Kan pıhtılaşınca bu pıhtılaşan kısımdan ayrılarak ustte kalan sarımtırak, saydam bir sıvı vardır ki işte serum budur.


Bir litre kanda 400 gram serum bulunur. Kanın icinde jibrinojen denilen proteinli bir madde vardır ki, kanın pıhtılaşmasını bu sağlar.

Yalnız, kan pıhtılaşınca bunun hepsi pıhtıya gecmez, birazı da serumda kalır. Serumda fibrinojenle daha başka maddeler bulunmasa, kanın butun butun sıvı olan bu kısmı plÂzma diye anılır. Demek ki serum kanın su kısmı değil, icinde fibrinojen gibi daha başka maddeler bulunan sıvı kısmıdır.

Bozulup kesilmiş sutun ustune cıkan suya da serum denir. Kan bileşiminin gecişme (osmos) koyuluğunda olan tuzlu su da fizyolojik serum diye anılır. Bitkin hastalara guc kazandırmak icin verilen bu serumun daha koyusuna hipertonik serum denir.

Tedavide Serum

Serumlar ceşitli hastalıkların tedavisinde ilÂc gibi kullanılır. Bu, kandaki antikor denilen maddelerin hastalıklara karşı carpışması esasına dayanır.

Hastalıklarda tedavi maksadıyla kullanılacak serumlar şoyle hazırlanır:

Once hastalık mikropları kuvveti azaltılarak beygir, inek gibi hayvanlara aşılanır. Hayvanlar bu mikropların etkisiyle hasta olurlar, vucutlarında bu mikroplara karşı koruyucu maddeler (antikorlar) meydana gelir. Bu koruyucu cisimler yeter dereceyi bulunca, hayvanın kanı alınır, serumu ayrılır. İşte bazı hastalıklarda kullanılan serumlar, icinde koruyucu cisimleri coğalmış bu serumlardır. İğne (enjeksiyon) ile vucuda verilen bu gibi serumlar sayesinde bircok hastalıklar iyi edilir.


Bugun başlıca şu hastalıklar icin serumvardır:

Cocuk felci, boğmaca, tetanos (kazıklıhumma), kuduz, tifus(lekelihumma), difteri (kuşpalazı), dizanteri (kanlıbasur), kangren, veba, kolera, şarbon (karakabarcık). Ayrıca, yılan sokması, akrep sokması, mantar zehirlenmesi de ozel serumlarla tedavi edilir.

Serumla Aşı Arasındaki Fark

Aşılar, vucuda verilen kuvveti azaltılmış mikroplar, ya da toksinlerdir. Bu zayıf mikroplar vucuda girince kanda antikorlar meydana gelir. Antikor vucuda giren mikropları zararsız bırakmak icin vucudun cıkardığı bir maddedir. Bu sayede o hastalığa karşı bağışıklık kazanılır.

Serum ise başka bir uzviyetin meydana getirdiği antikorların insan vucuduna aktarılmasıdır. Bu bakımdan, aşı, hastalığa yakalanmadan, serum ise, hastalık mikroplarını aldıktan sonra yapılır. Aşı hastalığı iyileş-tirmez, onler; serum ise hastalığı iyileştirir, yani bir ceşit ilÂctır.


Kaynak: sabah