ŞEKER HASTALIĞI NEDİR? NİCİN ŞEKER HASTASI OLURUZ?
Vucudumuzda midenin arka kısmında pankreas adında bir bez bulunur. Bu bez kan şekerini duzenleyen hormonlar salgılar. Bu hormonlardan biri insulindir. İnsulinin salgılanamaması ya da etkisiz kalması sonucu hucrenin enerjisini karşılamak gibi cok onemli bir gorevi olan şeker(glukoz) hucreye giremez. Hucreye giremeyen bu şeker kanda birikir. Kanda normal bulunması gereken miktardan daha fazla bulunur. Bu da butun hucrelere zarar verir. Cunku fazla şeker vucutta zehir gibidir. Şeker hastalığı aileden gelen (kalıtsal) ve cevresel faktorlere bağlanmaktadır.

ŞEKER HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Cok fazla su icme ve icme isteği, İştahın acılması ve fazla yemek yeme, Cok sık idrara cıkmak ve geceleri bunun icin sık sık uyanmak, Ciltte kuruma, Surekli halsizlik ve yorgunluk, cabuk yorulmak, Yaraların gec iyileşmesi, Bazen bulanık gormek gibi belirtileri vardır.



ŞEKER HASTALARINDA HANGİ HASTALIKLAR VEYA RAHATSIZLIKLAR GORULEBİLİR?
Şeker; kanda bulunduğundan ve kan da damar icinde dolaştığından damara zarar verir. Başta kalp, beyin, bobrek gibi hayati işlev goren organlarda olmak uzere, ayaklarda ve gozlerde tahribat ve sorun meydana getirir. Şeker(glukoz) miktarı cok arttığında idrarla şeker kaybı da fazla olur. Oluşan idrar miktarı artar.

Damarlarda hasar sonucu yeterli miktarda kan dokulara gidemezse kalp krizi, felc, bobrek hastalıkları, korluk, uzuvlarımızda gangren, gorme bozukluğu riski artar. Ayrıca bu damarlardaki hasar sonucu damar tıkanıklığı, bobreklerdeki hasar sonucu da hipertansiyon meydana gelir.

Şeker(glukoz) kullanılamadığı icin vucut, yağları ve proteinleri kullanmaya başlayacaktır. Bu yuzden hem kilo kaybı hem de vucutta asit fazlalığı ortaya cıkar, ve hasta, olumle sonuclanabilecek şeker komasına girebilir.

ŞEKER HASTALIĞININ CEŞİTLERİ NELERDİR? HEPİMİZ AYNI TİP ŞEKER HASTASI MI OLURUZ?
Genel olarak iki tip şeker hastalığı(diabet) vardır. Bu sınıflama nedenlerine ve başlangıc yaşına gore yapılır.

TİP 1 ŞEKER HASTALIĞI
Pankreasta insulin yapan beta hucreler hasarlanır ya da insulin yapımını engelleyecek hastalıklar ortaya cıkarsa tip 1 diabet ortaya cıkar. Başlaması cok zaman almaz. Genellikle birkac gun ya da birkac hafta icinde ortaya cıkar.

Onemli uc tane bulgusu mevcuttur:

Kandaki şeker(glukoz) miktarı artar, Karaciğerde enerji ve kolesterol yapımı icin yağ kullanımı artar, Vucut proteinleri azalır Ozetle başlama yaşı 20 ’den kucuktur. İnsulin uretilemez veya az uretilir. Hasta zayıflar.

TİP 2 ŞEKER HASTALIĞI
Bu tip şeker hastalığında sorun, insulinin eksikliğinden ziyade insulinin etki gosterememesidir. İnsulinin bağlanma yerinde sorun vardır ya da bağlanma yeri sayısı azdır. Tip 1 ’e oranla cok daha fazla gorulen bu hastalık yetişkinlerde gorulur. Başlama yaşı genelde 40 ’tan buyuktur. Bu nedenle erişkin tipi diabet de denir. Hastaların coğu şişmandır.

Ayrıca bazı hamileliklerde hormon salgısına bağlı olarak hamilelik (gestasyonel) diabeti ortaya cıkabilir. Hamilelik sona erince kan şekeri normal duzeyine iner, ama sonraki 10-20 yıl icinde tip 2 diabet oluşabilir.

KİMLERDE ŞEKER HASTALIĞI GORULME İHTİMALİ DAHA FAZLADIR?
Şeker hastalarının coğunda erişkin tipi diabet (tip 2 diabet) gorulur. Bu nedenle şeker hastalığı derken genellikle bunu kastediyoruz. Bu hastalığa yakalanmada risk oluşturan faktorler şunlardır:

Ailesinde şeker hastası olanlar, Fazla kilolu insanlar (bunu beden kutle indeksi-BKİ- ile anlayabiliriz. (BKİ ’si 25 in uzerinde olanlar risk altındadır), Hızlı yemek yiyenler, cabuk acıkanlar, Yuksek tansiyonu olanlar, Kandaki yağ miktarı fazla olanlar, Hareketsiz bir yaşam tarzı surenler, Yaş ilerledikce hastalık riski artar. Butun bu faktorlerle birlikte yağları vucudun bel bolgesinde toplananlar (şişman olmasalar bile) bel cevresi erkekte 102 cm. ’i kadında 88 cm. ’i gecenler risk altındadır. Buna yakın değerlerde olanlar ise dikkat etmelidir.

ŞEKER HASTALIĞI TANISI NASIL KONULUR?
Tanı icin idrar ve kanda ceşitli kimyasal testler yapılır.

İdrarda şeker bulunması: Sağlıklı bir kişide idrarla şeker kaybı farkedilemeyecek duzeyde iken şeker hastalarında bu miktar fazladır ve hastalığın şiddetine gore değişir.

Aclık kan şekeri duzeyi: Bu duzey normalde 126 mg/dl nin altında olmalıdır.Bunun uzerindeki değerler şeker hastalığında tanı konulması icin onemlidir. Bununla birlikte gunun herhangi bir zamanında yapılan şeker olcumu 200 mg/dl nin uzerinde ise kişi şeker hastasıdır.

Glukoz tolerans testi (GTT): Bu test şeker hastalığı teşhisi konmasında cok onemlidir. Kişi ac iken vucut ağırlığının kg ’ı başına 1 gr şeker(glukoz) verilir. Şeker hastası olmayan bir kişi icin sonraki 2 saat icinde ortalama 90 mg/dl ’den 120-140 mg/dl ’ye kadar cıkar ve normalin altına doner. Fakat şeker hastası olan birinde zaten aclık kan şekeri 110 mg/dl nin uzerinde olduğundan bu test uygulandığında cok daha fazla artış gosterir, ve ancak 4-6 saat sonra duşer, ama ilk duzeyinin altına inmez.

Soluğun aseton kokması: Şeker hastalarının soluk verme sırasında nefesleri aseton şeklinde kokar. Cunku aseton nefes verirken buharlaşır.


Kaynak:SAĞLIK-NET