BOBREK HASTALARI ORUC TUTABİLİR Mİ?

İstanbul Florence Nightingale Hastanesi Uroloji Bolumu ’nden Doc. Dr. Haluk Kulaksızoğlu, bobrek hastalarının Ramazan ’da nelere dikkat etmesi gerektiğine dair sorularımızı yanıtladı.

Ramazan ayında bobrek rahatsızlıkları ve ozellikle taş hastalıklarının arttığı doğru mu?

Evet, ne yazık ki doğru. Bu konuda insanların bilinclendirilmesi cok onemli. Ramazan insanların nefislerini test ettikleri bir ibadet donemi olsa da yine bunu gercekleştirirken Allah ’ın bize bahşettiği en onemli hediye olan vucudumuzu da koruyabilmeliyiz.

Vucudumuzu bir fabrika gibi duşunebiliriz. Uretim icin ham madde gerekir ve uretim aşamasında cıkan atık ve zararlı maddelerin de vucuttan uzaklaştırılması… Bunu yapan da bobreklerimiz. Bobreklerimiz kanı suzerek atıkları ayrıştırır ve bunları idrarla atar. Yeteri kadar sıvı alınmadığında bu işlem zora girer ve bobrek hastalıkları artar. Nasıl borular kirecleniyorsa, bobreğin boru sisteminde de kalsiyum yoğunluklu mineraller birikerek taş oluşumuna yol acar.

Turk halkı olarak suyu ne yazık ki pek seven bir millet değiliz. Vucudumuzun gun icinde ne kadar suya ihtiyacı var?

Suyu vucudumuzun aslında en onemli gıdası olarak kabul etmeliyiz. Vucudumuzun yuzde 60-65 ’i sudan oluşur. İnsanlar suyun alındığı kadar cıkarıldığını duşunse de aslında idrarda cıkan miktardan cok daha fazlasına ihtiyacımız vardır. Buna tıp dilinde ‘farkında olunmayan sıvı kaybı ’ deriz. Gunde 700-1200 ml. civarında sıvı kaybederiz. İdrarla atılan miktarı da eklediğimizde neden biz doktorların 2 litre su tuketilmesi gerektiğini soylediğimiz anlaşılabilir.




Vucudumuz susuz kaldığında neler olur?

Bayılma hissi, halsizlik, deri esnekliğinde azalma, mide bulantısı, baş donmesi, huzursuzluk ozellikle yaşlılarda şuur bulanıklığı, sinirlilik gibi ceşitli şikayetler susuz kaldığımızı akla getirmeli.

Bobrek taşı oluşumu ve bunun verdiği sancılar, kanın yoğunlaşmasına bağlı olarak beyinde tıkanıklıklar ve inmeler, tansiyon yukselmeleri, eğer bireyler kan sulandırıcı, epilepsi ilacları gibi ilaclar kullanıyorlarsa bunların doz oynamalarına bağlı yan etkiler de sayılabilir.

Ozellikle dikkat etmesi gereken veya risk altında olan ozel hasta grupları var mı?

Oruc tutacak bireyler 65 yaş uzerindeyse, doğuştan veya sonradan tek bobrekliyse, daha once ozellikle bobrek hastalığı veya taş duşurme şikayeti olmuşsa, şeker hastalığı varsa, duzenli kalp ilacı veya kan sulandırıcı kullanıyorsa, inme gibi ciddi rahatsızlıklar gecirdiyse, gunluk mineral dengesinin korunmasında dikkat edilmesi gerekiyor.

İdrar yollar enfeksiyonları acısından oruc tutmanın etkileri neler?

Ozellikle kadınlarda yetersiz sıvı alımı ciddi idrar yolları enfeksiyonlarına neden olabilir. Vucudumuzda belirli oranlarda mikroplar bulunur. İdrar kanalından bol sıvı gecirdiğimizde bu mikroplar oraya yerleşemez. Oysa az sıvı alındığında az idrar yaparız ve mikroplar hastalık yaratır.




Ramazanda İdrar yolları enfeksiyonlarından korunmak icin neler yapılabilir?

Genelde insanlar ne kadar sıvı aldıklarının kontrolunu tam yapamaz. Basit bir oneri olarak, herkesin kendi şişesinin olmasını ve uzerine ismini yazarak iftarla sahur arasında ne kadar su tukettiklerini izlemelerini oneriyoruz. Suyu tek bir buyuk parcada değil de yarım saatlik aralıklarla birer bardak şeklinde tuketilmesi daha faydalı. Bu miktarın 1-1.5 litrenin altında olmaması gerekir. Suya eklenecek bir limon suyunun hem idrar yolları enfeksiyonlarından hem de bobrek taşı oluşumundan koruduğu kanıtlandı.

Oruc tutan bobrek taşı hastaları icin onerileriniz neler?

Bu durumu belki iki bolume ayırmak gerekir. Birincisi halihazırda taşı olan hastalar ikincisi ise daha once taş duşurmuş ancak şu an icin bilinen taşı olmayanlar. İkinci hasta grubuna konuşurken bobreklerinin bizim acımızdan sabıkalı olduğunu soyluyorum. Cunku daha once bobrek taşı hikayesi olan bir bireyin tekrar bobrek taşı yapma ihtimali hic bobrek taşı duşurmemiş bir bireye gore 2-3 kat artar.

Hali hazırda taşı olan hastaların mutlaka oruc oncesinde doktorlarıyla goruşmelerini oneririm. Taşlar uzerinde enfeksiyon yani mikroplar olduğunda hem şekil değiştirebilir hem de boyut olarak buyuyebilir. Bu nedenle oruc oncesinde idrar tahlili yapılması enfeksiyon varsa ilac tedavisinin duzenlenmesi, idrar asit dengesine bakılması ve taşın buyumesini engelleyecek ilacların kullanılması onemli.

Her iki grup icin de sıvı alımı cok onemli. İdrar asiditesinin ayarlanması ve mumkun olduğu kadar yağsız gıdaların tercih edilmesi gerekir. Yağlı ve ozellikle kolesterol bakımından yuksek gıdaların tuketilmesinin bobrek taşı icin bir risk faktoru olabileceği unutulmamalı.

Maden suyu veya diğer icecekler su ihtiyacının karşılanmasında ne kadar etkili?

Madensuyu, kaybedilen minerallerin yerine konmasında faydalı olabilir. Ancak taş hikayesi bulunanların maden suyu tuketiminde dikkatli olması onerilir. Gazlı iceceklerdeki karbonik asit taş oluşumu icin risk faktorudur.

Sıvı ihtiyacının kola, gazoz gibi iceceklerle karşılanmamasını onermiyoruz. Gunluk cay tuketiminin vucuda alınan sıvı miktarının yuzde 20 ’sini gecmemesine dikkat edilmeli. Her ne kadar hem kahve hem de cayda bobreğin idrar yapımını artıran maddeler bulunsa da kalsiyum emilimini etkilediklerinden taşa neden olabilir. Meyve suları eğer doğalsa tercih edilebilir.

Kaynak:iyinin peşinde