Daha cok dudakların dış yuzeyinde ve burun kenarlarında gorulen, halk arasında ucuk olarak bilinen lezyonlar “herpes simpleks” virusu nedeniyle oluşur. Dudak uzerinde oluşan yaraların tıptaki adı “herpes labialis”dir.

Ağrılı yaralar şeklinde gorulen ucuk nadir olmakla birlikte ağız icinde, yanakların ic bolgesinde, diş etlerinde ve damak bolgesinde oluşabilir. Bazı durumlarda ucuk hafif ateş ve kas ağrılarıyla birlikte gorulur.

Sadece insanlara ozgu bir virus turu olan herpes simpleks genellikle 1-2 yaş cocuklarda ucuk oluşmasına yol acar. Virus en cok enfekte olmuş tukuruk veya cilt temasıyla yayılır.

Ucuğun sebepleri:

Ucuk bağışıklık sisteminin zayıfladığı zamanlarda ozellikle baş gosteren bir virus turudur. Bu durum ise hastalanmak, yeterli beslenmemek, vucudu zayıf duşurmek ile gercekleşir.

Ayrıca stres, moral bozukluğu da ucuğu tetikleyen onemli unsurlardır.

Ucuk virusunun etkileri 24 saat oncesinden kaşıntı, kızarıklık gibi şekillerde ortaya cıkar ve sonrasında iltihaplı bir şişkinlik ile baş gosterir.

Bu etkileri zayıflatmak ve tedavi edilmesinde yardımcı olmak uzere kullanılabilecek maddelerden biri alkoldur.

Ayrıca antiviral icerikli ilaclar, kremler de tedavide etkin rol oynar. Bu ilacları konunun sonunda detaylı inceleyeceğiz.

Ucuk eğer cok uzun sure iyileşmiyorsa risk oluşturabilir. Bu durumlarda doktora gitmenizde fayda var.

Ucuğa İyi Gelen Bitkiler
“Ucuk nasıl gecer” sorusunun cevabına gecmeden once ucuğa yol acan virus icin herhangi bir ilac ve kesin bir tedavi yontemi olmadığını soylemeliyim. Yani virus vucuda bir kere girerse hep vucutta kalır ve aktif olmak icin uygun ortamı bekler.

Bu nedenle dunya genelinde 60 yaşına gelmiş yetişkinlerin %80-%90 ’ının bu virusle yaşadığı tahmin edilmektedir. Ancak virusu taşıyanların sadece yarısında ucuk gorulur.

Virusten kurtulmak icin –henuz- herhangi bir ilac olmasa da alacağınız tedbirlerle ucuğun cıkmasını veya daha fazla yayılmasını onleyebilir ve daha kısa surede, cok fazla sıkıntı yaratmadan iyileşmesini sağlayabilirsiniz.

Ucuğa mudahale etmezseniz iyileşmesi (yayılmazsa tabii) 2 haftayı bulabilir. Ancak evde uygulayabileceğiniz basit yontemlerle bu sureyi 4-5 gune kadar duşurebilirsiniz.

Vanilya Ekstresi: Saf vanilya ekstresi ucuk cıktıktan sonra iyileşme suresini kısaltan etkili bir doğal urundur. Bir parca pamuğu (kulak temizleme cubuğunun kullanımı daha kolaydır) saf vanilya ekstresine daldırdıktan sonra ucuğun uzerinde, fazla bastırmadan 1 dakika kadar gezdirin.

Ucuğun cevresine de bir miktar surebilirsiniz. Vanilyayı surdukten sonra yıkamayın ve gun icinde 3-4 kez bu uygulamayı tekrarlayın.

Meyan Koku: İcerdiği glycyrrhizinic asit nedeniyle Japonya ’da hepatit C tedavisinde kullanılan meyan koku ucuğu gecirmede de oldukca etkilidir. Glycyrrhizinic asit hem ucuğa neden olan virusun daha geniş bir alana yayılmasını onler hem de mevcut ucuğun kısa surede iyileşmesine yardımcı olur.

1 yemek kaşığı meyan koku tozu ile evde kendi ucuk merheminizi hazırlayabilirsiniz. Meyan koku tozunu her seferinde ceyrek cay kaşığı iyi su ekleyerek yoğun bir merhem kıvamına gelinceye kadar iyice karıştırın. 1 yemek kaşığı meyan kokunun istenilen kıvama gelmesi icin 1-1.5 cay kaşığı su yeterli olacaktır.

Sonra bu karışımı ucuk uzerinde ve cevresinde ince bir tabaka oluşturacak şekilde surun. İhtiyaca gore gunde 1-2 kere tazeleyebilirsiniz. Alternatif olarak meyan koku tozunu vazelin ile karıştırarak kullanabilirsiniz.

Nane Yağı: Nane yağını ucuğun uzerinde ve cevresinde mevcut virusleri temizlemek icin kullanabilirsiniz. Nane yağını ucuk tam oluşmadan ama siz cıkacağını hissettiğiniz anda kullanırsanız ucuk buyumeden iyileşmesini sağlayabilirsiniz. Kulak temizleme cubuğunu 1-2 damla nane yağı damlatın, ucuğun uzerine ve cevresine surun.

Bu uygulamayı gunde 2-3 kez tekrarlayın. Nane yağı guclu bir yağdır ve hassas bir cildiniz varsa tahriş edebilir. Bunu onlemek icin kulak temizleme cubuğunu once suya batırın daha sonra nane yağı damlatın. Boylece yağı biraz inceltmiş ve tahriş edici etkisini azaltmış olursunuz.

Guvercin Ağacı Suyu: Yaprakları ve kabuğu sivilce, akne, bocek ısırıkları ve ceşitli yaraların tedavisinde kullanılan guvercin ağacı Amerika kıtasına ozgu bir ağac fakat aktarlarda (buyuk olanlarında) guvercin ağacı suyu bulabilirsiniz.

Guvercin ağacı yeterince yağ ureten bir ağac olmadığı icin esansiyel yağ olarak bulamazsınız. Bir parca pamuğa 2-3 damla guvercin ağacı suyu damlattıktan sonra ucuğun uzerine surun ve durulamadan kurumasını bekleyin. Gunde 2-3 kez tekrar edin.

Mısır Unu Merhemi: Ucuğun kaşıntısını ve ağrısını mısır unuyla hazırlayacağınız merhemi kullanarak hafifletebilirsiniz. Merhemi hazırlamak icin 1 yemek kaşığı mısır ununu 1 cay kaşığı su ile yoğun bir merhem kıvamına gelinceye kadar karıştırın ve yatağa girmeden once ucuğun uzerine surun. Sabah kalktığınızda durulayın ve ucuk gecinceye kadar bunu tekrar edin.

Ekinezya Cayı: Yorgunluk, stres, kotu beslenme gibi nedenlerden oturu bağışıklık sisteminin zayıflaması ucuk icin gereken ortamı yaratır. Bağışıklık sistemini guclendirdiği bilinen ekinezya cayı hem ucuğa iyi gelir hem de tekrar etmesini onler.

Ekinezya cayını hazır olarak satılan poşetlerle veya aktardan alacağınız kurutulmuş ekinezya ile hazırlayabilirsiniz. Ekinezya cayını 15 gunden uzun sure kullanmayın cunku devamlı ekinezya cayı icmek ters etki yaratarak bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilir.

Aloe Vera: Cildi sakinleştirici etkisi bulunan ve kaşıntıyı alan aloe vera ucuğa iyi gelen bitkiler arasındadır. Saf aloe vera bulabilirseniz cok iyi ancak eczanelerde satılan aloe vera jelleri de işinizi gorecektir.

Jeli ucuğun uzerine surup bekletin, durulamayın ve gunde 2 kez tekrarlayın. Bazı ucuk onleyici ve ucuk giderici kremlerde etkin madde olarak aloe vera bitkisi kullanılmaktadır.

Ucuğa İyi Gelen Diğer Yontemler
Sut: Ucuğu tam yağlı sutle silmek iyileşme suresini kısaltır ve ağrıyı hafifletir. Sutun bu ozelliği antikor ozelliğine sahip proteinler (immunoglobulin) bakımından zengin olmasından ileri gelmektedir.

Bir parca pamuğu sute batırdıktan sonra ucuğun uzerine koyun ve 4-5 dakika bekletin. Bunu gunde 3-4 kere tekrar edin. Soğuk sut ağrının daha cabuk hafiflemesini sağlar.

Oksijenli Su: Cocukken acık bir yaranın uzerine oksijenli su surulduğunde yarattığı acıyı neredeyse hepimiz biliyoruz ancak cok etkili bir dezenfektan olan oksijenli su ucuğu temizler, yayılmasını onler ve kısa surede iyileşmesine yardımcı olur. Ucuk tam olarak acık yara olmadığı icin cok fazla yakmaz. Oksijenli suyu pamuğa damlattıktan sonra ucuğun uzerine koyun ve 5 dakika bekletin. Daha sonra suyla durulayabilirsiniz.

Buz: Bazen şiddetli ağrılara yol acan ucuğun ağrısını hafifletmek icin buz kompresi yapabilirsiniz. Buzu direkt ucuğun uzerine koyup 2-3 dakika beklettikten sonra vazelin surerek virusun yayılmasını onleyebilirsiniz.

Ağrı ucuk cok kuruduğunda sanki cildiniz catlıyormuş hissi olduğunda daha cok arttığı icin bu gibi durumlarda bir miktar suyla nemlendirebilirsiniz. Kesinlikle dilinizle nemlendirmeye calışmayın cunku nasıl kurumuş dudakları dille nemlendirmek daha cok kurumasına neden oluyorsa aynı şey ucuk icinde gecerli.

Daha Fazla C Vitamini: Antioksidan vitaminlerden biri olan C vitamini bağışıklık sisteminde kritik onemi olan beyaz kan hucresi uretimini tetikler ve vucudun enfeksiyonla mucadelesine destek olur. Sık tekrar eden ucuk sorunu yaşıyorsanız beslenmenize C vitamini bakımından zengin kivi, portakal, mandalina gibi meyveleri ve yeşilbiber, ıspanak, brokoli, domates gibi sebzeleri eklemelisiniz.

E Vitamini: E vitamini harici olarak kullanıldığında ucuğun yol actığı kaşıntıyı alır ve ucuk gectikten sonra iz kalma riskini azaltır. Eczanelerde bulabileceğiniz E vitamini kapsulunu kırıp ucuk uzerine surebilirsiniz.

Ayrıca E vitamini bakımından zengin bir beslenme programı uygulayarak hem ucuğun hızlı gecmesini hem de cildinizin daha sağlıklı olmasını sağlayabilirsiniz.

Ucuk Kremleri: Eczanelerde farklı markaların ucuk kremlerini bulabilirsiniz. Bu kremler genellikle antiviral ozellikleri ile ucuğun iyileşme suresini kısaltırlar. Bazı ucuk kremleri ise ucuk cıkacak bolge kaşındığında uygulanmakta ve ucuğun cıkmasını veya buyumesini onlemektedir. Ancak her krem her kişide aynı etkiyi yaratmayabilir.

Yani arkadaşınızın onerdiği ucuk kremi sizde aynı etkiyi gostermeyebilir. Doğal yontemlerden sonuc alamadıysanız bu ucuk kremlerinden sizin icin en iyi olanını deneme yanılma yontemiyle bulabilirsiniz.

Ucuğun Kısa Surede Gecmesi ve Tekrar Etmemesi İcin Bunlara Dikkat Edin
Diş Fırcanızı Atın: Ucuk cıktıktan sonra kullandığınız diş fırcasını atın cunku diş fırcası virusun barınması ve yayılması icin mukemmel bir ortam yaratır. Ayrıca ucuk gectikten sonra yeni bir dış fırcası alarak diş fırcasından gelen virus nedeniyle tekrar etmesini onleyebilirsiniz. Bu uygulama belki ucuğun gecmesine katkıda bulunmaz ama cıktığı noktadan başka noktalara yayılmasını onleyebilir.

Guneşten Koruyun: Guneş ve sıcaklıkla birlikte artan terleme ucuğun yayılmasına neden olabilir. Bunu onlemek icin guneşe cıkmadan once ucuğa 15 faktor ve uzeri korumalı guneş kremi surun. Korumalı guneş kremleri 2-3 saat icinde etkisini kaybettiğinden guneşte kalacaksanız kremi tazeleyin.

Ellerinizi Uzak Tutun: Bu oneri “malumun ilanı” gibi gelebilir ancak gun icinde farkında olmadan belki onlarca kere elimizi ucuğun bulunduğu bolgeye goturuyoruz. Eminim kendinizi ucuğun kabuğunu parcalamaya calışırken bulduğunuz durumlar olmuştur. Bu nedenle ozellikle Tv seyrederken, kitap okurken veya dikkatinizi başka bir noktaya yoğunlaştırmışken elinizi yuzunuzden uzak tutmaya calışın. Parmaklarınızı ucuğa değdirdikten sonra cildinizin herhangi bir yerine dokundurmak o bolgede de ucuk cıkmasına neden olabilir.

Peki Vucut Ucuk Virusune Bağışıklık Kazanır mı?

İnsan vucudu bir cok hastalığa karşı doğduğu andan itibaren bağışıklık kazanarak buyur. Bu da kucukken gecirilen hastalıkların aslında geleceğe yonelik bir one hazırlık sureci olduğu ve ileride gecirilecek hastalıkların vucut tarafından onceden algılanıp ona gore bir savunma mekanizması geliştirmesi anlamına gelir.

Bağışıklık denilen şey aynı yaşadığımız bir olayı hafızaya almak gibi bir durumdur. Mesela eli ateşte yanan bir bebek bir daha nasıl ateşe yaklaşmıyor ateş gorduğunde hemen kendini savunma eğilimi gosteriyorsa bağışıklık sistemimizde aynı şekilde bir eğilim icindedir.

Bu da demek oluyor ki vucudumuz daha once yaşadığı her hastalığı hafızaya kaydedip ilerde ona gore daha iyi savunma geliştirebiliyor. Buraya kadar hic bir sıkıntı yok cok guzel fakat iş ucuk virusune geldiğinde farklılaşıyor.

Ucuk hastalığının virusu maalesef kendisini yenileyebilen bir virus ceşidi bu yuzden tıpkı grip gibi vucut kolay kolay bağışıklık geliştiremiyor.

ALINTIDIR...