Mustafa Kemal?in Samsun?a cıkışı ya da Anadolu?yageciş olayı cok iyi bilindiği sanılmasına karşın, pek de oyle değil. HÂl bu ?cok iyi bilinen? olay bircok gizlilikleri bağrında taşıyor. Bu niteliğiyle bircok eleştirileri de uzerine cekmiştir. M .Kemal?in Anadolu?ya gonderilişinde şu dort nokta uzerinde durulmaktadır.
M.Kemal?i Anadolu?ya;
1) Padişah Vahdeddin gonderdi.
2) Padişah ve İstanbul Hukumeti gonderdi.
3) İngilizler?in seciş ve onayıyla gonderildi.
4) M.Kemal kendi caba ve becerisiyle Anadolu?ya gecti.
Biz araştırmamıza bu savlar (tez, iddia) doğrultusunda baktık. Bu dort noktanın da kendi acılarında doğruluk paylan olduğunu gorduk. Evet, M.Kemal kendi beceri ve cabasını ortaya koyarak, zamanlamasını cok iyi yaparak, padişah ve Hukumet?in onayını alarak, İngilizler?in de desteklemesiyle Anadolu?ya gecmiştir. Ne var ki, M.Kemal?in Anadolu?ya gonderilmesinde bu dort oge ortak davranmasına karşın, taşıdıkları amac acısından ortak duşunmuyorlardı. M.Kemal bu oğelerden ayrı duşunuyordu. Gizli tuttuğu ozel bir amacı vardı. Bu M.Kemal?in tarihsel misyonuydu. Emperyalist işgale uğramış Turkiye?yi kurtarmak, tam bağımsız duruma getirmek, ulusal birlik ve duzeni sağlamak... İngiltere, Padişah ve İstanbul Hukumeti?nin amaclan ortaktı. Bir takım cevrelerin sandığı gibi padişahın ?gizli bir amacı? yoktu. Onlar Ingilizler?in egemenliğinde Turkiye?yi yonetmeyi duşunuyorlar, İngiltere?ye ters duşmemekle yumuşak koşullu bir banş yapabileceklerini sanıyorlardı İngiltere?nin amacı ise somurge alanı olan Orta Doğu ve Uzak Doğu yolunu guvence altına almak, Boğazlan denetimlerinde tutmak, Bolşevikliği kıskaca alarak zararsız duruma getirmekti. Bu temelde Padişah, Hukumet ve İngiliz?ler amac olarak birleşiyorlardı.
ATATURK'UN ANADOLU'YA GONDERİLİŞ OLAYININ İC YUZU
CUMHURİYET YAYINLARI, 2000