Unutkanlık herkesin en buyuk duşmanlarından biri. Aklımızı daha iyi kullanmak ve unutkanlığı azaltmak elimizde. Nasıl mı?


Unutkanlık sorunu, yaşlanan insanın en onemli korkularındandır. Ozellikle 50'li yaşlar sonrasında ufak tefek unutkanlıklar ile ciddi bellek sorunları birbirine karıştırılır.

Orta yaşlıların nerdeyse yarısı kendilerinde bir bellek kaybı sorununun başladığını zanneder. Hemen belirtelim! Bunların coğu kucuk ve hoş unutkanlıklardır. Hayatı tatlandıran ve keyif katanlar biraz da bu nukteli olaylardır!

Belleği guclu tutmanın pek cok puf noktası, uyulması gereken cok sayıda kuralı var. Harvard Tıp Okulu oğretim uyesi Dr. Aoron P. Nelson zinde bir beyne sahip olmanın temel kurallarını şoyle sıralıyor:

- Hipertansiyonu ve kolesterol yuksekliği sorununu onleyin ya da kontrol altına alın. Kalbiniz icin kotu olanın beyniniz icin de kotu olduğunu unutmayın.

- Alkolu azaltın. Erkeklerin iki, kadınların bir olcuden (bir olcu ickiyi ‘bir bardak şarap' olarak kabul edebilirsiniz) daha fazla alkol kullanması beyin hucrelerini tahrip etmektedir.

- İyi ve kaliteli uyku uyuyun. İyi bir uyku icin ortalama 8 saat gerekir. Kaliteli uyku beynin yeni oğrenilenleri pekiştirmesini sağlar. Oğrenilmiş bilgilerin pekiştirilmesinin uzun sureli belleğin en onemli desteği olduğu biliniyor.

- Stresinizi iyi yonetin. Olculu ve kontrollu stres dikkati yoğunlaştırmakta, odaklanmayı arttırmaktadır. Kontrolsuz, uzun sureli ve aşırı stres ise dikkati surdurme kapasitesini yok etmekte, unutkanlığı tetiklemekte, kortizol hormonunu yukselterek beynin bellek icin onemli bolumlerinde hasar geliştirmektedir.

- Yeni şeyler oğrenmeye devam edin. Her yeni bilgi ve beceri birer bellek egzersizidir. Yeni sporlar, hobiler, araştırma alanları, heyecanlı ve zevkli problemler, ezberlenen yeni şiirler ve yeni diller beyniniz icin en guclu vitaminlerdir.

- Tembelliği bırakın. Zihinsel faaliyetlerinizi sınırlamayın. Ozellikle televizyon seyretmek gibi pasif faaliyetleri azaltın. Televizyon karşısında gecirdiğiniz saatler sadece bedensel değil, ruhsal sağlığınızı da kotu yonde etkiler.

- Her gun egzersiz yapın. Gunde 30-45 dakika, haftada en az 4 gun yurumeye, iş saatlerinde daha cok aktif olmaya, kısa mesafelerde taşıt kullanmamaya calışın. Ozellikle yurumenin beyin sağlığı ve yeniden yapılanma surecini olumlu yonde etkilediğini gosteren cok sayıda kanıt var. Beynin yeni yetenekler kazanabilmesi beyin hucreleri arasında guclu ve yoğun yeni bağlantılar oluşturabilmesinin başlıca desteklerinden biri de duzenli ve ılımlı egzersizlerdir. Bizim onerimiz fırsat buldukca yurumenizdir.

- Kullandığınız ilacları yeniden gozden gecirin. Ozellikle beyni etkileyen ilacları doktor onerisi olmadan kullanmayın. Depresyon giderici, uyku verici, ruhsal gevşetici ilaclara komşu, eş dost tavsiyeleri ile başlamayın.

- Recetesiz satılan ilacları rastgele yutmayın. Doğal ya da zararsız diye kullanabileceğiniz bitkisel urunlerin (valerianlar), besin desteklerinin (melatonin) ve diğerlerinin (huperzin, Sam'e) beyin hucrelerinizi uzebileceğini, zihinsel fonksiyonları bozabileceğini unutmayın. Antihistamik- antialerjik ilacları ozellikle aluminyum iceren antiasitleri ve uyku kolaylaştırıcıları doktorunuzla konuşmadan uzun sure kullanmayın.

- Vitaminlerden yararlanın. E ve C vitamini gibi antioksidan vitaminlerin, selenyum gibi serbest radikal avcısı minerallerin hucreleri oksitlenmekten koruyan guclerinden faydalanabilirsiniz. Yeteri kadar B vitamini, ozellikle B12 vitamini aldığınızdan emin olun. Dengeli bir beslenmenin de yaşlılıkta vitamin eksikliğine yol acabileceğini hatırlayın.

- Hayata bağlı kalın. Hayatınıza onem katan bağları iyice sıkılaştırın. Huzurunuzu koruma ve guclendirmeye bakın. Aileniz, dostlarınız, işiniz, hemşerilik ve vatandaşlık bağlarınıza, inanclarınıza daha sıkı sarılın. İnsanlarla daha sık birlikte olmaya, aileniz ve arkadaşlarınızla olumlu ilişkiler kurmaya ve sosyal aktivitenizi coğaltmaya calışın. İyi sosyal ilişkileri olan yaşlılarda bellek fonksiyonları bozulmuyor. Sosyal ilişkiler bir taraftan zihinsel egzersizleri yoğunlaştırıyor, diğer taraftan ceşitli olayların ruhsal travmalarını hafifletmeye yardımcı oluyor.

hurriyet