemen tuvalete gitmektir. Elimdeki iş bitsin ya da eve gidince tuvalete giderim gibi gerekceler ile hissi ertelemek kabızlığın gelişmesinde onemli rol oynar. Ayrıca besinlerle yeterli miktarda lif almamak, yetersiz egzersiz, yetersiz sıvı alımı, stres, gebelik, seyahat ve barsak hareketlerini azaltabilen ilacların kullanmak ta kabızlık nedeni olabilir. Bu durumların duzeltilmesi kabızlığın duzeltilmesinde onemli rol oynar.
Kabızlık nedeni ile ne zaman doktora gitmeliyim ? Kabızlık genellikle gecici bir durumdur ve kolaylıkla duzeltilebilir. Ancak bazen ciddi bir hastalığın işareti olabilir ve mutlak doktora gitmeyi gerektirir. Bu durumlar şoyle sıralanabilir:
-Yeni ortaya cıkan izahsız kabızlık
-Yeni ortaya cıkan barsak hareketlerinde değişiklik
-Diyet duzenlemeleri, egzersiz ve diğer onlemlere rağmen bir haftadan fazla devam eden kabızlık
-Dışkıda kan gorulmesi
-Kabızlık ile birlikte gaz cıkaramama (yellenememe)