Tanımı
Pelikanların en buyuğudur. Ulkemizde gozlenen diğer iki pelikan turu olan Ak Pelikan'dan cok az, Kucuk Pelikan'dan ise dortte bir oranında daha buyuktur. Tepesindeki kıvrık ve kabarık tuyler ture adını verir. Genel vucut rengi grimsi beyaz, goğsu portakal sarısı rengindedir. Gerdan kesesi ureme doneminde canlı kırmızı renge kavuşur ancak ureme donemi dışında sarıdır. Acık renk gozleri gri yuzunde belirgin değildir. Ucuşta kanat altı soluk gri renkli gorunur ve ortasında daha soluk geniş bir bant vardır. Kanat ucu tuyleri siyahtır. Ucuşta tekduze renkli kanat altıyla Ak Pelikan'dan, iriliği ve uzun gagasıyla da Kucuk Pelikan'dan ayrılır.
Habitatı
Kışın, balığın bol olduğu tatlı su gollerinde, barajlarda, nehir ağızlarında ve dalyanlarda beslenirken ya da ada ve adacıklar ile kıyısal duzluklerde dinlenirken gozlenebilir. Ureme doneminde ise genellikle koloninin bulunduğu sulakalan ile civardaki sulakalanlarda gorulebilir.
Yayılışı
Dağılımı Batı Palearktik ile sınırlı olup, Guneydoğu Avrupa'dan Moğolistan'a kadar uzanan coğrafyada yayılış gosterir. Tur Guneydoğu Avrupa'da Turkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Arnavutluk, Makedonya, Romanya, Sırbistan, Karadağ ve Ukrayna'da bulunur.
Beslenme
Besini coğunlukla balıktan oluşur; ancak bazen karides gibi omurgasızlarla da beslenebilmektedir. Genellikle avlandığı bolgede hangi balıklar varsa onlarla beslenir. Yuzeye cıkan balıkları kendisi avlarken, daha derinlerdeki balıkları Karabatak'larla işbirliği halinde avlarlar. Karabataklar suya dalarak hedef suruyu alttan sıkıştırırken, Tepeli Pelikanlar da ustten avlanır. Bununla birlikte, ozellikle de genc bireyler, balıkcıların ağlarını temizlediği bolgelerde toplanarak balıkcıların attığı kucuk ya da parcalanarak ticari değerini yitirmiş balıklarla beslenirler.
Biyolojisi
Turkiye'de gecmişte yaklaşık 20-25 sulakalanda urediği bilinse de, başta sulakalanların kurutulması olmak uzere bircok nedenden dolayı gunumuzde yalnızca beş alanda urediği bilinmektedir. Bunlar ic goller olan Manyas Kuş Cenneti, Işıklı Golu ve Aktaş Golu ile kıyısal sulakalanlar olan Gediz Deltası ile Buyuk Menderes Deltası'dır.

Koloni halinde kuluckaya yatan bir kuş turudur. İc sularda genellikle kayalık adalara (Aktaş Golu) ya da sazlıkların kenarındaki rizomların oluşturduğu sağlam zemine (Işıklı Golu) yuva kurar. Manyas Kuş Cenneti Milli Parkı'nda yapay yuva platformları ustune kurdukları yuvalarında kuluckaya yatarlar. Kıyısal sulakalanlarda ise (Gediz ve B. Menderes Deltası) ada ve adacıklarda, nadiren de dalyanları oluşturan kıyı bandında yuvalar. Yuvalarını vejetasyondan yoksun, duz zemin uzerine kurmayı tercih eder. Kargı, kuru dal vb. sert malzeme ile oluşturduğu yuva temelinin ustunu ot, tuy vb. yumuşak malzeme ile kaplar ve dışkısı ile astarlar.

Ulkemizde genellikle şubat ayı ortalarında kuluckaya yatar. Kulucka suresi 30-32 gundur. Yumurtadan cıkan tuysuz yavrular yaklaşık 10-12 hafta sonra ucma olgunluğuna erişirler. Yavrular yuvaya bağımlıdır. Ucana kadar koloniyi terk etmezler. Son yavrular ureme bolgesinden sonbaharda ayrılırlar.

Gocu
Genel olarak Guneydoğu Avrupa ve Batı Anadolu'da ureyen populasyonlar kışı ureme bolgelerine yakın sulakalanlarda gecirmektedirler. Tur ile ilgili halkalama ve halka okuma calışmaları* Batı Anadolu'daki sulakalanlarda kışlayan populasyonun, yerlilerin yanı sıra; Yunanistan, Bulgaristan, Romanya gibi ulkelerden gelen pelikanlardan oluştuğunu gostermiştir.

Rusya'nın guneyinde, Kazakistan'da ve Hazar Denizi civarındaki kolonilerin ise kışı İran'ın guneyinde gecirdikleri bilinmektedir.



* Ege Universitesi, Tabiat Tarihi Uygulama Araştırma Merkezi tarafından 1987 yılından bu yana surdurulen halkalama ve halka okuma calışmaları esas alınmıştır.
Populasyonu
Tepeli Pelikan'ın farklı ulkelerdeki ureme populasyonlarına ait bilgiler yıldan yıla değişmekle birlikte; ureyen cift sayısının Yunanistan, Turkiye ve Romanya'da arttığı son yapılan calışmalarla ortaya konmuştur. Nesli kuresel olcekte tehlike altında olan Tepeli Pelikan'ın korunmasına yonelik yurutulen faaliyetler meyvesini vermiş ve gunumuzde Yunanistan'da ulke genelinde ureyen populasyon yaklaşık 1.500 cifte ulaşmış olup, bunlardan yaklaşık 1.400 cifti sadece Mikri Prespa Golu'nde uremektedirler. Benzer şekilde,
Turkiye'de Ege Universitesi Ornitoloji ekibi tarafından ture yonelik surdurulen koruma, izleme ve cift sayısı arttırma calışmaları ile birlikte; Manyas Kuş Cenneti Milli Park Yonetimi tarafından yaptırılan korunaklı platformlar sayesinde turun ulkemizde ureyen cift sayısı artış gostermiştir. Boylece ulkemizde ureyen cift sayısı koruma calışmaları sonucunda artmış ve 277-341 cifte ulaşmıştır.
Davranışları
Normal koşullarda oldukca urkektir. Surekli teyakkuz halinde gozlenir. Gorduğu bir insanı, objeyi vb. tehdit olarak algılaması halinde, henuz daha 200-300 m mesafede iken bile hızla yer değiştirir.
Sıra dışı bir davranış olarak, balıkcılarla arası iyidir. Gozlendiği bir cok sulakalanda, balıkcıların 2-3 m yakınına kadar sokulduğu gozlenir ancak yabancıları kolaylıkla ayırt eder ve yuzerek mesafeyi acar. Benzer koşullarda Ak Pelikan'a gore daha urkek olduğu soylenebilir.
Pelikanların genel ozelliği olarak, sıklıkla grup halinde beslenirken gozlenebilir, aynı zamanda koloni halinde kuluckaya yatarlar.
Genellikle kolay besinin olduğu balıkcı yakınları ya da suyun sığ olduğu alanlarda, bazen de karabataklarla işbirliği yaparak derin sularda beslenir.