“Bu ilacın tadı kotu, ben iğne olayım”

“Komşuda fazla ağrı kesici var mı acaba?”

“Ağrımın şiddeti biraz daha artsın da hapı oyle alayım”

Ağrı sorunu yaşayan kimselerden sıkca duymaya alıştığımız ve ilk bakışta sıradan gibi algılanan bu cumleler aslında buyuk bir yanılgıya işaret ediyor. Ağrı kesicilerin bilincsiz kullanımı ağrıyı dindirmediği gibi psikolojik anlamda etki etmekten oteye gidemiyor. Memorial Hastanesi Ağrı Kliniği’nden Uz. Dr. Mehmet Celik “Ağrı kesicilerin doğru kullanımı” hakkında bilgi verdi.

Ağrı kesiciler en fazla tuketilen ilac gruplarının başında geliyor
Kimi zaman sıradan bir diş ağrısı icin kimi zamansa uzun suredir devam eden kronik ağrılarımız icin cok eski yıllardan beri pek cok ağrı kesici ilac alıyoruz. Bu ilacların kullanımı coğu kez hekim kontrolu olmadan kulaktan dolma bilgilerle eczaneden ilac almak ya da konu komşunun artmış ilaclarını kullanmak şeklinde gercekleşiyor. Ancak son yıllarda tıbbın hızlı gelişimi ile birlikte ağrı kesiciler konusunda bircok geleneksel bilgi geride bırakılmış durumda. Bugun edindiğimiz bilgi birikiminin ve deneyimlerin ışığında yeni goruşlere ve yeni bir anlayışa sahip durumdayız. Bu doğrultuda Dunya Sağlık Orgutu tarafından ağrı kesici ilac kulanımı ile ilgili ceşitli ilkeler geliştirilmiştir. Bu ilkelerin amacı, tum dunyada ağrı kesici ilac kullanımını belirli standartlara bağlamak ve ağrı hastalarının etkili ve yeterli ağrı tedavisine kavuşmalarını sağlarken ilacların yan etkilerine maruz kalmalarını onlemektir.

Ağrı kesici ilac kullanım ilkeleri:
Ağrı kesici kullanımında oncelikli olarak tercih edilmesi gereken yol ağız yoludur
Ağızdan ilac kullanmak en ağrısız ve zahmetsiz yoldur. Bu nedenle mumkunse ağız yolundan kullanılan tablet ya da kapsullerle ağrının kesilmesi yoluna gidilmelidir. Oysa ozellikle bizim toplumumuzda ağız yolundan kullanılan ilaclar kucumsenmekte ve halk arasında kısaca “iğne” olarak tabir edilen kas ici ya da damar ici ilacların daha etkili olduğu inancı yer almaktadır. Bu nedenle yanlış bir inanış olarak “iğne yazan doktor iyi doktordur” kanaati yaygındır. Bugun ağızdan kullanılan pek cok ağrı kesici kas ici ya da damar ici kullanılan ilaclardan cok daha etkilidir. Ağız yolu dışındaki ilac uygulama yolları ise yutma zorluğu, kusma gibi ağızdan ilac alımını engelleyen durumlar varsa kullanılır.

Ağrı kesici ilac secimi bir basamak sistemi icinde olmalıdır
Ağrı kesici ilaclar etki guclerine gore 3 gruba ayrılır. Hastanın bu basamakların hangisinden başlayacağına ağrının şiddetine gore karar verilir. Tedaviye başlandıktan sonra da hasta hekimi tarafından uygun aralıklarla yeniden değerlendirilmeli ve ilacların etkileri, yan etkileri goz onune alınarak ayarlamalar yapılmalıdır.

İlacın dozu kişiye gore değişir
Ağrı, Dunya Sağlık Orgutu tarafından “kişiye ozgu hoş olmayan bir duyu” şeklinde tanımlanır. Ağrının bu kişiye ozgu olması durumu tedavisinin de kişiye ozgu olması zorunluluğunu doğurur. Bu nedenle her ağrı kesici icin onerilen dozlar var olsa da bu dozlar kesin değildir. Ağrılı hasta hekimi tarafından duzenli aralıklarla değerlendirilerek etkin doz kişiye gore belirlenmelidir.

Ağrı kesiciler ağrı geldikce almak şeklinde kullanılmamalı, duzenli aralıklarla alınmalıdır.
Ağrı kesici ilacların ağrı ortaya cıktığında kullanılması sık yapılan hatalardan biridir. Oysa ozellikle kronik ağrılarda bu duzen uygunsuzdur. Kronik ağrı hastaları o anda ağrının varlığına ya da yokluğuna aldırış etmeksizin duzenli aralıklarla ilaclarını kullanmalıdır. Bu şekilde ilacın kan duzeyinin dalgalanma gostermesinin onune gecilmiş olur ve tedavinin etkinliği artırılır. İlacın duzenli kullanılmasını ve kan duzeyinin sabit kalmasını onleyen bir diğer hata ise oğunlere gore ilac kullanmaktır.

Ağrı kesici ilaclar sabah-oğlen-akşam gibi oğunlere bağımlı kalınarak kullanılmamalıdır.
Cunku oğun araları eşit değildir. Bunun yerine gunluk ilac dozuna gore belli saat aralıklarıyla ilac kullanmak doğru olur. Ağrı kesiciler bu prensiplere uyularak kullanıldıklarında tum kronik ağrıların yuzde85’inde etkili ve yeterli olabilmektedirler.

memorial.com.tr