Mars'tan gelen ve 2011'de Sahra Çölü'nde bulunan Siyah Güzellik lakaplı göktaşının Kızıl Gezegen'in hangi bölgesinden geldiği tespit edildi. Yetkililer tespitin, Mars'ın tarihi hakkında ipuçları verdiğini belirtti.

Bilim insanları, Dünya üzerinde Mars’ın yerkabuğuna ait en eski kaya parçasını tespit ettiklerini açıkladığında büyük bir heyecan yaşandı. Afrika’nın Sahra Çölü’nde bulunan kaya parçasının, 2.1 milyar yıl öncesine ait olduğu ve daha önceden keşfedilen Mars kayalarına kıyasla 10 kat daha fazla su içerdiği açıklandı. Mars hakkında yeni bir pencere açan Mars kayası, NWA 7034 diye adlandırılmış ve 2011'de Fas'ta keşfedilmişti. Keşfedildiğinden beri bu göktaşı üzerinde incelemeler yapılıyor. Ancak meteoritin tam olarak nereden geldiği şimdiye kadar bilinmiyordu.

Mars’tan Dünya’ya düşen kozmik parçalar, atmosferde alçalırken dış yüzeyleri tamamen yandığı için kapkara oluyor. Yine de göktaşlarının içi beyaz olarak kalıyor. ABD’nin New Mexico Ünviersitesi’ne bağlı Göktaşı Bilimi Enstitüsü’nde görevli Carl Agee, NWA 7034’ün içinin bile koyu olduğunu, bu yüzde kayaya ‘Siyah Güzellik’ adını verdiklerini söyledi. Agee, “Hayatımda böyle bir şey görmedim” ifadesini kullandı.

Bilim insanları, Mars yüzeyinde çapı 100 metreyi bulaşan çarpma kraterlerinin boyutunu ve dağılımını analiz etmek için makine öğrenim algoritması geliştirdi. Yapay zeka, Mars Reconnaissance Orbiter'ın (Mars Keşfi Yörünge Aracı) yakaladığı on binlerce görüntüyü değerlendirdi.

Uzmanlar bunun ardından, Dünya'ya ulaşan Mars meteorlarının çıkış noktası olabilecek 19 krater belirledi. Kraterlerin özellikleri NWA 7034'le karşılaştırılınca, sadece bir kraterin uyuştuğu görüldü.

Uluslararası Astronomi Birliği, bu tür küçük kraterlere Dünya'da nüfusu 100 binden az olan bölgelerin adının verilmesini şart koşuyor. Siyah Güzellik'in geldiği kratere de Avustralya'nın Karratha bölgesinin adı verildi. Araştırma ekibinden gezegenbilimci Anthony Lagain, Karratha'nın dünyadaki en eski kayaların yer aldığı Pilbara'ya çok yakın olduğunu ve adı bu yüzden koyduklarını belirtti.

12 Temmuz'da Hakemli bilimsel dergi Nature Communications'ta yayımlanan bulgular ayrıca NWA 7034'ün en eski parçalarının, yaklaşık 1,5 milyar yıl önce Mars yüzeyinden koptuğunu gösteriyor. Bunlar, NWA 7034'ün geri kalanıyla birlikte Karratha kraterini oluşturan çarpışmanın etkisiyle 5-10 milyon yıl önce gezegenden fırladı.

Gezegenbilimci Lagain, "Artık kayanın Terra Cimmeria-Sirenum bölgesinden geldiğini biliyoruz. Burası, Mars'ın evriminin ve farklılaşmasının ilk aşamasını anlamak için ipuçları barındırıyor" dedi:

"Mars'ın nasıl oluştuğunu ve evrimleştiğini anlamak istiyorsak, bu bölgeyi şu ankinden çok daha fazla analiz etmemiz gerekiyor."

Avustralyalı bilim insanları, Mars’tan olduğu belirlenen ve 2011 yılında bulunan meteor taşını incelemiş ve meteordaki zirkon taneciklerine dikkat çekerek taneciklerin Kızıl Gezegen'de yaşamın ne zaman muhtemel olduğuna ışık tutabileceğini açıklamıştı.

SU DEPOSU

Analizler, çok ilginç bir özelliği daha ortaya çıkarmıştı. NWA 7034, bugüne kadar Dünya’ya düşen Mars kayalarına kıyasla 10 kat daha fazla su içeriyor. Yani, milyonda bir 6 bin parça su molekülü bulunuyor.

Göktaşı Bilimi Enstitüsü’nde görevli Carl Agee, 2.1 milyar yaşındaki kayanın, Mars’ın daha az kuru olduğu bir dönemine ait olduğunu belirtti ve Kızıl Gezegen’in antik zamanlarda çok daha sulak olduğunu düşündüklerini hatırlattı.

Bilim insanları, NWA 7034’ün Sahra Çölü’nde oldukça iyi korunduğunu ve kayada karbon bulunup bulunmadığını anlamak için daha fazla analiz yapacaklarını belirtti. Agee, Dünya’da Mars’ın yerkabuğuna ait çok az numune bulunduğunu, bunun nedeninin ise bu kayaların gezegenimizin atmosferine fazla direnç gösterememesi olabileceğini ifade etti.