Sıcak cay ve kaynar su dokulmesi, herhangi bir nedenle yangında alevlere maruz kalmak ve yaz aylarında sıkca rastlanan guneş yanıkları… Tum bu yanık vakaları acil servise en sık başvuru nedenleri arasında yer alıyor. Yanık sonrası buz uygulaması yapmak, yanan bolgeye diş macunu ya da yoğurt surmek acıyı dindirmek icin ilk akla gelenler arasında… Peki halk arasında doğru olarak bilinen bu yontemler gercekten etkili oluyor mu? Memorial Şişli Hastanesi Acil Servis Sorumlusu Uz. Dr. Gokhan Ferahcan, yanık tedavileri hakkında bilgi verdi.

Yanan bolgeyi musluk suyu altında 10-15 dakika soğutmak gerekiyor
Yanık tedavisinde yapılması gereken ilk hareket, yanan bolgeyi soğutmak olmalıdır. Soğutma icin en uygun olan yontem musluk suyu uygulamasıdır. Yanan bolgeyi akan bir suyun altında en az 10–15 dakika tutarak soğutmak gerekir. Bu sayede hem acı ve sızıyı dindirmiş hem de yanığın daha derinlere inmesini engellemiş olursunuz.

Yanık sonrası oluşan su kabarcıklarını patlatmayın
Yanan bolgede oluşan ici su dolu kabarcıklar o bolgede derinin sorunsuz bir şekilde iyileşmesinde buyuk oneme sahiptir. Bu kabarcıkların kesinlikle patlatılmaması gerekir. Cunku o kabarcıkların altında proteinden zengin bir sıvı birikmektedir. Bu sıvı ustteki olu deri tabakasını korumaktadır ve deriye son derece faydalıdır.

Yanık izi kişinin ten rengi ve vucut yapısına gore değişir
Oluşan baloncukları patlatmak ya da patlatmamak yanan bolgede iz kalıp kalmaması acısından belirleyici bir faktor değildir. Yanan yerde iz kalıp kalmayacağı daha cok yanığın derinliği ve iyileşme suresinde olabilecek enfeksiyonlara bağlıdır. Tum bunların yanı sıra; enfeksiyon sonrasında guneşe maruz kalmak, kişinin cilt yapısı, ten rengi gibi etkenlerde vucutta iz kalıp kalmamasında rol oynamaktadır.


Diş macunu ve yoğurt uygulamasından uzak durun
Diş macunu, yoğurt, el ve yuz kremi gibi urunlerin yanıkların uzerine surulmemesi gerekir. Halk arasında yanlış inanışlardan biri olan; zeytinyağı ve mumu eritip krem şekline getirdikten sonra yaraya surmek gibi tedavi şekillerinin yanan bolgeye hicbir faydası yoktur. Bu gibi ilk yardım inanışlarıyla yapılan uygulamalar, yanan yerin enfeksiyon kapmasına sebep olabilir.

Yanan yere buz uygulamak cilde zarar veriyor
Yanık tedavisi icin yanlış olan uygulamalardan bir tanesi de yanan bolgeye buz uygulanmasıdır. Buzun da cildi yakma ozelliği vardır. Sıcak yanıklarının haricinde cok nadiren gorduğumuz soğuk yanıkları da vardır. Cildi daha da tahriş ettiği icin buz tedavisini kesinlikle onerilmemektedir. Yanan bolge el ve yuzumuzu yıkayabileceğimiz normal ısıdaki musluk suyunun altına tutulmalıdır.

Yanma esnasında acele ile kıyafet cıkartılmamalı
Kişi yanma sırasında ustunde kıyafet varsa o anda acele ile kıyafetini cıkarmamalı, kıyafeti ile birlikte yanan yeri suyun altına tutmalıdır. Cunku yanan yer o anda su topladıysa yanma telaşı ile kıyafeti hızlıca cıkarmak su kabarcıklarının patlamasına ve derinin soyulmasına sebep olabilir. Yanığı soğuttuktan sonra kıyafet cıkarılıp yanığın uzerini temiz bir bezle ortmek ve hastaneye başvurmakta fayda vardır.


Yanık ortuleri her evde bulundurulmalı
Acil serviste yanık bolgesine ilk mudahalede yuksek su icerikli ozel yanık ortuleri kullanılmaktadır. Bu yuksek su icerikli hidrojen ortuler, cok hızlı bir şekilde yanığı soğutup, acının gecmesini sağlamaktadır. Yanmanın gercekleştiği ilk saatler icerisinde, hidrojenli yanık ortusunu yanık bolgesine uygulamakta fayda vardır. Utu yanığı, buhar yanığı gibi 1. ve 2. derece yanıkların gecmesinde cok etkilidirler. Herkesin evinde bunu bulundurmasında fayda vardır. Yanık bolgesinin tedaviden sonra mutlaka temiz tutulması, doktor kontrollerine duzenli gidilmesi ve yanığın iyileşme surecinin takibi cok onemlidir. Cunku bazı yanıklar cok buyuk problemler doğurabilir. 3-5 gunde iyileşebilen yanıklar olduğu gibi haftalarca suren yanık vakaları da gorulebilmektedir.
memorial.com.tr