Enzo Traverso - Marksistler ve Yahudi Sorunu
Yazın, 1. Basım, 2001
Tarihin tum buyuk sorunlarına bilimsel bir acıklama getirme iddiasında olan Marksizm, kısa zamanda "Yahudi meselesi"nin ikibinbeşyuz yıllık gizemiyle karşı karşıya gelmiştir. Yahudilerin, diasporada, yani kendi toprakları olmadan ayrı bir etnik butun olarak varlıklarını surdurmesi nasıl acıklanabilir? Ve aynı zaman icerisinde Yahudilere karşı duşmanlığın, en anlaşılmaz koşullarda dahi, orneğin bugun neredeyse hic Yahudinin bulunmadığı Polonya'da bile, varlığını surdurmuş olması nasıl acıklanabilir?
Enzo Traverso'nun, her acıdan dikkate değer calışması, Yahudi meselesinin geleneksel marksist analizinin yetersizliklerinin temel nedenini ortaya cıkarıyor: "Yahudi meselesi ... klasik marksist duşuncedeki kimi catlakları acığa vuruyor, ozellikle de tarih icerisinde din olgusunun onemini sezme noktasındaki yeteneksizliği, ve ulus'u kavramadaki zorluğu". Bu kusurlardan temelde Marx'in, hele de Engels'in sorumlu olduğunu duşunmuyoruz. Bu daha cok onların tilmizlerinin buyuk bir bolumunun eseridir.
Enzo Traverso, tarihin her turlu tek-nedenli yorumundan kurtulmalarına yardımcı olacaktır, oma bu arad a, buna paralel giden ozellikle tasvirci bir eklektizme de duşmeden. Cunku dini olguların (hatta ekonomik gelişmeye gore kısmen daha yavaş gelişen ideolojik ve kulturel olguların) sadece tespit edilmeye değil acıklanmaya da ihtiyacı vardır. Kimi katoliklerin, dinler tarihinin materyalist bir yorumuna yaklaştıkları bir donemde, marksistlerin ondan kurtulma zamanı gelmemiştir. (Ernest Mandel)
Yazın, 1. Basım, 2001
Tarihin tum buyuk sorunlarına bilimsel bir acıklama getirme iddiasında olan Marksizm, kısa zamanda "Yahudi meselesi"nin ikibinbeşyuz yıllık gizemiyle karşı karşıya gelmiştir. Yahudilerin, diasporada, yani kendi toprakları olmadan ayrı bir etnik butun olarak varlıklarını surdurmesi nasıl acıklanabilir? Ve aynı zaman icerisinde Yahudilere karşı duşmanlığın, en anlaşılmaz koşullarda dahi, orneğin bugun neredeyse hic Yahudinin bulunmadığı Polonya'da bile, varlığını surdurmuş olması nasıl acıklanabilir?
Enzo Traverso'nun, her acıdan dikkate değer calışması, Yahudi meselesinin geleneksel marksist analizinin yetersizliklerinin temel nedenini ortaya cıkarıyor: "Yahudi meselesi ... klasik marksist duşuncedeki kimi catlakları acığa vuruyor, ozellikle de tarih icerisinde din olgusunun onemini sezme noktasındaki yeteneksizliği, ve ulus'u kavramadaki zorluğu". Bu kusurlardan temelde Marx'in, hele de Engels'in sorumlu olduğunu duşunmuyoruz. Bu daha cok onların tilmizlerinin buyuk bir bolumunun eseridir.
Enzo Traverso, tarihin her turlu tek-nedenli yorumundan kurtulmalarına yardımcı olacaktır, oma bu arad a, buna paralel giden ozellikle tasvirci bir eklektizme de duşmeden. Cunku dini olguların (hatta ekonomik gelişmeye gore kısmen daha yavaş gelişen ideolojik ve kulturel olguların) sadece tespit edilmeye değil acıklanmaya da ihtiyacı vardır. Kimi katoliklerin, dinler tarihinin materyalist bir yorumuna yaklaştıkları bir donemde, marksistlerin ondan kurtulma zamanı gelmemiştir. (Ernest Mandel)
