? Efendim, dedim, ustada. Tecrubelerinizden feyz almağa geldim. Tarih yazacağım diye kendimi helÂk ediyorum, gayretlerim hic bir işe yaramıyor.
Omuzlarını silkerek cevap verdi:
? Ne luzumsuz endişe! efendiciğim, ne luzumsuz endişe. Neden tarih yazmağa kalkışıyorsunuz? En meşhur tarihleri istinsah edersiniz, olur biter. Usul oyle değil mi? Yeni bir goruşunuz, orijinal bir duşunceniz mi var? İnsanları ve hadiseleri beklenmedik taraflarıyla mı anlatacaksınız? Sakın ha. Okuyucuyu tedirgin edersiniz. Okuyucu tedirgin olmaktan haz etmez. Tarihte aradığı, ezelden beri bildiği sacmalıklardır. Onu aydınlatmağa kalkmak, gururunu incitmek ve ofkelendirmektir. Sakın ha! Boyle bir hadnÂşinaslığa yeltendiniz mi cığlığı basacaktır: «Mukaddeslerimizi ayaklar altına alıyor». Tarihciler, birbirlerini kopye ederler. Boylece hem calışıp yorulmaktan kurtulur, hem de kustahlık ithamından azÂd olurlar. Onlar gibi yapın efendim, onlar gibi yapın. Orijinal olmayın! Orijinal bir tarihci, cumle Âlemin guvensizliğine, kucumseyişine ve nefretine maruz kalır.
İlÂve etti: «Kuzum, sanıyor musunuz ki tarihlerime yeni duşunceler, yeni goruşler sokuştursaydım bu kadar saygıya lÂyık gorulurdum! Sonra bu yeni fikir de ne oluyor? Terbiyesizlik..»
Ayağa kalktı. Gosterdiği nezakete teşekkur ederek kapıya doğru yurudum.
(Anatole Francı, Penguenler Adası, onsoz)

tarama=?
duzenleme benim

Link kontrol edildi, onaylandı.