Yabancı dil denildiğinde aklımıza ilk İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca gibi Latin dilleri ya da Arapca, Rusca, Cince gibi cok bilinen diller gelmektedir. En basit tanımıyla dil bir grup insanın anlaşmasını sağlayan sesli ya da gorsel bir iletişim aracıdır. İki insan ortak dili konuşmuyorlarsa ve ortamda cevirecek biri de yoksa iletişim cok buyuk sekteye uğrar. Duyma […]
Yabancı dil denildiğinde aklımıza ilk İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca gibi Latin dilleri ya da Arapca, Rusca, Cince gibi cok bilinen diller gelmektedir. En basit tanımıyla dil bir grup insanın anlaşmasını sağlayan sesli ya da gorsel bir iletişim aracıdır. İki insan ortak dili konuşmuyorlarsa ve ortamda cevirecek biri de yoksa iletişim cok buyuk sekteye uğrar. Duyma yetisini yetiren insanlar bile anlaşabilecekleri bir dil olan işaret dilini kullanır ve bu sayede iletişimde kalmaya devam ederler. Dilini hic bilmediğimiz bir yerde zaman gecirdiğimizi duşunduğumuzde ilk başlarda dille ilgili temel kelimeleri oğrenmeden gecirdiğimiz zamanlar cok zor gecer. Zamanla orada hayatta kalabilmemiz icin o dile ait basit terimleri oğrenmeye başlarız. Dil olmadan ne iki insan arası iletişim gercekleşebilir ne de edebi urunler ortaya cıkabilir. Hayatımızın olmazsa olmazları arasında saymayı unuttuğumuz ama olmadan coğu şeyin olmayacağı bir kavramdır dil. Birleşmiş Milletler raporuna gore dil bir zorunluluktur fakat ortalama iki haftada bir dil varlığını yitirerek sessiz sedasız bir şekilde ortadan kalkmaktadır. Dunya uzerinde bilinen 6.000’in ustunde dil yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu belirtilen diller, dili kullanan insanların hastalık, salgın gibi felaketler yuzunden toplu bir şekilde olmesi ya da başka ve daha populer olan dillere entegre olunması ile ortadan kalkmaktadırlar. Ozellikle Afrika kıtasındaki yok olmaya yuz tutmuş dillerse Avrupalı devletlerin baskısı sonucunda onların dillerinin yaygınlaşmasıyla yerel dillerin yok olması sorununu yaşamaktadırlar. Boyle kucuk bolgelerde yaşayan insanlar daha fazla iletişim kurabilecekleri dilleri oğrenmeyi secmeleri dolayısıyla yerel olarak var olan diller ya hızlı ya da yavaş bir şekilde ortadan kaybolmaktadır. Peki dunya uzerinde konuşanının en az olduğu diller neler hic ilginizi cekti mi? İşte dunyada konuşulan en nadir 10 dil.
10. Chamicuro (Chamekolo, Chamicolo, Chamicura)
Yapılan araştırmalara gore dunya uzerinde Chamicuro dilini konuşan sadece 8 kişi vardır. Bu dilin en cok konuşulduğu coğrafya Peru civarı yerler. Ne yazık ki o bolgelerde şuan İspanyolca’nın cok yaygın olması dolayısıyla bu dili konuşan bir cocuk bulunmamaktadır. Sevindirici olansa bu dili kullanan bir avuc insan sozluğunu geliştirmeyi ve bu şekilde kelimeleri olumsuzleştirmeyi başarabildiler. Bu nispeten ama son derece değerli sozluk calışması sayesinde kendileri oldukten sonra bile bir kişinin o sozlukler vasıtasıyla birkac kelime yerel dil oğrenmesi onlar icin yeterli olacaktır diye inanıyoruz. Bu sozluk vasıtasıyla siz de birkac kelime oğrenmek istiyorsanız bolge icin en değerli olan hayvan isimlerinden bir grup orneği sizin icin sıraladık. İyi oğrenmeler. Kawali (at), polyo (tavuk), pato (ordek), katujkana (maymun), ma’nali (kopek), mishi (kedi)
9. Dumi (Dumi Bo’o, Dumi Bro, Lsi Rai, Ro’do Bo ‘, Sotmali)
Nepal yerel dili olan Dumi dilinin birkac farklı ismi vardır. Genellikle Tap ve Rava nehirlerinin cevrelerinde konuşulan Dumi dili ayrıca Nepal’in doğusu olan Khotang İlcesi Dağları’nda da konuşulmaktadır. Kitanti dili, yani Tibet-Burman dil ailesinin bir uyesi olan Dumi dili gunumuzde sadece 8 kişi tarafından faal olarak konuşulmaktadır. Bu kadar az kişi tarafından konuşulması dili kritik derecede yok olmak uzere olan diller arasına sokuyor. Ceşitli dil bilimciler Dumi dili ile ilgili yaptıkları uzun mesailer sonucu bu yaşanmışlığı fazla dille ilgili bir sozluk oluşturmayı başardılar. Bu son derece profesyonel ve cok yonlu sozluk belki de yakın gelecekte Dumi diline ait tek sozluk olarak kalacaktır. Sozluk haricinde Dumi dilinde yazılmış bir cok farklı kitap olması dil bilimi ve farklı dil kulturlerine ihtiyac duyan insanları bu dili oğrenmeye itebilir.
8. Ongota / Birale
Ongato dilini konuşanların sayısı gun gectikce azalma eğilimi gosteriyor. Bu dili bilen insanların sayısı gunumuzde sadece 6 kişi kalmış durumda ve ne yazık ki hepsi yaşlı insanlar. Bu derece az kişinin konuştuğu dil ciddi derecede yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Diğer yok olma tehlikesi olan dillerden farklı olarak Etiyopya’daki Addis Ababa Universitesi’nde Ongota dilini araştıran bir profesor bulunmaktadır. Dilin ozne, nesne ve fiil yapısıyla ilgili bilgilerini bu sayede oğrenebildiğimiz calışmaları yuruten profesor Ongota dilinin Etiyopya’daki Weito Nehri’nin batı kıyısında kucuk bir koyde konuşulan bir Afro-Asya dil ozellikleri taşıdığını belirtiyor. Her ne kadar dilin yapısal ozelliklerinin ve kelime cekimlerinin anlaşılmaya başlanmasına rağmen dil başka kişilere tarafından oğrenilmediğinden tarihin tozlu sayfalarında unutulmaya doğru hızlı bir şekilde ilerliyor.
7. Liki (Moar)
Liki, dili Endonezya yakınlarındaki adalar olan Sarmi, Jayapura Kabupaten ve Sarmi Kecamatan adalarının kuzey sahillerindeki bolgede konuşulan ve yok olma tehlikesi altındaki bir dildir . 2007’de yapılan bir araştırmada, bu dili sadece 5 kişinin konuştuğu ortaya cıktı. Gecmişte, bu bolgede yaşayan tum yerel kilise yetkilileri tarafından konuşulan Liki dili zamanla bolgede etkinliği artan diğer diller karşısında varlığını tuketmeye cok yaklaştı. Dunya uzerindeki coğu dilden farklı olarak Liki dilinin sadece bir kokeni bulunmamaktadır. Malayo-Polinezya, Orta Doğu, Doğu Malayo-Polinezya, Avustralya, Batı Okyanusya, Kuzey Yeni Gine, Sarmi-Jayapura Korfezi ve Sarmi cevreleri dahil olmak uzere Liki dilinin kokeni olarak sayılabilecek bir cok bolge bulunmaktadır. Yakın gecmişe kadar insanlar dini dilleri olarak kullanmasından dolayı Liki dili ile yazılmış kitaplar mevcut olsa da gunumuzde bu dili anlayabilenlerin sayısının son derece azalmasıyla bu kitaplar da anlaşılamayan kağıtlar olarak raflarda tozlanmaya mahkum kalacaklardır.
6. Tanema (Tanima, Tetawo)
Solomon Adaları, Vanikolo Adası, Temotu Eyaleti ve bir Emua koyunde kullanılan Tanema dilini gunumuzde sadece 4 kişi konuşabiliyor. Bu kadar az kişinin konuştuğu bir dil olması dilin geleceği konusunda cok umutlu ongoruler yapmamıza engel oluyor. Kritik derecede az kişinin konuşması dolayısıyla Tanema dili yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Tanema dili, Bir zamanlar Orta Doğu ve Okyanusya taraflarında cok konuşulan bir dilken şuanda cok populer olan Pijin veya Teanu’yu dillerine olan ilgi dolayısıyla populeritesini yitirmiştir. Bu trajik durum bolgede yeni doğan cocukların Tanema dilinden uzak buyumelerine sebep olmuştur. Son derece ilgi cekici olan bu dilden birkac kelime oğrenmek isterseniz 4 tane fiil size sunabiliriz: wekini (geri donmek), laro (yuzmek), la vamora (calışmak) ve la munana (yatmak).
5. Njerep
Bir zamanlar Nijerya topraklarında cok yaygın olarak kullanılan Njerep dili gunumuzde yok olma tehlikesi altındaki dillerden biridir. Bir zamanlar Kamerun’da konuşulan Njerep dili daha sonra Mambia yakınlarında konuşulmaya başladıysa da dili oğrenen genc ve cocuk nufusunun azlığı nedeniyle git gide konuşan kişi sayısı azalmaya başladı. Gunumuzde Mambia’da etkisini surduren Myop ve Ba dilleri bu dilin iyice yok olmasına neden oldu. Gunumuzde ise Njerep dilini konuşan kişi sayısı sadece 4 ve bu 4 kişinin hepsi ne yazık ki yaşlı. Bu da yakın gelecekte bulunduğu bolgedeki neredeyse herkesin konuştuğu dil olan Njerep’in yok olma ihtimalinin bir hayli yuksek olmasına yol acacaktır. En buyuk şanssızlığı bulunduğu bolgede bir cok farklı dil olması ve bu yuzden insanların ortak dillere gecme eğilimi olması olan Njerep etkileşimde olduğu bazı dillere kelimeler kazandırmıştır. Onumuzdeki donem buyuk ihtimalle varlığını surduremeyecek Njerep dili bu başka dillere verdiği kelimeler vasıtasıyla varlığını hissettirebilir.
4. Chemehuevi
Chemehuevi dili, Uto Aztekan, Kuzey Uto Aztekan, Guney dili ağırlıklı olmak uzere Amerika’nın Midwest eyaletlerinde ve batı sahillerinde eskiden konuşulan bir dildir. Şimdiki, Ute, Colorado, Utah, kuzey Arizona, Nevada eyaletlerinin guney kesimlerinde ve Colorado Nehri ile Kaliforniya’da bir zamanlar cok konuşulan bir dil gunumuzde ne yazık ki yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Chemehuevi kabilesi hala var ve kabile uyelerinin sayısı gun gectikce artıyor. Fakat artık kabile kendi aralarında konuşma olarak bile yerel dillerini kullanmıyor. İngilizce’nin baskın dil olma ozelliğini kabilenin yerel dilleri uzerinde gostermesiyle Chemehuevi dili gelişim anlamında bir cıkmaza girmiştir. Yapılan son calışmaya gore hepsi yetişkin sadece 3 kişinin bu dili gunluk olarak konuştuğunu ortaya koydu. Bu sayı bir dilin geleceği konusunda insanın umutlanmasını engelleyebiliyor. Chemehuevi dili ile ilgili birkac kelime oğrenmek isterseniz buyrun ufak kelimelerle Chemehuevi diline giriş: kaiv (dağ), hucip (okyanus), mahav (ağac) ve tittvip (toprak).
3. Lemerig (Pak, Bek, Sasar, Leon, Lem)
Lemerig , Pasifik Okyanusu’nun yaklaşık 1.000 kilometre guney doğusunda yer alan Vanuatu’da konuşulan bir dildir. Bu zamanında bir cok farklı lehceyi barındıran dil gunumuzde en az konuşulan diller sıralamasında ne yazık ki 3. sırayı alıyor. Akıcı bir şekilde Lemerig dilini konuşabilen sadece 2 kişi var gunumuzde. Taktir edilir ki bu sayı neredeyse yok denilecek kadar az. Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya gelen bu dil zamanında bulunduğu bolgede cok etkendi ve en az 4 farklı lehcesi vardı. Dunyanın globelleşmesi bazı dillerin onemini yitirmesine sebep oldu ve bu dili konuşanların cocukları daha populer dillerde konuşmaya başlayınca gunumuzde 2 yaşlı kişi tarafından konuşulmaya mahkum kaldı Lemerig dili. Bolgedeki genclerin bazılarının birkac kelime bildiği bu dili oğrenmek isteyen kişi gunumuzde ne yazık ki hic yok. Birkac yıl icerisinde tarihte konuşulan diller listesine girmesi mumkun olan bu dilin pek kalıcı yazılı metni de bulunmamaktadır.
2. Kaixana (Caixana)
Kaixana bugun yok olmak uzere olan dillerin en başında gelmektedir. Bir zamanlar Brezilya‘nın Japura Nehri kıyısındaki bir koyde cok yaygın olan bu dil gunumuzde yok olmak uzeredir. Portekizlilerin zamanla bolgeye yerleşmesiyle yerel halkın Portekizce oğrenmeye başlaması bu dile vurulan en buyuk darbe olmuştur. Bir zamanlar butun bir koyun ortak dili olan Kaixana dili gunumuzde sadece bir kişi tarafından tamamen bilinmektedir. Yakın zamana kadar ortalama 200 kişinin konuştuğu bu dil cok hızlı bir gerileme yaşamıştır. Konuşabilen tek kişinin de yaşlı olması dili ne yazık ki durumun vahametini arttırıyor. Bu dili konuşan tek kişinin olması kısa sure icinde kimsenin konuşamadığı diller listesine dahil edilmesine neden olabilir.
1. Taushiro (Pinche / Pinchi)
Yerli Peru’nun bir dili olan Taushiro, Ahuaruna Nehri’nin bir kolu olan Aucayacu Nehri ve Tigre Nehri’nin bir bolgesinde zamanında cok konuşulan bir dildir. Cok izole bir dil olan Taushiro dilinin diğer dillerle etkileşimi yok denecek kadar azdır. Konuşanlarının azalmasının bir nedeni olarak da gosterilebilecek bu kapalılık dili kendine has uslubuyla farklı bir hale getirmiştir. Ne yazık ki gunumuzde sadece yaşlı bir kişinin konuşabildiği bu dil diğer dillerle etkileşimde olmaması dolayısıyla birkac kelime dahi oğrenmenin zor olduğu bir dildir. Bu gibi zorluklar yuzunden gunumuzde dunya uzerinde en az konuşulan dil olma ozelliği Taushiro diline verilmiştir. Cok farklı el ve kol işaretleriyle de ilişkisi olan bu dilde parmakları kullanarak 10’a kadar sayılır ve 10’dan buyuk sayıları anlatmak icin farklı hareketler yapmak gerekir. Orneğin 18 sayısını soylerken elinizle 8 yapıp bir de bir ayağınızı oteki ayağınızın uzerine kapamanız gerekmektedir. Neredeyse tukenmiş olarak da değerlendirebileceğimiz bu dil daha cok işaretlere bağlı olması nedeniyle de cok yazılı eseri bulunmamaktadır. Yok olmasıyla geriye bırakabileceği pek eseri de olmayan bu dil cok kritik bir durumdadır.
Yabancı dil denildiğinde aklımıza ilk İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca gibi Latin dilleri ya da Arapca, Rusca, Cince gibi cok bilinen diller gelmektedir. En basit tanımıyla dil bir grup insanın anlaşmasını sağlayan sesli ya da gorsel bir iletişim aracıdır. İki insan ortak dili konuşmuyorlarsa ve ortamda cevirecek biri de yoksa iletişim cok buyuk sekteye uğrar. Duyma yetisini yetiren insanlar bile anlaşabilecekleri bir dil olan işaret dilini kullanır ve bu sayede iletişimde kalmaya devam ederler. Dilini hic bilmediğimiz bir yerde zaman gecirdiğimizi duşunduğumuzde ilk başlarda dille ilgili temel kelimeleri oğrenmeden gecirdiğimiz zamanlar cok zor gecer. Zamanla orada hayatta kalabilmemiz icin o dile ait basit terimleri oğrenmeye başlarız. Dil olmadan ne iki insan arası iletişim gercekleşebilir ne de edebi urunler ortaya cıkabilir. Hayatımızın olmazsa olmazları arasında saymayı unuttuğumuz ama olmadan coğu şeyin olmayacağı bir kavramdır dil. Birleşmiş Milletler raporuna gore dil bir zorunluluktur fakat ortalama iki haftada bir dil varlığını yitirerek sessiz sedasız bir şekilde ortadan kalkmaktadır. Dunya uzerinde bilinen 6.000’in ustunde dil yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu belirtilen diller, dili kullanan insanların hastalık, salgın gibi felaketler yuzunden toplu bir şekilde olmesi ya da başka ve daha populer olan dillere entegre olunması ile ortadan kalkmaktadırlar. Ozellikle Afrika kıtasındaki yok olmaya yuz tutmuş dillerse Avrupalı devletlerin baskısı sonucunda onların dillerinin yaygınlaşmasıyla yerel dillerin yok olması sorununu yaşamaktadırlar. Boyle kucuk bolgelerde yaşayan insanlar daha fazla iletişim kurabilecekleri dilleri oğrenmeyi secmeleri dolayısıyla yerel olarak var olan diller ya hızlı ya da yavaş bir şekilde ortadan kaybolmaktadır. Peki dunya uzerinde konuşanının en az olduğu diller neler hic ilginizi cekti mi? İşte dunyada konuşulan en nadir 10 dil.10. Chamicuro (Chamekolo, Chamicolo, Chamicura)
Yapılan araştırmalara gore dunya uzerinde Chamicuro dilini konuşan sadece 8 kişi vardır. Bu dilin en cok konuşulduğu coğrafya Peru civarı yerler. Ne yazık ki o bolgelerde şuan İspanyolca’nın cok yaygın olması dolayısıyla bu dili konuşan bir cocuk bulunmamaktadır. Sevindirici olansa bu dili kullanan bir avuc insan sozluğunu geliştirmeyi ve bu şekilde kelimeleri olumsuzleştirmeyi başarabildiler. Bu nispeten ama son derece değerli sozluk calışması sayesinde kendileri oldukten sonra bile bir kişinin o sozlukler vasıtasıyla birkac kelime yerel dil oğrenmesi onlar icin yeterli olacaktır diye inanıyoruz. Bu sozluk vasıtasıyla siz de birkac kelime oğrenmek istiyorsanız bolge icin en değerli olan hayvan isimlerinden bir grup orneği sizin icin sıraladık. İyi oğrenmeler. Kawali (at), polyo (tavuk), pato (ordek), katujkana (maymun), ma’nali (kopek), mishi (kedi)
9. Dumi (Dumi Bo’o, Dumi Bro, Lsi Rai, Ro’do Bo ‘, Sotmali)Nepal yerel dili olan Dumi dilinin birkac farklı ismi vardır. Genellikle Tap ve Rava nehirlerinin cevrelerinde konuşulan Dumi dili ayrıca Nepal’in doğusu olan Khotang İlcesi Dağları’nda da konuşulmaktadır. Kitanti dili, yani Tibet-Burman dil ailesinin bir uyesi olan Dumi dili gunumuzde sadece 8 kişi tarafından faal olarak konuşulmaktadır. Bu kadar az kişi tarafından konuşulması dili kritik derecede yok olmak uzere olan diller arasına sokuyor. Ceşitli dil bilimciler Dumi dili ile ilgili yaptıkları uzun mesailer sonucu bu yaşanmışlığı fazla dille ilgili bir sozluk oluşturmayı başardılar. Bu son derece profesyonel ve cok yonlu sozluk belki de yakın gelecekte Dumi diline ait tek sozluk olarak kalacaktır. Sozluk haricinde Dumi dilinde yazılmış bir cok farklı kitap olması dil bilimi ve farklı dil kulturlerine ihtiyac duyan insanları bu dili oğrenmeye itebilir.
8. Ongota / Birale
Ongato dilini konuşanların sayısı gun gectikce azalma eğilimi gosteriyor. Bu dili bilen insanların sayısı gunumuzde sadece 6 kişi kalmış durumda ve ne yazık ki hepsi yaşlı insanlar. Bu derece az kişinin konuştuğu dil ciddi derecede yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Diğer yok olma tehlikesi olan dillerden farklı olarak Etiyopya’daki Addis Ababa Universitesi’nde Ongota dilini araştıran bir profesor bulunmaktadır. Dilin ozne, nesne ve fiil yapısıyla ilgili bilgilerini bu sayede oğrenebildiğimiz calışmaları yuruten profesor Ongota dilinin Etiyopya’daki Weito Nehri’nin batı kıyısında kucuk bir koyde konuşulan bir Afro-Asya dil ozellikleri taşıdığını belirtiyor. Her ne kadar dilin yapısal ozelliklerinin ve kelime cekimlerinin anlaşılmaya başlanmasına rağmen dil başka kişilere tarafından oğrenilmediğinden tarihin tozlu sayfalarında unutulmaya doğru hızlı bir şekilde ilerliyor.
7. Liki (Moar)Liki, dili Endonezya yakınlarındaki adalar olan Sarmi, Jayapura Kabupaten ve Sarmi Kecamatan adalarının kuzey sahillerindeki bolgede konuşulan ve yok olma tehlikesi altındaki bir dildir . 2007’de yapılan bir araştırmada, bu dili sadece 5 kişinin konuştuğu ortaya cıktı. Gecmişte, bu bolgede yaşayan tum yerel kilise yetkilileri tarafından konuşulan Liki dili zamanla bolgede etkinliği artan diğer diller karşısında varlığını tuketmeye cok yaklaştı. Dunya uzerindeki coğu dilden farklı olarak Liki dilinin sadece bir kokeni bulunmamaktadır. Malayo-Polinezya, Orta Doğu, Doğu Malayo-Polinezya, Avustralya, Batı Okyanusya, Kuzey Yeni Gine, Sarmi-Jayapura Korfezi ve Sarmi cevreleri dahil olmak uzere Liki dilinin kokeni olarak sayılabilecek bir cok bolge bulunmaktadır. Yakın gecmişe kadar insanlar dini dilleri olarak kullanmasından dolayı Liki dili ile yazılmış kitaplar mevcut olsa da gunumuzde bu dili anlayabilenlerin sayısının son derece azalmasıyla bu kitaplar da anlaşılamayan kağıtlar olarak raflarda tozlanmaya mahkum kalacaklardır.
6. Tanema (Tanima, Tetawo)
Solomon Adaları, Vanikolo Adası, Temotu Eyaleti ve bir Emua koyunde kullanılan Tanema dilini gunumuzde sadece 4 kişi konuşabiliyor. Bu kadar az kişinin konuştuğu bir dil olması dilin geleceği konusunda cok umutlu ongoruler yapmamıza engel oluyor. Kritik derecede az kişinin konuşması dolayısıyla Tanema dili yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Tanema dili, Bir zamanlar Orta Doğu ve Okyanusya taraflarında cok konuşulan bir dilken şuanda cok populer olan Pijin veya Teanu’yu dillerine olan ilgi dolayısıyla populeritesini yitirmiştir. Bu trajik durum bolgede yeni doğan cocukların Tanema dilinden uzak buyumelerine sebep olmuştur. Son derece ilgi cekici olan bu dilden birkac kelime oğrenmek isterseniz 4 tane fiil size sunabiliriz: wekini (geri donmek), laro (yuzmek), la vamora (calışmak) ve la munana (yatmak).
5. Njerep
Bir zamanlar Nijerya topraklarında cok yaygın olarak kullanılan Njerep dili gunumuzde yok olma tehlikesi altındaki dillerden biridir. Bir zamanlar Kamerun’da konuşulan Njerep dili daha sonra Mambia yakınlarında konuşulmaya başladıysa da dili oğrenen genc ve cocuk nufusunun azlığı nedeniyle git gide konuşan kişi sayısı azalmaya başladı. Gunumuzde Mambia’da etkisini surduren Myop ve Ba dilleri bu dilin iyice yok olmasına neden oldu. Gunumuzde ise Njerep dilini konuşan kişi sayısı sadece 4 ve bu 4 kişinin hepsi ne yazık ki yaşlı. Bu da yakın gelecekte bulunduğu bolgedeki neredeyse herkesin konuştuğu dil olan Njerep’in yok olma ihtimalinin bir hayli yuksek olmasına yol acacaktır. En buyuk şanssızlığı bulunduğu bolgede bir cok farklı dil olması ve bu yuzden insanların ortak dillere gecme eğilimi olması olan Njerep etkileşimde olduğu bazı dillere kelimeler kazandırmıştır. Onumuzdeki donem buyuk ihtimalle varlığını surduremeyecek Njerep dili bu başka dillere verdiği kelimeler vasıtasıyla varlığını hissettirebilir.
4. ChemehueviChemehuevi dili, Uto Aztekan, Kuzey Uto Aztekan, Guney dili ağırlıklı olmak uzere Amerika’nın Midwest eyaletlerinde ve batı sahillerinde eskiden konuşulan bir dildir. Şimdiki, Ute, Colorado, Utah, kuzey Arizona, Nevada eyaletlerinin guney kesimlerinde ve Colorado Nehri ile Kaliforniya’da bir zamanlar cok konuşulan bir dil gunumuzde ne yazık ki yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Chemehuevi kabilesi hala var ve kabile uyelerinin sayısı gun gectikce artıyor. Fakat artık kabile kendi aralarında konuşma olarak bile yerel dillerini kullanmıyor. İngilizce’nin baskın dil olma ozelliğini kabilenin yerel dilleri uzerinde gostermesiyle Chemehuevi dili gelişim anlamında bir cıkmaza girmiştir. Yapılan son calışmaya gore hepsi yetişkin sadece 3 kişinin bu dili gunluk olarak konuştuğunu ortaya koydu. Bu sayı bir dilin geleceği konusunda insanın umutlanmasını engelleyebiliyor. Chemehuevi dili ile ilgili birkac kelime oğrenmek isterseniz buyrun ufak kelimelerle Chemehuevi diline giriş: kaiv (dağ), hucip (okyanus), mahav (ağac) ve tittvip (toprak).
3. Lemerig (Pak, Bek, Sasar, Leon, Lem)
Lemerig , Pasifik Okyanusu’nun yaklaşık 1.000 kilometre guney doğusunda yer alan Vanuatu’da konuşulan bir dildir. Bu zamanında bir cok farklı lehceyi barındıran dil gunumuzde en az konuşulan diller sıralamasında ne yazık ki 3. sırayı alıyor. Akıcı bir şekilde Lemerig dilini konuşabilen sadece 2 kişi var gunumuzde. Taktir edilir ki bu sayı neredeyse yok denilecek kadar az. Yok olma tehlikesiyle karşı karşıya gelen bu dil zamanında bulunduğu bolgede cok etkendi ve en az 4 farklı lehcesi vardı. Dunyanın globelleşmesi bazı dillerin onemini yitirmesine sebep oldu ve bu dili konuşanların cocukları daha populer dillerde konuşmaya başlayınca gunumuzde 2 yaşlı kişi tarafından konuşulmaya mahkum kaldı Lemerig dili. Bolgedeki genclerin bazılarının birkac kelime bildiği bu dili oğrenmek isteyen kişi gunumuzde ne yazık ki hic yok. Birkac yıl icerisinde tarihte konuşulan diller listesine girmesi mumkun olan bu dilin pek kalıcı yazılı metni de bulunmamaktadır.
2. Kaixana (Caixana)Kaixana bugun yok olmak uzere olan dillerin en başında gelmektedir. Bir zamanlar Brezilya‘nın Japura Nehri kıyısındaki bir koyde cok yaygın olan bu dil gunumuzde yok olmak uzeredir. Portekizlilerin zamanla bolgeye yerleşmesiyle yerel halkın Portekizce oğrenmeye başlaması bu dile vurulan en buyuk darbe olmuştur. Bir zamanlar butun bir koyun ortak dili olan Kaixana dili gunumuzde sadece bir kişi tarafından tamamen bilinmektedir. Yakın zamana kadar ortalama 200 kişinin konuştuğu bu dil cok hızlı bir gerileme yaşamıştır. Konuşabilen tek kişinin de yaşlı olması dili ne yazık ki durumun vahametini arttırıyor. Bu dili konuşan tek kişinin olması kısa sure icinde kimsenin konuşamadığı diller listesine dahil edilmesine neden olabilir.
1. Taushiro (Pinche / Pinchi)
Yerli Peru’nun bir dili olan Taushiro, Ahuaruna Nehri’nin bir kolu olan Aucayacu Nehri ve Tigre Nehri’nin bir bolgesinde zamanında cok konuşulan bir dildir. Cok izole bir dil olan Taushiro dilinin diğer dillerle etkileşimi yok denecek kadar azdır. Konuşanlarının azalmasının bir nedeni olarak da gosterilebilecek bu kapalılık dili kendine has uslubuyla farklı bir hale getirmiştir. Ne yazık ki gunumuzde sadece yaşlı bir kişinin konuşabildiği bu dil diğer dillerle etkileşimde olmaması dolayısıyla birkac kelime dahi oğrenmenin zor olduğu bir dildir. Bu gibi zorluklar yuzunden gunumuzde dunya uzerinde en az konuşulan dil olma ozelliği Taushiro diline verilmiştir. Cok farklı el ve kol işaretleriyle de ilişkisi olan bu dilde parmakları kullanarak 10’a kadar sayılır ve 10’dan buyuk sayıları anlatmak icin farklı hareketler yapmak gerekir. Orneğin 18 sayısını soylerken elinizle 8 yapıp bir de bir ayağınızı oteki ayağınızın uzerine kapamanız gerekmektedir. Neredeyse tukenmiş olarak da değerlendirebileceğimiz bu dil daha cok işaretlere bağlı olması nedeniyle de cok yazılı eseri bulunmamaktadır. Yok olmasıyla geriye bırakabileceği pek eseri de olmayan bu dil cok kritik bir durumdadır.