Sigara Neden Zararlı?

Tutun kullanımı yaklaşık 200 yıl oncesine kadar gidiyor. İlk zamanlarda tutunun sağlığa iyi geldiği duşunuluyordu. Sigaranın zararları 1950 ’li yıllara kadar cok fazla bilinmiyordu. Ancak, daha sonraki yıllarda yapılan araştırmalar, sigaranın insan sağlığına gercekten zararlı olduğunu ortaya cıkardı. Sigara dumanında sağlık acısından zararlı yuzlerce (bu sayı abartılmamıştır) madde bulunmaktadır.

Ornek vermek gerekirse, bunların en cok bilinenlerinden birkac tanesi ; amonyak, terebentin, kadmiyum, insektisitler, naftalin, aseton, arsenik, formal, hidrojen siyanur, radon, polenyum, deterjanlar…Bunların bir coğu kanserojendir. Ayrıca tutun ve sigaranın sarıldığı kağıdın yanmasından dolayı acığa cıkan maddeler ve katran da yine konserojen maddeler arasındadır.

Kalıp - Damar sağlığı acısından ozellikle tehlikeli olan maddeler ise nikotin ve karbonmonoksittir. Nikotin kalp artışlarını hızlandırır, tansiyonu yukseltir, kan pıhtılaşmasını arttırır. Yani kalbin yukunu ve oksijen ihtiyacını arttırır. Butun yanma olaylarında acığa cıkan zehirli bir gaz olan karbonmonoksit ise, kandaki oksijen ile birleşerek kanda bulunan oksijen miktarını duşurur. Sonuc olarak nikotin nedeniyle oksijene gereksinimi artmış olan kalp, kanda yeterli oksijeni bulamaz ve işi cok daha zorlaşır.

Sigara kullanımı ile doğrudan ilişkisi olduğu kanıtlanmış hastalıkları şoyle sıralıyalım: Ağız kanserleri, sindirim sistemi kanserleri, solunum sistemi kanserleri, akciğer hastalıkları, kalp ve damar hastalıkları, ulser, mesane kanseri.

Dunya Sağlık Orgutu ’ne gore dunyada 1 milyar 100 milyon insan sigara iciyor. Erkekleri %47si, kadınların %12 ’si sigara tiryakisi. Ayrıca, son yıllarda sigara icen kadınların sayısında nispeten daha fazla bir artış olduğu gozlemlenmektedir. Bu da dunyaya yeni gelecek nesillerin sağlığını direkt olarak etkileyecektir. Son rakamlara gore, dunyada yılda 3 milyon kişi sigaraya bağlı hastalıklar nedeniyle olmektedir.

Şimdi hemen yeri gelmişken onemli bir konuya değinmek gerekiyor. Orneğin; akciğer kanserinin sigaraya bağlı olarak meydana geldiği heryerde soyleniyor. Fakat siz daha gecen ay akciğer kanserinden olen bir tanıdığınızın hic sigara icmediğini biliyorsunuz ve uzmanların biraz fazla abarttığını duşunuyorsunuz. Bunun acıklaması şoyle: Akciğer kanserinin 4 turu vardır; hatta bunların da alt grupları vardır. Bunların icinde sigara kullanımı ile doğrudan ilgili olanlar (%60) zaten en sık gorulen kanser turleridir. Sigara ile ilgisi olmayan ise, cok daha az oranda gorulen bir kanser turudur.

İngiltere ’de yapılan bir araştırmaya gore gunde 20 sigara ’dan fazla icenlerin %40 ’ı, daha emeklilik yaşına gelmeden olmektedir. Oysa sigara icmeyenlerde bu oran %15 ’dir.

Bir de pasif icici kavramı var. Sigarayı icen kişi, eğer filtreli sigara iciyorsa, bu filtre bir miktar zararlı maddenin gecişini engelleyebilir. Halbuki sigaranın ucundan havaya karışan duman hicbir suzgecten gecmediği icin daha tehlikelidir. Yani uzun sure bu dumana maruz kalan ve pasif icici denilen kişiler de tehlike altındadır. Ayrıca unutmamak gerekir ki, sigarayı icen kişi de havaya yayılan bu dumanı yine solumaktadır. Sigara icilen evlerdeki kucuk cocuklarımız bronşit ve zaturre gibi solunum yolu hastalıklarına daha sık yakalanırlar. Pasif icici olduklarından akciğer kanseri acısından risk grubundadırlar ve ileride sigara icmeye daha cok eğimli olurlar.
Ozellikle gelişmiş ulkelerde kamuoyuna yansıyan bu sonuclar ve alınan tedbirler sonucunda sigara kullanımı %50 ye varan oranlarda azaltılmıştır.


Sigarayı bırakan bir insanın vucudunda ne gibi olumlu gelişmeler olur?

* 20 dk sonra tansiyon ve nabız normale doner.
* 8 saat sonra vucut kendini yenilemeye başlar. Kan oksijeni normal duzeye cıkar.
* 24 saat sonra kalp krizi riski azalmaya başlar. 1 yıl sonra yarıya duşer.
* 48 saat sonra duyu organları iyi calışmaya başlar. Tat ve koku duyusu duzelir. Cilt kendini yeniler.
* 72 saat sonra Akciğer kapasitesi artar, solunum rahatlar.
* 2 hafta sonra efor kapasitesi artar (Yurume, merdiven cıkma…).
* 1-9 ay icinde akciğer hucreleri yenilenir. Akciğer hastalıkları (zaturre gibi) riski azaltır. Oksuruk, nefes darlığı duzelir.
* 5 yıl sonra ağız, boğaz, yemek borusu kanserleri riski %50 azalır.
* Pankreas, mesane, rahim kanseri riski azalır.
*Sindirim sistemi ulseri riski azalır.
* Sigara gebelikten once ya da gebeliğin ilk 3 ayında bırakılırsa erken doğum riski ve duşuk doğum kilolu bebek doğurma riski, icmeyenlerdeki duzeye iner.
* Koroner kalp hastalığı riski sigaranın bırakılmasından 15 yıl sonra sigara icmeyenlerin duzeyine iner.
* Aynı evde yaşayan kucuk cocuklar ve bebeklerin, solunum yolu hastalıklarına yakalanma riski azalır.

Sigara icen bir kişiyi bırakmaya iten nedenler nelerdir?

Sigaraya bağlı bir hastalığın ortaya cıkması.
Fiyatın pahalı gelmesi.
Sigaranın zararları hakkındaki yayınlar.
Cevresi tarafından bırakmaya yonelik teşvik, kınama.
Kapalı yerlerde sigara iciminin yasaklanması.

Gelişmiş ulkelerde sigaranın zararları hakkındaki yazılar, sigaranın fiyatı, kınama ve yasaklamalar etkili olmaktadır; ancak, bizim insanımızı bir hastalığın ortaya cıkması daha cok etkilemektedir. Orneğin, kalp krizi gecirmiş veya by-pass ameliyatı olmuş hastaların sigarayı bırakma oranları yuksektir ve başarılıdır.




Sigarayı bırakma yolları nelerdir?

Akupunktur,
Grup Terapisi,
Hipnoz,
Kişisel caba ile bırakma,
Farmokolojik tedavi.

Sigarayı bırakmak isteyenlerin yaşadıkları tipik kaygı ve sorunlar nelerdir?

Sigarayı azaltmak mı, tamamen bırakmak mı? Yoksunluk belirtilerinin daha uzun surmesine neden olur. Coğunlukla başarısızlıkla sonuclanır. Sigara miktarı yine arttırılır.

Ara ara sigara icmek: Vucuda tekrar nikotin etkisini hatırlatır. Zamanla duzenli olarak icmeye donuşur. Halbuki sigara icilmemesine alışmak daha kolaydır.

Cevre baskısı: Sigarayı bırakanların coğu cevresi tarafından adeta tekrar icmeye zorlanır. Bu, sigara icenlerin bir kişiyi daha kaybetmelerinden kaynaklanan ilginc bir psikolojik durumdur. Ancak kısa bir zaman icinde arkadaşlarınız da sigara icmediğinizi kabullenip sizi rahat bırakacaklardır.

Katran ve nikotin duzeyi duşuk (light) sigara icmek: Bu durumda genellikle gunluk sigara adedi arttırılarak eski nikotin duzeyi tutturulmaya calışılır. Zaten “tehlikesiz sigara” yoktur.

Sorumluluğu başkasına yıkmak: Coğu kişi sevdiği birisi onu desteklemezse sigarayy bırakmaktan kacar. Hatta deneyip de başarısız olursa başkasını suclar. Oysa sigarayı bırakmak oncelikle kişisel bir sorundur, mutlaka kendinize guvenmeyi başarmalısınız.

Şişmanlama korkusu: Gercekte sigarayı bırakanların sadece 1/3 ’u kilo alır ve bu fark gercekte 3-4 kg. kadardır. Bundan daha fazla alınan kilolar kendine guvensizlikten kaynaklanan, sigarayı elde ve ağızda tutmak alışkanlığının yerini alan, abur cubur atıştırma alışkanlığıdır. Oysa, gercekte sigarayı bırakmaktan dolayı ilk gunlerde acılan iştah, kısa bir sure sonra normale doner.

Yoksunluk belirtileri: Şiddetli nikotin arayışı, gerginlik, kızgınlık, huzursuzluk, sinirlilik, uyku kalitesinin bozulması, iştah artışı ve benzeri belirtiler olabilir. Bu belirtiler gecicidir ve vucudun kendini onardığını gosterir. Orneğin, oksuruk ve balgam artışı, solunum yollarındaki titrek tuylerin zehirli maddeleri atmak icin gorevlerini yerine getirmeye başlamasından kaynaklanır. Yoksunluk belirtileri sigara bırakanların 2/3 ’unde gorulur. Belirtiler, ilk 72 saat icinde şiddetlidir. 7-10 gun icinde azalarak ortadan kalkar.




Son yıllarda sigaraya karşı başlatılan kampanyalar olumlu sonuclar verse bile, pek cok insan o sihirli ama zararlı dumandan kopmakta zorlanıyor. İşte, sigara bağımlıları icin kurtarıcı rehber!

Once kapalı mekanlarda sigara yasaklandı, arkasından Sağlık Bakanlığı sigaraya savaş actı. Devlet, sigarayı bırakmak isteyenlere hizmet verecek, sigarayı bırakma poliklinikleri actı. Sigaranın zararları anlatılmaya devam ediliyor. Acıklanan rakamlara gore 2 milyon 200 bin kişi sigarayı bıraktı! İşte, tiryakileri bu illetten kurtaracak en populer sigara bırakma yontemleri...

AKUPUNKTUR
-Akupunktur tedavisine gitmeden once en az 12 saat sigara icmemek gerekiyor. Genellikle iki ya da uc seans uygulama gerekiyor.
-Bağımlılık duzeyi yuksek olanlar icin uc seans şart. Seans aralarına 2-3 gun sure konuyor. Tedavi ucreti 200- 250 TL'den başlıyor. İddia edilen başarı oranı yuzde 90.

HİPNOZ YONTEMİ
-Hipnoz yonteminde sigara bağımlılığı, bilincaltına yerleşmiş ve bu nedenle otomatikleşmiş guclu bir bağımlılık olarak tarif ediliyor. Sık tekrarlanan (yaklaşık 21 kez) her duşunce veya davranış bilincaltına gecerek kaydediliyor ve alışkanlık haline geliyor. Bu anlamda hipnozun sigarayı bırakma konusunda etkili bir yontem olduğunun altı ciziliyor.
-Hipnozla, sigara icmeye neden olan alışkanlığın kokleri, bilincaltından siliniyor. Bu yontemi uygulayanlar, beş seans sıkılmadan, sinirlenmeden sigarayı bırakabildiklerini soyluyor. Seans fiyatı 150 liradan başlıyor. Yuzde 90 başarılı.




ALLAN CARR

-Gunde beş paket sigara icen Allan Carr tarafından geliştirilmiş bir yontem! Bir gunde altı saatlik bir psikoterapi seansından oluşuyor. Seans sırasında aralarda sigara icebiliyorsunuz ama ucuncu aşamada, son sigaranızı iceceğiniz soyleniyor. Uc ay icinde sigarayı bırakamadıysanız ucreti iade ediyorlar.

171 BIRAKMA HATTI
-Devlet tarafından desteklenen bu hatta, bulunduğunuz bolgede bir polikliniğe yonlendiriliyorsunuz. Tetkikleriniz ucretsiz yapılıyor fakat verilen ilacı eczaneden ucret karşılığı alıyorsunuz.
TEK SEANSLIK BIOREZONANS
-Biorezonans yonteminde, 45 dakikalık tek seans yapılıyor. Her zaman ictiğiniz iki sigarayı merkezde iciyorsunuz. Bu sigaralardaki frekans izleri saptanıyor ve bu izler vucudunuzdan temizleniyor. Seans sonunda sigara icme arzusunda azalma gorulduğu soyleniyor.

BOL SU VE SIK DUŞ
-Acı, ağrı veya olumsuz bir his hissedilmiyor. Kişi seans boyunca sigaradan alınarak değiştirilen elektromanyetik titreşimlere tabi tutuluyor. Seansın ardından bol su icilmesi ve sık duş alınması tavsiye ediliyor. Bu yontemin ucreti 300 TL'den başlıyor. Başarı oranı ise yuzde 82-92 civarında.



BAĞIMLILIK TESTİ
-Uyandıktan ne kadar sonra ilk sigaranızı yakıyorsunuz?
5 dakikadan daha az: 3 6 ile 30 dakika arasında: 2 31 ile 60 dakika arasında: 1 1 saatten fazla: 0
-Yasak bolgelerde sigara icmemekte zorlanıyor musunuz?
Evet: 1 Hayır: 0
-Kacıncı sigarayı daha zevkle iciyorsunuz?
Birinciyi: 1 Diğerlerini: 0
-Gunde kac sigara iciyorsunuz?
En az 10 tane: 0 11-20 arası: 1 21-30 arası: 2 31'den fazla: 3
-Uyandıktan sonra ilk bir saat icinde tum gunde ictiklerinizden daha sık aralıklarla mı sigara iciyorsunuz?
Evet: 1 Hayır: 0
-Sizi yatağa bağlayan bir hastalığınız olduğunda da sigara iciyor musunuz?
Evet: 1 Hayır: 0
SONUC: Skorunuz 0-2 arasındaysa bağımlı değilsiniz, 3-4 arasındaysa hafif, 5-6 arası orta, 7-8 arası bağımlı, 9-10 cok bağımlısınız.