Kalp-damar hastalıklarına bağlı olumler ilk sıralarda yer alıyor. Kolesterol sorunu, kalp-damar hastalıklarının en onemli nedenlerinden biri.

İşte bu nedenle kolesterol sorunu onumuzdeki yirmi, yirmi beş yıla damgasını vuracak gibi gorunuyor. Bu onemli sağlık sorununa ilişkin bilinmeyenler yeni calışmalarla aydınlanıyor.

UZMANLAR kotu kolesterol LDL'nin yuksekliği kadar iyi kolesterol HDL'nin duşukluğunun de cok onemli olduğunu belirtiyor. Kolesterol yuksekliği deyimi yerine bir 'kolesterol sorunu'ndan bahsetmek daha doğrudur. Kolesterolun yuksekliği de (LDL kolesterol yuksekliği) duşukluğu de (HDL kolesterol duşukluğu) ciddi problemler yaratıyor. Eğer hem LDL kolesterolu yuksek, hem de HDL kolesterolu duşuk biriyseniz işiniz daha da zorlaşıyor. Bu durum kalp-damar hastalığı ve kalp krizi riskinizi bir hayli arttırıyor.

Damarlarınızı kirleten copleriniz fazla (LDL kolesterolunuz yuksek), bu copleri temizleyen cop işcilerinizin sayısı azsa (HDL kolesterolunuz duşuk) damarlarınız kolesterol copleriyle dolacaktır. Damarlarınızda fazla miktarda kolesterol birikmesi onları damar sertliği plakaları ile daraltıp tıkayacak, sertleşip kalınlaştıracaktır. Yumuşak plakalardan kopan parcaların damarlarınızı tıkaması olasılığı artacaktır.

TESTLER UCUZ

Kolesterol sorunum var mı diye duşunuyorsanız son derece kolay, ucuz ve guvenli bir test olan LDL ve HDL kolesterol olcumlerinizi yaptırmanız yeterlidir. Eğer kotu kolesterol LDL'de yukseklik veya iyi kolesterol HDL'de duşukluk sorununuz varsa işe yaşam tarzınızı değiştirmek, beslenme yanlışlarınızdan vazgecmekle başlamalısınız. LDL kolesterol yuksekliğini etkileyen pek cok neden var ama bunlardan en onemlisi beslenme tarzınız ve besin secimlerinizdir.

Yakın zamana kadar LDL kolesterolu arttıran en onemli şeyin yiyeceklerin kolesterol iceriği olduğu duşunuluyordu. Araştırmalar bunun yanlış, en azından eksik bir bilgi olduğunu ortaya koydu. Yiyeceklerimizdeki doymuş yağlar LDL kolesterolunuzu arttırmada besinlerdeki kolesterolden daha etkilidir. Doymuş yağlar oda sıcaklığında katı durumda olan yağlardır. Hayvansal yağlar ve margarinler en onemli doymuş yağlardır. Tereyağı, ic yağı, kuyruk yağı ve kırmızı ette, kanatlı hayvanların derisinde, sut ve sut urunlerinde bulunan yağlar doymuş yağların en onemli kaynaklarıdır. Bazı bitkisel yağlarda da (hindistan cevizi, palmiye, kakao yağları) doymuş yağ miktarı fazladır.

MARGARİNE DİKKAT

Doymuş yağlar vucutta suratle ve kolaylıkla LDL kolesterole donuşur. Ozellikle sut ve sut urunlerinin tam yağlı olanlarını tuketmek LDL kolesterol yuksekliği ile savaşı zorlaştırmaktadır. Tam yağlı sutten yapılan peynir, yoğurt, dondurma ve ayranı fazla tuketenlerde LDL kolesterolu duşurmek olanaksızdır. Eğer kolesterol yuksekliği nedeniyle beslenme planınızı değiştirmeyi duşunuyorsanız sadece kırmızı ete ve yumurtaya takılıp kalmamalı, peynir, yoğurt ve dondurmadan kazandığınız doymuş yağların da onemli olduğunu unutmamalısınız.

Margarinler doymuş yağ kaynağı olarak onemli bir yer tutmaktadırlar. Yemeklerin yapımında veya pasta, kurabiye, kraker, biskuvi, gofret gibi fırın ya da sanayi urunlerinin uretiminde kullanılan margarinler tıka basa doymuş yağ yukludur. İşin kotusu bu urunlerin coğu en az doymuş yağlar kadar tehlikeli olan trans yağlardan da zengindir. Kolesterol sorununun cozumunde margarinler ve bunların kullanıldığı besinlerden uzak durmak zorunludur. Eğer mutlaka margarin tuketmek zorunda kalırsanız bunların en yumuşak olanlarını veya bitkisel stanol ve steroller katılmış olanlarını kullanın.

Kolesterol sorununun cozumu icin toplam yağ tuketiminizi de azaltmanız gerekiyor. Kızartmalardan, yağlı yiyeceklerden uzaklaşmalı, haşlama, fırın ya da ızgarada hazırlanmış yiyecekleri kullanmalısınız. Daha az yağ tuketmenin en kolay yolu hayvansal besinlerden uzak durmak, yağlı tohumlar ve bitkisel yağlarla kızartılmış besinleri azaltmaktır. Sebze ve meyvelerin, tahılların, bakliyat grubu besinlerin yağ oranlarının duşuk olduğunu da hatırlatalım.

Doymuş yağlar iyi kolesterolu bozar

Yeni bir calışmada doymuş yağların sadece kotu kolesterol LDL'yi arttırmadığını aynı zamanda iyi kolesterol HDL'nin koruyucu etkinliğini de azalttığı gosterildi. Sidney Avustralya) Kalp Araştırmaları Enstitusu'nde yapılan bu calışmada "doymuş yağlardan zengin bir beslenme planı"nın iyi kolesterol HDL'nin anti-enflamatuar etkisini azalttığı ve damar temizleme işlemini gucleştirdiği belirlendi.

Doymuş yağlardan zengin bir beslenme planı damar sertliği oluşumunu hızlandıran yangısal surecleri hızlandırmaktadır. Bunu sadece LDL kolesterolu arttırarak değil, iyi kolesterol HDL'nin gorev yapmasını engelleyerek, yani iki yonlu calışarak yapmaktadır.

Beslenme planı şart

Duşuk kolesterollu bir beslenme planı kolesterol sorunu ile savaşın onemli bir parcasıdır. Bitkisel besinlerin hicbirinde kolesterol bulunmaz. Kolesterolu sadece hayvansal besinlerle (et, sut) kazanırsınız. Bu besinlerden bazıları tam bir kolesterol bombasıdır: Hayvan ic organları, yumurta sarısı, kabuklu deniz hayvanları en onemlileridir. Yumurta beyazı kolesterol icermez.

Hayvansal urunlerde kolesterolun genellikle doymuş yağlarla birlikte bulunduğunu hatırlatalım. Bunun tek istisnası balıktır. Yağlı balıklarda bir miktar kolesterol varsa da onemli bir damar koruyucusu olan omega-3 yağ asitleri de mevcuttur. İşte bu nedenle hayvansal besinler icerisinde yağlı olanlarının tuketilmesi tavsiye edilen tek urun balıklardır.

Kolesterol sorunlarından biri olan LDL kolesterolunuzu azaltmak istiyorsanız işe beslenme tarzınıza goz atarak başlamalısınız. Yağ tuketiminizi azaltmak, doymuş yağlardan zengin besinlerden uzak durmak, kolesterol muhtevası fazla yiyecekleri azaltmak, omega-3'ten zengin besinlere ağırlık vermek, trans yağ asitleri ile dolu gıdaları sınırlamak ilk onlemlerdir. Beslenme tarzınızı duzeltmeden kolesterol savaşını kazanamazsınız