Son yıllara baktığımız zaman pek cok futbol kulubunun buyuk borclar altında olduğunu, transferlere inanılmaz paralar harcandığını fark etmişsinizdir. İşte futbolun Avrupa ’daki patronu UEFA, bu kuluplerin harcamalarını kontrol edebilmek icin Finansal Fair - Play (FFP) sistemini devreye sokmuştu.
Ancak cok başarılı sonuclar elde edildiğini soyleyemeyeceğimiz bu sistem, yerini başka bir planlamaya bırakıyor. İşte biz de bu değişikliği, yeni sistemi, futbolda transferlere neden bu kadar para harcandığını TFF 1. Lig ekiplerinden Altınordu Futbol Kulubu Teknik Direktoru Huseyin Eroğlu ve Spor - Ekonomi Gazetecisi Ceyhun Kuburlu ile konuştuk.
[h=2]Temelden başlayalım, Finansal Fair Play (FFP) nedir?[/h]
Fair - Play aslında bizim yıllardır duyduğumuz bir kavram. Yani rakibe saygılı davranmak, kazananı tebrik etmek, adil bir oyun oynamak. UEFA, bu Fair - Play ruhunu mali rekabete yansıtmak istedi. 2012 - 2013 sezonunda hayata gecirilen Finansal Fair Play, kuluplerin gelir ve giderlerinde yaşadığı mali denkliği incelemeye başladı ve buna gore kuluplere yaptırımlar da uyguladı.
Bugunku konuklarımızdan Ceyhun Kuburlu, FFP ’nin ilk ortaya cıkış amacını şoyle aktarıyor: ''Aslında futbolda kara paranın onune gecmek icin kurgulandı. Ancak Avrupa kulupleri bu sistemi delmek icin bircok farklı yol izledi. Bunlardan biri sponsorluklar. Orta Doğulu sermayeler, bir anda kuluplere milyonlarca euro sponsorluk parası aktardı. UEFA bu sistemi de engellemeye calıştı ancak Neymar transferi, 200 milyon euro karşılığında gercekleşti ve sorgulanmadı bile. Yani FFP de cok yararlı olmadı.''
[h=2]Finansal Fair Play, Turk kuluplerini nasıl etkiledi?[/h]
Kuburlu, FFP ’nin Turk kuluplerine olan etkisini ise ''Turkiye gibi ulkelerde harcamaların kısılmasını sağladı. Yani ‘Ayağını yorganına gore uzat ’ dendi. FFP nedeniyle Turkiye ’de bircok kulup ceza aldı ama yine de kuluplerin borcu arttı. Bunda ise banka kredileri etkili oldu'' sozleriyle ozetledi.
[h=2]Peki Finansal Fair Play neden kaldırılıyor?[/h]
UEFA ’nın 9 yıldır uyguladığı FFP sistemine en buyuk engel ise koronavirus pandemisi oldu. Pandemi nedeniyle gelir kalemleri azalan kulupler, bu durumdan şikayet etmeye başladı. FFP ’nin kaldırılıyor olmasını da bu sebebe bağlayan Kuburlu, ''Pandemi nedeniyle gelirleri azalan Avrupa kuluplerine sermaye sağlamak icin UEFA bu kuraldan vazgectiğini duyurdu. Cunku kuluplerin paraya ihtiyacı var'' dedi.
[h=2]UEFA, FFP'nin yerine gececek yeni sistemi duyurdu[/h] UEFA Başkanı Aleksander Ceferin UEFA Başkanı Aleksander Ceferin yonetiminde toplanan UEFA Yurutme Komitesi, Finansal Fair Play sonrası yerine gececek sistemi de duyurdu. 'Finansal Surdurulebilirlik Duzenlenmesi' isimli bu yeni plan şu şekilde olacak:
Futbol takım harcamaları (Transfer, maaş ve menajer ucretleri) kulubun gelirinin yuzde 70 ’ini gecemeyecek. Yıllık kabul edilebilir sapma 30 milyon Euro'dan 60 milyon Euro'ya yukselecek. Kuluplere yeni sisteme uyum sağlamak icin 3 yıl verilecek. Kararlar, Haziran 2022'de yururluğe girecek. Kuburlu'ya gore, bu plan doğru bir denetim ile ilerlemezse harcanan gelirler daha cok artacak.
[h=2]Finansal Fair Play'in kaldırılması, Avrupa ve Turk futbolunu nasıl etkileyecek?[/h] Şuphesiz FFP ’nin kaldırılmasıyla hem Avrupa, hem de Turk kulupleri bu karardan etkilenecek. Avrupa futbolu mali anlamda daha ozgurleşecekken, Turk kulupleri gecmişten gelen borcları nedeniyle biraz zorluk cekecek. Kuburlu, bu durumu şoyle aktarıyor: ''Avrupa futbolunda pasta daha da buyuyecek. Cunku sermaya akışı hızlanacak. Ancak Turk kulupleri icin aynı şey gecerli değil. Cunku borclar 20 Milyar Lira'ya yaklaşıyor ve bu parayı odeyecek bir gelir kalemi de bulunmuyor. Turkiye ’de gelecek sezon harcama limitlerinin de askıya alınması bekleniyor.''
[h=2]Altınordu Teknik Direktoru Huseyin Eroğlu'na sorduk: Kuluplerin başarılı olması icin para harcamak bu kadar onemli mi?[/h] Altınordu Teknik Direktoru Huseyin Eroğlu Başarılı olmak icin bir yatırım yapmak şart, evet. Ancak bu yatırımın ne zaman, nereye ve nasıl yapıldığı da buyuk onem taşıyor. Kısacası, yatırım yapmak değil doğru yatırım yapmak onemli. Futboldaki mali kısıtlamalar kimi zaman transfer yasaklarını beraberinde getiriyor. Peki transfer bir takım icin her şey mi demek? Bugunku bir diğer konuğumuz, İzmir ekibi Altınordu'nun teknik direktoru Huseyin Eroğlu. 'Turkiye'nin futbolcu fabrikası' diyebileceğimiz Altınordu, yatırımını tesisleşmeye, eğitime, oyuncu yetiştirmeye yapan bir kulup. Bunun meyvelerini de Cengiz Under, Cağlar Soyuncu gibi yıldızları dunya futboluna kazandırarak alıyorlar. Biz de bir teknik direktor gozunden FFP vb mali kısıtlmalarda nasıl bir plan izliyorlar, dinlemek istedik ve Huseyin Eroğlu'na sorularımızı yonelttik.
[h=2]'Cok transfer yapmak, başarı anlamına gelmiyor'[/h] Futboldaki mali kısıtlamalar kulupleri zorluyor ama transferler hic bitmiyor. Ekonomik zorluklara rağmen transfer bu kadar onemli mi? Transfer donemlerinde butcene gore oyuncu bakıyorsun. Zaman zaman da zorlanıyorsun bunu yaparken. Elindeki oyuncuları da tutman zor oluyor. İyi bir oyuncun gittiği zaman yerine alabileceğin oyuncu butceni aşabiliyor. Ancak cok transfer yapmak demek, başarı anlamına da gelmiyor. Doğru transfer 3-4 oyuncunun kadroya katılması. Transferle başarının geleceğini savunuyorlar. Her yıl 12-13 oyuncu almak maddi anlamda zarara uğratıyor kulupleri, borclar surekli artıyor. Transfer değil, doğru transfer şart. Bu nedenle scouting sistemi cok onemli. Kulupler de ekonomik anlamda zarar gorunce, transfer yasağından dolayı da sıkıntı yaşayabiliyor. Turkiye'de bu harcamaların Avrupa'daki gibi cok incelendiğini duşunmuyorum. İncelense bile kulupler zaten bir şekilde transfer yapıyor.
[h=2]'Transfere para harcamak en kolayı ancak sonrası...'[/h]
Kuluplerin gunluk olarak değil, geleceğe yonelik duşunmesi lazım. Bu noktada onemli olan scouting sistemi ile oyuncuyu erken yaşta tespit edip takımın bunyesine kazandırabilmek. Bu ilerleyen surecte A takım icin yetenekli bir oyuncu veya kulup icin de maddi gelir demek. Oyuncu izleme birimine guvenmelisin. Ancak oyuncu geldiğinde de oyuncuyu geliştirecek antrenorlerle calışacaksın. Biz oyuncuyu kendi bunyemizde yetiştirsek bile yurt dışında ya da yurt icinde tarama yapıyoruz. Transfere para harcamak en kolayı ama sonrasında da boyle kısıtlamalar ve maddi sorunlarla karşılaşıyorsun.
Bugun UEFA'nın kaldırmaya hazırlandığı FFP sistemini, yeni sistemin ne olacağını Ceyhun Kuburlu ve Huseyin Eroğlu ile konuştuk. Kuluplerimizin esas sorunu şu: Başarısız oldukca transfer yani harcama yapıyoruz, harcama yaptıkca odenemeyecek borcların altına giriyoruz. Bu da tekrar başarısızlığı getiriyor. İşte bu nedenle bana gore doğru model, altyapıya yonelip ozkaynaktan yetiştirdiğimiz oyuncuları futbola kazandırmak. Eğer bu sistemi oturtabilirsek aşamayağımız limit ya da kısıtlama yok. Sizler ne duşunuyorsunuz? Yorumlarda fikrinizi belirtmeyi unutmayın.