AKROMEGALİ: KONTROLSUZ BUYUME HASTALIĞI



TANIM
Akromegali, hipofiz bezinin aşırı buyume hormonu salgılaması sonucunda oluşan bir hastalıktır. Ergenlik oncesinde ortaya cıkışı oldukca nadirdir ve bu durumda hastalığa jigantizm (devlik) ismi verilir. Coğunlukla 30-60 yaş arasındaki erişkinlerde gorulur. Hastalık erkeklerde ve kadınlarda eşit oranda gorulur. Buyume hormonu aşırı salgısı sonucu yuz goruntusu değişir, kabalaşır, hastalar baş ağrısı, terleme, el-ayaklarda buyume ve yorgunluktan şikayet ederler. Fazla salgılanan buyume hormonu; kalp, solunum sistemi, hormonal sistem başta olmak uzere pek cok organı etkiler ve olum riskini 2-4 kat arttırır.
AKROMEGALİ SEBEPLERİ:
Hastaların % 90'ında sebep hipofiz bezindeki tumordur. Hipofiz bezi beyin tabanında bulunan, buyume-gelişme, ureme ve metabolizma ile ilgili hayati hormonların salındığı ufak bir bezdir. Buyume hormonu da hipofiz bezinden salınan ve isiminden de anlaşılacağı uzere buyumeyi sağlayan bir hormondur. Akromegaliye sebep olan tumorler cevredeki sağlam beyin dokusuna baskı yaparak baş ağrısı ve gorme bozukluklarına neden olurlar.

AKROMEGALİ TEŞHİSİ:
Akromegali bulgularının cok yavaş ilerlemesi nedeniyle tanı hastalık başladıktan yıllar sonra konulmaktadır. Şuphenilen durumlarda; buyume hormonunun vucutta etkisini gercekleştiren, insulin benzeri buyume faktorlerinin duzeyi, şeker yukleme sırasında buyume hormonu, prolaktin ve diğer hipofiz bezi hormonlarının tayini yapılır. Hastanın eski fotoğraflarının yenileriyle karşılaştırılması da tanıyı destekler.Akromegaliye sebep olan tumor cok yavaş buyuduğu icin şikayetler uzun zaman icinde yavaş yavaş ortaya cıkar. Sık karşılaşılan yakınmalar aşağıdaki gibidir:

- Ellerde ve ayaklarda buyume, ayakkabı
numarasında artış,
- Yuzuklerin parmağa dar gelmesi
- Yuz hatlarında kabalaşma, cenenin uzaması
- Ciltte kalınlaşma ve / veya esmerleşme,Terlemede artma
- Seste kalınlaşma
- Dil, dudaklar, burunda buyume
- Eklem ağrısı
- Genişlemiş kalp
- Diğer organların buyumesi
- Kollarda ve bacaklarda yorgunluk
- Horlama
- Yorgunluk ? halsizlik
- Baş ağrısı
- Gormede daralma
- Kadınlarda adet bozuklukları
- Kadınlara goğusten sut gelmesi
- Erkeklerde iktidarsızlık


AKROMEGALİ TEDAVİSİ:
Tedavinin amacı artmış olan buyume hormonu seviyelerini normale indirmek, buyuyen tumorun sebep olduğu baskıyı ortadan kaldırmak, normal hipofiz fonksiyonlarının devamının sağlanması ve hastanın şikayetlerinin giderilmesidir. Tedavi secenekleri cerrahi ile tumorun cıkarılması, ilac tedavisi ve radyoterapidir. Hastalık tedavisiz bırakıldığında, diabetes mellitus, yuksek tansiyona sebep olmakta, hastaların kardiovaskuler hastalıklardan ve ceşitli kanserlerden olumleri, kendi yaş grupları ile karşılaştırıldığında artmaktadır.
__________________