​
4.AY DONUM NOKTALARI

SOSYAL

– Sosyalleştimi guler; oyunu bolunduğunde ağlar.
– Aynadaki yansıması hoşuna gider, hatta ona gulumser.
– Kendini rahatlatmaya calışır.
– Etrafındakilerle ilişki kurmak icin sesler cıkartır.
– Gıdıklandığında guler.
– İnsanlara cevap vermeye calışır.
– Muzikle sakinleşir.


FİZİKSEL

– Yuzukoyun durumundayken sırtustu, sırt ustunden yuzukoyun donebilir.
– Kafasını daha uzunca bir sure dik tutar.
– Oturma pozisyonuna getirildiğinde veya yatarken kafasını istediği yone dondurebilir.
– Yuzme hareketi yapabilir ve yatağında donebilir.
– Bakışlarını farklı uzaklıklara odaklayabilir.
– Sallanan bir nesneyi kendine cekip ağzına goturebilir.
– Bir nesnenin duştuğu yere bakar.
– Banyoda ayak ve ellerini cırpar.
– Diş cıkarmaya başlayabilir.
– Katı gıdalara gecmeye hazır olabilir.


ZİHİNSEL

– Kokuları birbirinden ayırabilir.
– Bir saatten daha uzun sure karşısındakine tepki verir.
– 5-7 saniye oncesini hatırlar.
– Goruntu ile gercek yuzu ayırt eder.
– Yeni sesler cıkarmayı sever ve bazılarını taklit eder.


4.AY BEBEK GELİŞİMİ

Her gun biraz daha buyuyen bebeğiniz artık “yeni doğan” sınıfını gecmiş sayılır. Fiziksel gelişimi de hızla devam etmektedir. Kafasının arkasındaki yumuşak nokta kaybolmuştur, on taraftakinin tamamen kaybolması ise bazı durumlarda 18 ayı bulabilir. Sac rengi ve şekli de muhtemelen değişmeye başlamıştır. Siz belki fark etmeseniz de gecen birkac hafta boyunca bebeğin doğumdaki sacları dokulmeye ve yerine yeni ve kalıcı saclar cıkmaya başlamıştır. Bu surec birkac ay daha devam eder.

Bebeğinizin goz rengi de bu donemde değişebilir. Coğu bebeğin doğum sonrası mavimsi olan goz rengi koyulaşmaya başlar. Eğer 6. ayda bebeğiniz hala mavi gozlu ise, gozlerinin renkli kalacağından emin olabilirsiniz.

Bebeğinizin fiziksel yeteneklerinde de kelimenin tam anlamı ile “tepeden tırnağa” gelişmeler gozleyeceksiniz. Bu ayın sonunda bebek kafasını tamamen dik tutabilir ve karnının ustunde yatarken 90 derecelik acıyla kafasını yerden kaldırabilir. Ayrıca kafasını her yone cevirebilir ve sırtustu yatarken kaldırabilir. Cenesini omuzlarına dayayarak ayaklarına bakabilir.

Kasları gelişip guclendikce, bebeğin vucudu da toparlanmaya başlar. Karnı uzerinde yatarken, tek kolunun uzerinde başını kaldırabilir. Bu ve bundan sonraki iki ay boyunca beden kısmındaki kaslar daha da guclenecektir. Tam olarak ters donemese de, bebek bu ay en azından bir yana doğru donebilecektir; diğer tarafa donmek icinse biraz daha gelişmesi gerekmektedir. Bircok bebek bu gelişmeden sonra, tam olarak donmeye başlar.

Artık sırtustu yatarken parmağınızı tuttuğunda kafasını ve bacaklarını kaldırıp oturmaya calışır. Şimdilik oturma mutluluğuna tek başına erişmese de ufak bir yardımla bunu becerir ve buna bayılır! Yine de, hala sırtından destek vermeniz gerekir, cunku şu an ancak kafasını dik tutabilmektedir. Ay sonunda, govde kasları sayesinde ufak bir destekle kucağınızda dimdik oturabilecektir.

Oysa daha onceleri kucağınızdayken, bedeni bir kalıba girmiş gibi sizin oturuşunuza gore şekillenmekteydi. Şimdi ise oturuşunu kendi kontrol edebilmektedir: sizin fiziksel olarak farklı bir insan olduğunuzu artık anlamaya başlamıştır.

Bebeğiniz tekme atmaktan cok hoşlanır; bacaklarını elleri ile ayaklarına veya dizlerine dokunabilecek kadar havaya kaldırabilir. Daha sonraki aylarda ise bu bacaklar tum ağırlığını kaldırabilecek guce erişir. Onu ayakları yere basacak şekilde dik tutarsanız, belki ayakta bile durabilir. Bu ay bazı bebekler emeklemenin başlangıcı sayılan “yuzme” hareketini de geliştirir.

Bebek giderek daha istemli hareket etmeye başlar, “yeni doğan refleksleri”nin coğu artık kaybolur. Arama refleksi de bunlara dahildir, cunku bebek artık neye baktığının ve ne gorduğunun tam olarak bilincindedir. Yorgun olduğu zamanlar haric, pek cok hareketi daha akıcı ve daha kontrolludur.

Bu ay icinde doktorunuz katı gıdalara (yoğurt, kaşık maması, meyve puresi) gecmenizi onerebilir. Bu konuda onun tavsiyelerini doğru takip etmeniz onemlidir. Bir oğunde sadece bir yeni gıdayla başlayın ve bunu da yavaş yavaş yapmaya dikkat edin, başka bir yeni gıdaya hemen gecmeyin. Boylelikle hem bebeğinize yeni tatlara alışması icin zaman tanımış olur hem de herhangi bir gıdaya alerjisi olup olmadığını doktoru ile birlikte daha rahat gozlersiniz.

Bazı bebekler yeni tatlar konusunda hevesliyken, bazıları bu konuda daha gonulsuz olurlar. Eğer bebeğiniz bu yeni gıdaları istemiyorsa endişelenmeyin ve yemesi icin zorlamayın. Amacınız, sadece katı gıdalara alışmasını sağlamaktır, bu yuzden az miktarda vermeye devam edin. Eğer katı gıdaları reddetmekte ısrarlıysa, doktorunuza danışarak aynı yemekleri 1-2 hafta sonra tekrar deneyin. Bir sure sonra alışacaktır.

Yeni gıdalar artık beslenme duzeninin bir parcası olduğunda, bebek anne sutunu veya formul sutu giderek daha az miktarda alacaktır. Bu donemde, katı gıdaları, sutten once vermeye gayret edin; cunku sut ve sıvı mamalar oldukca doyurucudur ve bebek once bunları alırsa, sıra katı gıdaya geldiğinde karnı doymuş olacaktır. Ancak bazen yemeğe katı gıda ile başlamak da bebeği sinirlendirebilir, ozellikle sabah uyanır uyanmaz pek hoşuna gitmeyebilir. Eğer yeni mamaya tepki gosterirse once emzirin, ardından yeni mamasını verin, yine istemez ise emzirmeye devam edin.

Zaman icinde bebeğinizin oğun sayısı, gunde dort defaya inecektir. Buna ek olarak, yatmadan once de sutunu ister. Eğer bebeğiniz daha sık acıkıyorsa sut ve katı gıda arasında yarım saat kadar bekleyin.

Bu ay bebeğin tukurukleri akmaya başlayabilir. Cildinde buna bağlı kızarmalar oluşuyorsa yuzune biraz vazelin, boyun cizgilerine de mısır nişastası surebilirsiniz. Eğer lekeler artıyorsa, mutlaka doktorunuza danışın.

Tukuruk akmasının genelde diş cıkarmayla bağlantılı olduğu duşunulur. Ancak bu cok kesin bir bağlantı sayılmaz. Bazı bebeklerin bu ay bir dişi patlayabilir, ancak genelde ilk diş 6. aydan once cıkmaz.

Eğer bebeğiniz gercekten diş cıkartıyorsa, ellerini sık sık kulağına ve cenesine goturur. Her iki bolgeyi de aynı kaslar idare ettiğinden, bebeğin kulağı mı ağrıyor, yoksa dişi mi cıkıyor, belli olmayabilir. Bunu anlayabilmek icin diş etlerini hafifce ovmanız yeterlidir. Bebeğiniz hemen bağırmaya başlıyorsa, diş cıkarıyor demektir.

Bazı bebekler fazla diş ağrısı cekmez, bazısı ise tum diş cıkarma suresince acı ve sıkıntı yaşar. Eğer diş cıkardığı icin huzursuzsa, bir diş kaşıma oyuncağı edinin ve buzdolabında saklayın.

Oyuncağın serinliği diş etlerini rahatlatacaktır. Eğer bu da işe yaramazsa, doktorunuz receteli ya da recetesiz bir tedavi tavsiye edebilir.

Bu ay sizi mutlu edecek bir başka gelişme de bebeğin nihayet gece boyunca uyumaya başlamasıdır: gece uykuları 10-11 saate cıkacak, gun icinde de iki-uc saat uyuyacaktır. Bebeğinizin uykuya daha kolay dalabilmesi icin, yorgunluk belirtisi gostermeye başlayınca yatağına yatırın.

Peki, bebeğinizin yorgun olduğunu nasıl anlarsınız? Mutlaka kendine ozgu birtakım mesajlar verecektir, ancak bebeklerin hemen hepsinin bazı ortak ve belirgin işaretleri vardır. Gozlerini ovuşturmak ve oyuna karşı isteksiz tavırlar bunların başında gelir. Yalnız, yorgunluk bazı bebekleri daha hareketli ve heyecanlı yapabilir. Uykusu olan bebekte doğum sonrasına benzer bazı refleks ve hareketler gormeye başlarsınız. Hareketleri daha ritmik olur- orneğin kafasını sallar. Parmak emme, sinirli tavırlar, genel huzursuzluk uykulu bebekte hemen farkedilir. Bebeğinizin “uykum var” mesajını anlamanız cok da zor olmayacaktır.

Bebeğin duyuları da duzenli olarak gelişmektedir. Ay sonunda artık her şeyi renkli gormeye başlar. Bakışlarını kolayca odaklayabilir ve 3 metrelik goruş alanı icindeki her şeyi gorebilir, ancak yine de 50 cm onune bakmayı tercih eder. Bakışlarındaki şaşılık azalmıştır ve hareket halindeki bir nesne veya insanı cok rahat takip edebilir.

Bebeğinizin el-goz koordinasyonu da gelişmektedir. Bir nesneye bakarken ellerini ona doğru uzatır ve parmaklarını olabildiğince acar. Tutma isteği son derece gucludur ve eline gecirdiği her nesneyi daha ustalıkla tutabilir. Bu yuzden artık rahatca gozluğunuzu tutup cıkarabilir veya babasının sakallarını cekebilir.

Kulağı ise artık neredeyse bir yetişkin kadar net duyar. Zayıf ses ile guclu olanı ayırt eder ve muzik sesine cevap verir. Ayrıca artık ses cıkarmaya da isteklidir. Bazı sesleri sanki unutmamaya calışırmış gibi tekrar eder. Bunların coğu tek sesli hecelerdir ve aylar sonra bu sesler birer kelimeye, gurultular ise, kıkırdamaya, gulucuğe ve cığlıklara donuşur. Ayrıca gıdıklandığında yuksek sesle gulecektir. Bu ‘gıdıklanma tepkisi ’ daha onceki donemde gorulmez, bu yuzden bazı uzmanlar bunu sosyal bir gelişim olarak kabul eder.

Bebekler bu donemde her turlu uyarıya acıktır, bu yuzden bulunduğu cevreyi zenginleştirin. Koku duyusu onlar icin oldukca onem taşır. Evinizde bulunan cicek, sabun, meyve vs gibi şeyleri kokladığında vereceği tepkileri izlemek de oldukca keyifli olacaktır.

Bebeğinizin guluşu de gecen aydan beri gelişmiştir. Artık aile bireylerini veya diğer tanıdığı yuzleri gorduğunde sevinc gosterileri yapar. Sizinle veya tanıdığı diğer kişilerle “konuşmak” en sevdiği şeylerden biridir. Yaptığı her yeni numarayı onaylamanız cok hoşuna gidecektir.

Bebeğiniz sizin farklı bir birey olduğunuzu anladıkca ilişkiniz de yavaş yavaş yeniden bicimlenecektir. Artık her istediğinin yerine getirilemeyeceğini oğrenmektedir.

Buna rağmen bebeğiniz dış dunya ile olan ilişkisini tam olarak anlayabilmiş değildir. Orneğin oyuncağına her vurduğunda ses cıkardığını keşfetmiştir. Ancak aynı anda tesadufen ruzgar da perdeyi havalandırmışsa, oyuncağa her vuruşunda perdenin havalanmasını bekler. Bu yuzden perdenin hareket etmesini sağlamak icin bir sure daha sinirli bir şekilde oyuncağa vurmaya devam eder. Bunun gercekleşmemesi ise kısa bir sure icin sinirlenmesine, hatta ağlamasına neden olabilir.

Bebeğiniz kendisini ve cevresindeki dunyayı keşfederken, onun bu yeni cabalarını sabırla izleyin ve bu guzel donemin tadını cıkarın. Onunla oynayın, şefkat gosterin. Siz ve sizin gibi bebeğe yakın olan herkes bebeğin ruhsal gelişiminde onemli bir yer tutar. Oyuncakla oynamak ne kadar hoşuna giderse gitsin oyuncak hep aynı tepkiyi verir. Oysa insanlar değişkendir ve o bundan cok şey oğrenir!



4 Aylık Bebek Gelişimi

4 Aylık Bebeğiniz Şunları Yapabilir

Bebeğiniz bu ayda, istediği nesnelere uzanarak alabilir. Aynadaki goruntusunu keşfeder. Onundeki en ufak nesneyi dahi fark eder ve izler. Sırt ustu yatarken elindeki cıngırağı sallar.

Neşeli ya da ofkeli seslere farklı tepkiler verir. Kendi duygularını mimikleriyle ifade eder. Mutlu olduğunda daha cok ses cıkarır. Kıkırdar ve kahkaha atar. Memnuniyetsizliğini ağlayarak gosterir.

Bir taraftan diğer tarafa donmeyi başarabilir. Elleri ve ayağıyla kısa surelerle oynamaya başlar.

Sizinle hala ağlayarak iletişim kurar. Fakat artık espri duygusu gelişmeye başlar, bazı oyuncaklara, hareketlere guler ve kahkaha atar.

Gaz sıkıntıları bu ayla birlikte coğunlukla sona erer.


Diş Cıkarma

Diş cıkarma sıkıntıları bu ayda başlayabilir. Elini sık sık ağzına goturur ve salya miktarı artar. İlk beyazlar genellikle daha birkac ay kendini gostermeyecektir, fakat nadiren bazı cocuklar uc aylıkken bile diş cıkarmaya başlayabilirler. Her konuda olduğu gibi diş cıkarma konusunda da genetik faktorler etkilidir, yani sizlerin ve ailenin gecmişini araştırarak cocuğunuzun ilk dişinin ne zaman cıkarabileceği tahmin edebilirsiniz.



Bazı bebekler diş cıkarırken gunlerce şiş diş etinin yarattığı ağrı, huzursuzluk ve ateş gibi belirtiler gosterirken, bazılarına bakarsınız bir gunde diş ortaya cıkıvermiş. Diş cıkarmanın verdiği rahatsızlık bebekten bebeğe değişir.

Diş cıkarma belirtileri

• Ağız sulanması (diş cıkmadan once haftalarca surebilir)
• Aşırı sulanmanın neden olduğu yuz dokuntusu
• Kaşınan diş etlerini rahatlatmak icin eşyaları ısırmak
• Maalesef gecenin bir yarısında ortaya cıkan huzursuzkuk ve bazen ağlama krizleri
• Emmeyi veya biberonu reddetmek
• Kulağa asılmak veya ağrıyan yanağı ovmak
• Belki de duşuk bir ateş veya hafif bir ishal


Yuvarlanma

Bu sıralar bazı bebekler yuvarlanarak sırt ustu donmeye başlayabilirler. Tum gelişim aşamalarında olduğu gibi yuvarlanmanın zamanında da değişiklik gozlenebilir.

Bebeğin ilk defa yuvarlanması genelde karından sırta doğrudur. Karnının yuvarlak şekli yandan yana sallanarak yuvarlanmasına yardım eder. Bazı bebekler hemen tekrar tekrar yuvarlanırlar, bazıları ise bunu haftalarca bir daha denemeye bilir. Bebeğinizi yuvarlanmaya teşvik etmek icin sevdiği bir oyuncağını uzanabileceği bir mesafenin dışına koyabilirsiniz boylece onu yakalamak icin uzandığında tekrar yuvarlanabilir.


4 Aylık Bebeğinizin Gelişimini Nasıl Destekleyebilirsiniz?

Bu ay bebeğin sizi nasıl seyrettiğine dikkat edin. Sizin yuzunuzu, gozlerinizi ve yuz ifadenizi seyrederek surekli dunyayı keşfediyor. Bir oyuncağa her vuruşunda veya bir cıngırağı her sallamasında yeni sinir bağlantıları oluşturuyor ve hızlı oğreniyor.

Bebeğinizi seyrederek kendi başına ne tur faaliyetlerin dikkatini cektiğine dikkat edin. Eğer uzanıp oyuncaklara vurursa, onunla birlikte uzanıp ne yaptığı hakkında konuşun. Cocuğunuzun ne yapmak istediğini en iyi siz bilirsiniz. Onun doğal ilgilerini destekleyerek bir birey olarak gelişimine saygı gostermelisiniz.

Bebeğiniz donmeye başladı. Onun icin gerekli guvenlik onlemleri almalısınız.
Bebeğinize ilgi gosterin. Onunla bol bol konuşun, sizi anlıyor. Yuzune bakın, gulumseyin ve ona cevresinde gorduğu şeyleri anlatın. Birlikte gecirdiğiniz her an ilişkinizi geliştirir.

Ses cıkaran farklı renklerdeki oyuncakları sever. Salladığında ses cıkaran oyuncaklar, cıngıraklar alın. Ona tutması icin farklı dokulara sahip nesneler verin, bu dokunma duyusunu geliştirmesine yardım eder.

Onunla egzersiz yapın. Kollarını goğsunde caprazlaştırın, acın, kapayın, gulumseyin. Ayak bileklerinden tutarak yukarı aşağı hareketler yapın. Yuzustu bırakarak kaslarının gelişmesini destekleyin.


4 Aylık Bebek Uyku Duzeni

Bu ay uykuları duzenlenmeye başlar. Uyku eğitimi icin bir uyku rutini oluşturmaya başlayabilirsiniz. Rutin size uygun şekilde, beslenme-banyo-pijama-masal/muzik ve uyku duzeninde olabilir. Aynı duzeni her akşam tekrarlamak, uyku vaktinin geldiğini anlamasını ve kendiliğinden uyumayı oğrenmesini sağlar.

4 Aylık Bebek Aşı Takvimi

DTacB-IPV- Hib/5 ’li Karma Aşı 2. doz
KPA 13/Pnomokok Aşısı 2. Doz
Rotavirus aşısı 2. doz