Jonturk modernizmi, İttihatcılık doneminde, ‘Âcilci’ diyebileceğimiz bir yonelime girmişti. Bununla beraber, cok etnili Osmanlı İmparatorluğu’nu millî devlete donuşturme yonelimi vardı. Her iki yonelim, “gecikmiş emperyalist” Almanya’nın Turkiye’ye donuk “barışcı nufuz” siyasetiyle buluştu. Almanya, bu nufuzunu, Turkiye’nin modernleşmesine ve millîleşmesine “rehberlik” etme misyonuyla ilerletmeye calıştı. Osmanlı seckinleri icin duzenlenen Almanya gezileri; Osmanlı cırakların, oğrencilerin, subayların Almanya’ya eğitime gonderilmesi; bilgi, teknoloji ve kultur aktarımını planlı bicimde yurutmek amacıyla kurulan Turk-Alman ve Alman-Turk Dernekleri; ozellikle de Osmanlı eğitim reformunda Almanya’nın etkili bir yardım ve danışmanlık rolu ustlenmesi, bu girişimin onemli boyutlarıydı. Hedef, İngiltere’nin Mısır’daki emperyal siyasetinden ilhamla, “Turkiye’yi Alman Mısır’ı yapmak” diye tanımlanıyordu. Mustafa Gencer’in calışması, Almanya’nın bu kulturel nufuz politikasını ve onun saiklerini ayrıntılı bir bicimde irdeliyor. Aynı zamanda İttihatcıların Alman modernizmine duydukları ilginin ideolojik motiflerini de ortaya koyuyor. Yazarın bir vargısı da, bu ilişkide kulturel aktarımın tek taraflı olmasına karşılık, Jonturklerin ve Osmanlı yonetiminin Almanya ile işbirliğini tamamen kendi cıkarlarına gore “idare etmesi”dir.


Yayınevi: İletişim
Basım Yılı: 2015



Aranabilir PDF

Mediafire