• 18-07-2022, 23:27:14
    #1


    (21. IX. 1928) BaşvekÂlete Yeni harflerin tatbikatını memleketin pek cok yerinde gordum. Şehirlerde, koylerde, her yerde halk yeni harflerle okuyup yazmaya gecmiştir. Halk yeni yazının kolaylığından memnundur. Yalnız her yerde, şehirde ve koyde, memurda ve muallimde zihinleri karıştırıp şaşırtan, bağlama cizgisinin doğru olarak kullanılmasındaki endişe vaziyetidir. Bu sıkıntı harflerin kolaylığına, sevk ve neşeye dokunacak derecede kendini hissettirmektedir. Encumen esasen yeni harflerle yazıya başlanırken uzun kelimemizin hecelenmesini, secilmesini kolaylaştıracak bir care olmak uzere bağlamayı duşunmuş ve bağlamanın kalkmasını ileriye bırakmıştı. Yeni harflerin kabul ve taammumundeki tehaluk ve surat bu zamanın geldiğini gosteriyor. BilÂkis bağlama cizgisinin kalkması halkın oğrenmesini pek cok kolaylaştıracak ve şevklendirecektir. Bu sebeple ve halk icinde muşahedelerime guvenerek atideki esasları kabul etmek faydalı ve lÂzım gorulmuştur. 1. İstifham edatı olan ?mi, mı, mu, mu? umumiyetle ayrı yazılır. MeselÂ: geldi mi? gibi fakat kendinden sonra gelen her turlu lahikalarla beraber yazılır, mesel geliyor musunuz? ben miydim? gibi. 2. Rabt edatı olan ?ki? ve dahi manasına olan ?de, da? mustakil kelime olarak ayrı ayrı yazılır meselÂ: Goruyorum ki sen de iyisin, gibi. 3. Turk gramerinde bağlama işareti olan (-) kalkmıştır. Binaenaleyh fiillerin tasriflerinde ve isim ve sıfatların fiil gibi tasriflerinde lahikalar cizgi (-) ile ayrılmazlar, beraber yazılırlar. MeselÂ: geliyorum, gideceksiniz, gorecekler, yapmalıyım, gideyim, gidebilirim, soyleyesin, guzeldir, demirdir, gibi. Kezalik ile, ise, icin, iken kelimelerinin muhaffetleri olan le, se, cin, ken şekilleri kendinden evvelki kelimeyle bitişik yazılır. Cizgi ile ayrılmaz meselÂ: Ahmetle, buysa, senincin, gelirken, gibi. MeselÂ: mertce, benimki, yarinki, hasta iyicedir, iyice anladım. 4. Turkcede henuz mevcut olan farisi terkiplerden dahi bağlama cizgisi yoktur. Terkip işareti olan sadalı harfler (i) ilk kelimenin sonuna eklenir, meselÂ: husnu nazar gibi. Şimdiye kadar tabı ve neşolunmuş muhtelif vesaitler bu esaslara gore derhal en seri bir surette tashih olunmak lazımdır.

    Gazi M. Kemal


    Gizli İçerik:
    Gizli içeriği görmek için mesaj yazmalısınız.