​
Mantarlar deride kıl ve sac diplerinde, tırnakta yerleşip coğalan, ancak mikroskopla gorulen organizmalardır. Bu organizmalar cevremizde, doğada, kullanılan ayakkabı ve terliklerde, havlularda, genel kullanıma acık duş, jimnastik salonu ve fitness, yuzme havuzlarında, otel ve cami halılarında bulunduğundan, tum mantar hastalıkları oldukca bulaşıcıdır. Bu mantarlar uremek icin sıcak ve nemli ortamları severler, sporlarını bu bolgelere bırakarak urerler. Deri ile temas ettiği bolgeden bulaşma olur. Ayrıca kedi, kopek gibi evcil hayvanlardan, ciftlik hayvanlarından, hastalıkla enfekte ise temas yoluyla insana gecebilir.

Toplumda genellikle sosyoekonomik duzeyi duşuk cocuklarda sac mantarları sık gorulur. Bu cocuklarda saclı deride uzeri beyaz kabuklu , uzerindeki sacı doken ve acılma yapan bir gorunum vardır. Daha derin tutulumuda ise kucuk bir sivilce gibi başlayıp, giderek buyuyen, uzeri akıntılı ve kabuklu buyuk lezyonlar oluşur.Eğer bu derin formu tedavi olmazsa kalıcı kelliğe neden olur.Tedavi ortalama 6-8 hafta olup, cevresindeki herkes de sorgulanmalıdır. Kırsal alanda ve bozuk hijyen koşullarında yaşayanlarda mercimek boyutunda, beyaz sarı kabuklanmaların saca yapışması favus adı verilen bir tablo oluşur.Bu da sacta kalıcı kelliğe neden olur.

Vucut mantarlarında govde, kol ve bacaklar en sık tutulan bolgelerdir. Genellikle yuvarlak, etrafı daha belirgin kırmızı, uzeri ince beyaz kepeklenmeli lezyonları vardır. Zamanla buyuyerek vucutta girintili cıkıntılı bir harita şeklini alabilir. Topikal surme ilaclarla ortalama tedavi 4 haftadır.Yaygın lezyonu olan hastalarda ağızdan 4-6 hafta ilac tedavisi uygulanmalıdır.

Bunun yanında mantarlar sakal bolgesinde, yuzde, kaş kirpik ve goz kapağında , kasıklarda yine benzer ozellikte kaşıntılı lezyonlara neden olabilir. Kuaforlerde iyi sterilize edilmemiş malzemelerle yapılan işlemlerde yuz, saclı deri mantarları oluşabilir. Aşırı ekzersiz yapan, sık terleyen, uzun sure ev dışında kalan ve hijyen şartlarına uymayan kişilerde kasık mantarları daha sık gorulur.

Mantar hastalıklarından sıklıkla gorduğumuz diğer bir form ayak mantarıdır. Bazen ayak parmak aralarında maserasyon dediğimiz beyaz pamuksu bir ıslaklık, bazen parmakları ve ayak tabanını da tutan kuru beyaz kabuklanma ve kızarıklıklar şeklinde karşımıza cıkabilir. Bazı hastalarda da ozellikle ayak tabanında yerleşen beyaz sarı su kesecikleri olabilir. Ayak mantarı cok kaşıntılı ve bulaşıcıdır. Ortak ayakkabı ve terlik kullanımı ile bulaşması sıktır. Tedavisi ortalama 6 hafta olup surme ilaclarla, gerekirse ağızdan ilaclarla tedavi edilir. Ayak parmak araları ve ayağımız vucudun en onemli giriş kapısıdır. Burada oluşan catlak ve yarıklardan sadece mantarlar değil, mikroplar da girer. Bunun sonucunda ayağın tamamı hatta bacakta kızarık, şiş, zaman zaman akıntılı yara ve enfeksiyon oluşabilir. Bu nedenle ayak bakımı biz dermatologlar icin cok onemlidir.

El mantarı, ellerde beyaz kepekli, kızarık dokuntuler şeklinde olur. Sıklıkla ekzama ve bazen sedef hastalığı ile karıştırılabilir

El ve ayak mantarlarından bulaş yoluyla, bazende tek başına izole olarak mantar, tırnak yatağı ve plağına yerleşebilir. Tırnakta beyaz veya siyah renkli kalınlaşma, dokulme, tırnak şeklinde bozulma bazen de akıntılı iltihaplanma yapabilir. Tırnak mantarında tedavi ağızdan ilaclarla 3 ay surme tedavilerle 6 aydır.

Bazen doğru teşhis alamayan yada hastaların bilicsizce kaşıntıya iyi geliyor diye surduğu kortizonlu ilaclarla mantar hastalığı geniş bolgelere kadar yayılan bir artış gosterir. Bu nedenle doğru teşhis ve doğru tedavi gerektiren bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminde bozukluk olanlarda, diabet hastalarında , bebeklerde (ağızda) mantar hastalıkları daha sık gorulmektedir. Bu nedenle bu hastaların daha dikkatle takibi gerekir.




Toplumumuzda bu hastalığın yaygın olarak gorulmesinin en onemli sebebi kanımca , cok ciddiye alınmamasıdır. Vucutta yada yuzde kızarık dokuntuleri olan kişiler mutlaka hekime başvurmaktadır. Ancak ayak tabanında kalınlaşma, kepeklenme olan , el ve ayak tırnaklarında kalınlaşma ve renk değişiklikleri olan kişiler genelde tedavisiz kalır. Bircok mikroorganizmanın buralardan bulaşması ile de ciddi enfeksiyonlara neden olabilir. Hekime başvuran hastalar ise tedavi surelerini tam olarak tamamlamadığından hastalık gecip tekrar eder. Ozellikle sac mantarında tedavi zamanı cok onemlidir. Gec kalındığında kalıcı kellik ortaya cıkar bu nedenle erken teşhis ve tedavisi hızla yapılmalıdır.

Kaplıcaları ile unlu bir şehirde yaşıyoruz. Toplu kullanım alanı olan yerlerde ki buna havuzlar da dahil yalın ayak basılmamalı, hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Sık terleme olan bolgelerin kuru tutulması, gerekirse terleme tedavilerinin uygulanması mantar hastalıklarının oluşmasını onleyebilir. Kuafor ve kişisel hijyenle ilgili uygulamaların yapıldığı yerlerde sıklıkla kullanılan urunlerin, kişiye ozel oluşturulması ve kullanılması son derece onemlidir. Evde tırnak yada ayakta mantar enfeksiyonu olan hastaların diğer ev halkına hastalığı bulaştırmaması icin tedavi olmaları elzemdir. Varis ve dolaşım bozukluğu olan kişiler ozellikle ayak ve tırnak bakımlarına dikkat etmelidirler.


Kaynak : doktor sitesi