Ellen M. Wood - Kapitalizmin Kokeni
Epos Yayınları, 1. Basım,
Kapitalizmin coğu Marksizmle bağlantılı olmak uzere sayısız eleştirisi yapıldı. ´Marksizm adına ya da "yeni" Marksizmler adına, post-Marksizm adına ya da daha "uzakta" ceşitli muhalif kesimler adına yurutulen bircok kapitalizm eleştirisi, bugunun kapitalizmi karşısında trajik bicimde etkisiz kalmıştır.´ Kapitalizm, demokrasisi, modern kentleri, kureselleşmesi ya da emperyalizmiyle dunyanın efendisi durumundadır. Hem iktisadi, hem de politik efendi. Nasıl değerlendirilirse değerlendirilsin ´sosyalizmlere´ galip gelen bir sistem. Fakat kapitalizm eleştirileri, kapitalizmin butun gorunur malzemesine rağmen hicbir zaman olmadığı kadar etkisiz kalmaktadır. Cunku "Kapitalizmin dunyasında" gelişen her yeni olay, kapitalizm eleştirileri ve eleştirinin muhatapları nezdinde dikkat dağıtıcı yeni etkiler yaratıyor. O halde kaygı duymalı mıyız? Kuşatması ve baskısı altında yaşadığımız, hareket ve duşunme tarzlarımızı her an etkileme ya da belirleme kudretine sahip olan kapitalizmin kokenini tartışmanın bir onemi var mıdır? Kapitalizmin, yuzyıllar oncesinde kalan ve coktan tarihe karışan "Kokeni"nin bugunku ve bugunden sonraki hayatımız uzerinde belirleyiciliği var mıdır? Wood, kaygı duyarak vardır diyor. Ona gore, "Kapitalizme karşılık gelecek alternatiflerin duşunulmesi, kacınılmaz olarak kapitalizmin gecmişi uzerine geliştirilen alternatif kavramlar hakkında duşunmemizi de gerektirir´ ve "Kapitalizmin tarihini anlayış tarzımızın kapitalizmin kendisini anlayış tarzımız uzerinde buyuk bir etkisi vardır." Orneğin "Kapitalizmin kokeni tartışmalarındaki pek cok Marksist, Marksist olmayan tarihcilerden etkilenmiş" ve "kapitalizmi insanı gelişimin doğal bir sonucu olarak kabul etmiştir". Dahası bu kabul, yani "kapitalizmin doğallaştırılası, gecmişe ilişkin anlayışımızı sınırlayarak kapitalizmin aşılamayacak/gecilmeyecek bir olgu olarak kabul edilmesine, geleceğe ilişkin umut ve beklentilerimizin - gercek bir alternatif olarak sosyalizm duşuncesinin imkanlarının - de kısıtlanmasına yol acmıştır."
Teksayfa duzenlemesi icin ?mucellit? dostumuza teşekkurle:
Epos Yayınları, 1. Basım,
Kapitalizmin coğu Marksizmle bağlantılı olmak uzere sayısız eleştirisi yapıldı. ´Marksizm adına ya da "yeni" Marksizmler adına, post-Marksizm adına ya da daha "uzakta" ceşitli muhalif kesimler adına yurutulen bircok kapitalizm eleştirisi, bugunun kapitalizmi karşısında trajik bicimde etkisiz kalmıştır.´ Kapitalizm, demokrasisi, modern kentleri, kureselleşmesi ya da emperyalizmiyle dunyanın efendisi durumundadır. Hem iktisadi, hem de politik efendi. Nasıl değerlendirilirse değerlendirilsin ´sosyalizmlere´ galip gelen bir sistem. Fakat kapitalizm eleştirileri, kapitalizmin butun gorunur malzemesine rağmen hicbir zaman olmadığı kadar etkisiz kalmaktadır. Cunku "Kapitalizmin dunyasında" gelişen her yeni olay, kapitalizm eleştirileri ve eleştirinin muhatapları nezdinde dikkat dağıtıcı yeni etkiler yaratıyor. O halde kaygı duymalı mıyız? Kuşatması ve baskısı altında yaşadığımız, hareket ve duşunme tarzlarımızı her an etkileme ya da belirleme kudretine sahip olan kapitalizmin kokenini tartışmanın bir onemi var mıdır? Kapitalizmin, yuzyıllar oncesinde kalan ve coktan tarihe karışan "Kokeni"nin bugunku ve bugunden sonraki hayatımız uzerinde belirleyiciliği var mıdır? Wood, kaygı duyarak vardır diyor. Ona gore, "Kapitalizme karşılık gelecek alternatiflerin duşunulmesi, kacınılmaz olarak kapitalizmin gecmişi uzerine geliştirilen alternatif kavramlar hakkında duşunmemizi de gerektirir´ ve "Kapitalizmin tarihini anlayış tarzımızın kapitalizmin kendisini anlayış tarzımız uzerinde buyuk bir etkisi vardır." Orneğin "Kapitalizmin kokeni tartışmalarındaki pek cok Marksist, Marksist olmayan tarihcilerden etkilenmiş" ve "kapitalizmi insanı gelişimin doğal bir sonucu olarak kabul etmiştir". Dahası bu kabul, yani "kapitalizmin doğallaştırılası, gecmişe ilişkin anlayışımızı sınırlayarak kapitalizmin aşılamayacak/gecilmeyecek bir olgu olarak kabul edilmesine, geleceğe ilişkin umut ve beklentilerimizin - gercek bir alternatif olarak sosyalizm duşuncesinin imkanlarının - de kısıtlanmasına yol acmıştır."
Teksayfa duzenlemesi icin ?mucellit? dostumuza teşekkurle:
