Tanımı
Botaurus stellaris – Bittern
Buyuk, iri yapılı, kalın boyunlu, alaca balıkcıla benzeyen bir sazlık kuşudur.Acık renklidir,acık kahverengi, bej giysisi siyah beneklidir ve boynunun on tarafı boyunca cizgiler vardır.
Kanat ustu daha acık renkli olan kanat ortuleri bantını ucuş sırasında gozler onune serer.
bayağı balaban olarak da isimlendirilmektedir.
Habitatı
Genellikle seviyesi belli duzeyde kalan ve sığlık oluşturan yoğun bitki ve sazlık ortamlarda yaşar.Bataklık ve yoğun bitki ortusu ie cevrili ovalık alanlar,insan eliyle yada doğal oluşmuş kanalların yoğun sazlıklarla belirlenmiş guvenli ortamında saklanabilirler.Ara sıra saz kesimlerinin yapıldığı alanlarda gorulseler de,normalde sık sazlıklarda sessiz bir yaşam surerler.Delta va su kanallarının denizle buluştuğu alanlarda tuzluluk oranları yuksek suları tolere edebilir.Havanın dondurucu olduğu zamanlarda ac balabanları tatlı su olan yerlerde av ararken gormek şaşırtıcı olmaz.
Yayılışı
19. ve 20.yy ile birlikte giderek azalan ureme kayıtları mevcuttur. Batı, Orta ve Guney Avrupa'da (İspanya'nın doğusundan Balkanlara dek ) ureme alanlarında sayılar hemen hemen aynı olmasına rağmen, Finlandiya ve İsvec'te giderek artan sayılarda oldukları tespit edilmiştir.
Beslenme
Aniden one doğru uzanarak balık yakalar. Balıklar, amfibyanları ve bocekleri avlar.Ayrıca sulukler,solucanlar,kabuklular,orumcekler,kertenke leler,kucuk kuşlar ve kucuk memelileride yer.Kıyılık yerlerde gezinirken yada sabit durup saklandığı yerde de avlanır.Bu doğası gereği avlanırken gozlemlemek oldukca zordur.


Gocu
Genellikle goc eden ama dağınık yada bolgede kalan bir profil gosterir.Havanın goce doğrudan sebep olup olmadığı bilinmiyor.Bu goc sebebi havaların soğumasına verilen doğrudan bir yanıt mı, tam tespit edilememiştir.Kışları suların donmadığı Orta ve Doğu Avrupa'da hatta yumuşak gecen kışlarda Baltik ulkelerinde kışlarlar.Yinede pek coğu Kuzey'den Doğu'ya goc eder.Kuzey Denizi'nde ki kışı geciren bireyler bazen ozellikle soğuk gecen kışa rağmen ac kalma bahasına kışlamaya devam ederler.Avrupa iclerinde ureyen bireylerin gec Sonbahar ve Kış gocleri ise Guney'den Batı'ya doğrudur.
Populasyonu
Danimarka,İsvec,Finlandiya,Estonya ve Macaristan'da sayıları artsa bile,son yirmi yılı aşkın bir surede azalma eğilimi gostermektedir.inişli cıkışlı bir tablo izlesede ozellikle Avrupa kuzeyinde ağır gecen kış şartlarından sonra erkek birey fazlalaşması tespit edilmiştir.Bird Life International'ın 2001 sayımında 300-600 birey olan sayı,2004 sayımında duşuş kaydetmiştir.
Davranışları
Yerde kambur yurur ya da boynu dikili vaziyette dimdik durur; başını biraz ileri uzatarak ucar ve iri ayaklarını arkaya uzatır.Sazlıklarda genellikle saklanarak ve sezdirmeden ilerler.Sığlık alanlarda usta bir avcı olarak gezinsede yavrularını beslemek amacıyla gun icinde bolgesinde ucması normaldir.Duzenli ve hızlı yuruyebildiği yada koşabildiği gibi her bir adımda uzun beklemelerde yapar.Urkutulduğunde kısa ucuşların ardından sazlıklarda duşer gibi inişlerle tekrar gozden kaybolur.Ucuşta kısa ve kıvrık boynu tuyler icinde gizlenerek kalın ve daha kısa bir boyun gibi algılanır.Bir baykuş gibi kanatları geniş ve kıvrımlı acıp,cırpar.Sazların uzerine yakın ve ayakları geriden sarkarak ucar.Ureme doneminde erkeklerin sayılarının arttığı ve bağırışlarının daha fazla duyulması normaldir.
Balabanların en bilinen duruşları,rahatsız edildiklerinde boynu yukarıya doğru uzatarak ve kıpırdamadan beklemektir.Bu durumda arasında durdukları sazların sallanmasına uygun sallanırlar.Bu durumda oldukca yakınlarına gidilebilinir.Ancak ozellikle hızla uzatabildiği boynu ciddi tehtid oluşturmakta, elde tutulacağı bir ortam doğarsa gozlerinize cok dikkat etmeniz gereklidir.Bu şekilde gozunu kaybeden doğa severler bilinmektedir.