Ferenc Herczeg - Paganlar
MEB, 1. Basım, 1945
?Macar klÂsiklerinden secmeler yapılırken bazı duşuncelerle, en ziyade, Herczeg'in tarihî romanları arasında ilki ve en guzellerinden biri olan «Paganlar» uzerinde durulmuştur. Sadrettin Karatay'ın tercumesiyle sunulan bu romanda Turk okurunun tarihî Turk kavimleriyle de ilgili yepyeni bir konu bulacağını sanıyoruz.
?«Paganlar» da temel duşunce Batının «barbar», «Asyalı» diye tanıdığı Macar'ın Batı-Avrupa dunyasına katılışı meselesidir. Bu roman Macarlığın bin yıllık Avrupa tarihi boyunca her zaman başta gelen sorularından olan bu meseleyi ta kokunden kavramaktadır. Eserde Macarların ilk kıralı Aziz İstvan?ın pagan Macarlığa hıristiyanlığı kabul ettirmek ve boylece milletini Avrupa medeniyetine yoneltmek yolunda buyuk bir iş başarmış olduğunu gormekteyiz. Fakat pagan Macarların bir kısmı ve memlekette sınır gozculuğiyle vazifelendirilmiş olan Pecenekler, cetlerinin gocebe dininden ayrılmak istemiyorlar, yeni cereyana karşı koyarlar. SilÂha sarılıyorlar, fakat savaşları kısır kalıyor. Memleketin ezici coğunluğu Batıya bağlanmıştır. Eski, şen «atlı tanrı» dunyasını yeniden canlandırmağa imkÂn yok. Zafer, kederli «piyade tanrı»da kalmıştır ve paganlık busbutun dağılmağa mahkûmdur. Bu sonuşten artakalan pagan dokuntuleri yine doğuya cekiliyor ve sonra bircok gocebe kavmin uğradığı Âkıbete uğruyor, Bîzans onunde yokolup gidiyorlar.
?Herczeg bu romanında, şiiriyetle zamana uygunluğu başından sonuna kadar birlikte yurutmuş, bu iki unsur birbirini gayet ustalıklı bir şekilde tamamlamıştır. Paganlar?a bu bakımdan herhalde en ziyade Macar tarihinin XI. yuzyılını ve XI. yuzyıl Turk kavimlerinin tarihini bilenler değer vereceklerdir. Boyle bir okur Herczeg'in, romanındaki butun şiiriyete rağmen, tarihî hakikati en kucuk ayrıntılarına kadar gozonunde tuttuğunu ve Macaristan'daki Pecenekler hakkında bildiklerimizi ne kadar sadakatle ve yerinde kullandığını tamamiyle kavrayacaktır.
?Bununla beraber «Paganlar» tercumesini, sade «tarihci» okurların değil, butun okur kitlesinin seve seve okuyacağını ummaktayız.? (T. Halasi Kun, Onsoz?den)
Mucellit paylaşımı tek sayfaya donuşturme. Clearscan PDF, 11 MB.
MEB, 1. Basım, 1945
?Macar klÂsiklerinden secmeler yapılırken bazı duşuncelerle, en ziyade, Herczeg'in tarihî romanları arasında ilki ve en guzellerinden biri olan «Paganlar» uzerinde durulmuştur. Sadrettin Karatay'ın tercumesiyle sunulan bu romanda Turk okurunun tarihî Turk kavimleriyle de ilgili yepyeni bir konu bulacağını sanıyoruz.
?«Paganlar» da temel duşunce Batının «barbar», «Asyalı» diye tanıdığı Macar'ın Batı-Avrupa dunyasına katılışı meselesidir. Bu roman Macarlığın bin yıllık Avrupa tarihi boyunca her zaman başta gelen sorularından olan bu meseleyi ta kokunden kavramaktadır. Eserde Macarların ilk kıralı Aziz İstvan?ın pagan Macarlığa hıristiyanlığı kabul ettirmek ve boylece milletini Avrupa medeniyetine yoneltmek yolunda buyuk bir iş başarmış olduğunu gormekteyiz. Fakat pagan Macarların bir kısmı ve memlekette sınır gozculuğiyle vazifelendirilmiş olan Pecenekler, cetlerinin gocebe dininden ayrılmak istemiyorlar, yeni cereyana karşı koyarlar. SilÂha sarılıyorlar, fakat savaşları kısır kalıyor. Memleketin ezici coğunluğu Batıya bağlanmıştır. Eski, şen «atlı tanrı» dunyasını yeniden canlandırmağa imkÂn yok. Zafer, kederli «piyade tanrı»da kalmıştır ve paganlık busbutun dağılmağa mahkûmdur. Bu sonuşten artakalan pagan dokuntuleri yine doğuya cekiliyor ve sonra bircok gocebe kavmin uğradığı Âkıbete uğruyor, Bîzans onunde yokolup gidiyorlar.
?Herczeg bu romanında, şiiriyetle zamana uygunluğu başından sonuna kadar birlikte yurutmuş, bu iki unsur birbirini gayet ustalıklı bir şekilde tamamlamıştır. Paganlar?a bu bakımdan herhalde en ziyade Macar tarihinin XI. yuzyılını ve XI. yuzyıl Turk kavimlerinin tarihini bilenler değer vereceklerdir. Boyle bir okur Herczeg'in, romanındaki butun şiiriyete rağmen, tarihî hakikati en kucuk ayrıntılarına kadar gozonunde tuttuğunu ve Macaristan'daki Pecenekler hakkında bildiklerimizi ne kadar sadakatle ve yerinde kullandığını tamamiyle kavrayacaktır.
?Bununla beraber «Paganlar» tercumesini, sade «tarihci» okurların değil, butun okur kitlesinin seve seve okuyacağını ummaktayız.? (T. Halasi Kun, Onsoz?den)
Mucellit paylaşımı tek sayfaya donuşturme. Clearscan PDF, 11 MB.
