İyi geceler hepinize. Turk muziğimizin tarihini kurcalamaya devam edelim.
Ve efsane bir gruptan bahsedelim istedim. Onlar Turk muziğinde bir donum noktasıydı. Batı muziğiyle doğunun esintilerini birleştirip Anadolu pop ve anadolu rock adında bir akım oluşturdular.Şimdi Turk muziği ne batının tamamen bir kopyasıdır, ne de sadece doğuda kalmıştır. Şu an Turk rock muziğini onlara borclu olduğumuzu duşunuyorum. Kendilerine tum saygılarımı sunarım.
1967'de 5 genc muzisyen calıştıkları gruplarda yaptıkları muziğin kendi yapmak istedikleri muzik olmadığını duşunmektedirler beraber bir grup oluşturmaya karar verirler. Moğollar ismi ile calışmaya başlarlar. İlk 45'likleri "Eastern Love/Artık cok gec" , Şubat 68'de cıkar. Bu plağın hemen ardından"Mektup/Lazy John"u yapan grup, Haziranda Altın Mikrofon yarışmasına katılır ve "Ilgaz" ile ucuncu olur. Bu başarı ve ardından cıkan 45'lik Moğollar adının daha cok insan tarafından duyulmasını sağlar. Konserler verirler. İlginc konserlerdir bunlar; orneğin, Diskotek dergisi tarafından 3 Nisan 1968'de İstanbul Fitaş sineması'nda duzenlenen, Haramiler ve Kaygısızların da katıldığı konsere "silindir şapkaları, uzun siyah frakları ile uc keman bir viyolonsel ve bir trompet eşliğinde" cıkar Moğollar elemanları. İlk solo konserlerini ise 19 Ekim 1968'de İstanbul Fitaş Sineması'nda verirler. Yabancı şarkıların yanı sıra kendi bestelerini de seslendiren Moğollar, konserlerinde buyuk ilgi gorur. Unleri İstanbul dışına cıkar, Anadolu'ya ulaşır. Aynı tarihlerde dorduncu plaklarını cıkaran Moğollar 1968'i tanınmış bir grup olarak kapatır. Moğollar, 1969 yılını, neredeyse tum Turkiyeyi kapsayan buyuk bir turneyle gecirir. Bu turne sırasında yaşadıkları onların muziğinde onemli bir değişime neden olur. Turne oncesinde İstanbul'da verdikleri konserlerde kimi turku duzenlemeleri ve halk muziği sazlarını kullanmaları ilgi gorur, fakat bu turne Moğollar'ın Anadoluyu yakından tanımalarını sağlar, bu da onların tarzlarının daha belirginleşmesini gercekleştirir. Ve Moğollar bu tarza bir isim verirler : Anadolu Pop. Bu adı ilk telaffuz eden Taner Ongur'dur ve Mart 1970'de Hey dergisine bu adı secmelerinin nedenini ve amaclarını acıklayacaktır:"...ispatlamak istediğimiz, halk muziğimizin cok sesli bir ruha sahip olması. Ayrıca folklorumuzdaki dinamizm'in pop muziğin dinamiğine yakın olması...Geri kalmış populer muziğimizin ileri teknik ve zengin folklorumuzla birleşmesiyle bir kişilik kazanması...." Moğollar, bu acıklamayı yaptıkları tarihlerde, Anadolu Pop'un yalnızca duzenlemelerden ibaret olmadığını ve bu tarzda beste de yapılabileceğini kanıtlamak icin bir 45'lik cıkarırlar "Dağ ve cocuk/İmece" her iki parca da yerli melodi ve ritimlerden yola cıkılarak yapılmış bestelerdir, buyuk ilgi gorur. Boylece Moğollar, Anadolu Pop'un yaratıcıları, "Dağ ve cocuk" ta bestelenmiş ilk Anadolu Pop hit'i olarak tarihteki yerini alır.
Temmuz 1970'te bir eleman değişikliği daha yaşanır, Aziz Azmet gruptan ayrılıp solo calışmaya başlar ve o sıralarda yeni isim yapmaya başlayan Uc Hurel ile bir sure calışır. Yerine Ersen katılır. Ersenle "Ternek"45liğini yaparlar, ancak bu birliktelik uzun surmez. 1970 ağustos sonunda, Moğollar Ersen'den ayrılır ve Paris'e gider. Paris'te Moğollar, CBS firması ile uc yıllık bir anlaşma imzalar ve bir 45'lik "Behind the dark/Hitchin" yaparlar, ayrıca "Guild international du disque"isimli bir plak şirketine bir album yaparlar. Bu album "Danses et Rythmes de la Turquie-d'Hier d'Aujourd'hui"1971 yılında "Academie Charles Cros" buyuk plak odulunu alır. Bu arada Moğollar Paris'te o tarihlerde Belcikada yaşamakta olan Barış Manco ile karşılaşırlar ve onunla calışmaya başlarlar. Kurdukları birlikteliğe "Manchomongol"adını verirler.
(manchomongol)Barış Manco, bu konuda Hey dergisine şunları soyler o tarihlerde : "Artık biz bir butunuz. Ne ben Moğollar'ın şarkıcısıyım, ne de onlar benim grubum.Yepyeni bir grup olduk. Adımız MancoMongol. Kafaca anlaşan, aynı fikir seviyesine gelmiş olan bizler, yaptıklarımızın daha iyi olması icin, sesimizi butun dunyaya kuvvetlice duyurabilmek icin, başbaşa vermenin zamanı geldiğini anladık. Ancak bu boyle olmaz. Birlikte Turkiyeye donen Barış Manco ve Moğollar, dort ay değişik yorelerde konserler verdikten sonra ayrılır. Geriye beraber yaptıkları iki 45'lik plak kalır. Bu arada Moğollar'ın Paris'te doldurdukları album Mart 1971'de Academie Charles Cross odulunu alır. Turkiyede buyuk yankısı olur bu odulun. Orneğin Hurriyet gazetesi tam sayfa olarak duyurur bu haberi "Moğollar'ın davul ve zurna ile doldurduğu plak Akademi armağanı aldı." Aynı tarihlerde, yine Paris'te CBS firmasından cıkan 45'lik "Behind the dark/Hitchin" şoyle sunulur dinleyiciye : "Pikabınızın kolunu plağın ustune koyup dinlemeye başladığınız anda Doğu'dan gelen bir grubun varlığını anlayacaksınız. Moğollar, bir ceşit 'sitar' olan bağlama'yı pop muziğine iyi uygulamaları ile dikkati cekiyor. Oğutleyebileceğimiz tek şey, yalnızca Turklerin bildiği bu ritmin akışına, sihirine kendinizi bırakmanız." Barış Manco'dan ayrıldıktan sonra tekrar Paris'e donen Moğollar, bu kez Engin Yorukoğlu'nu orada bırakarak Turkiye'ye doner.Yorukoğlu ani bir kararla, 31 Temmuz 1971'de Dominique Meraud ile evlenerek Paris'e yerleşir. Bu beklenmedik ayrılık Mavi Işıklar'ın davulcusu Ayzer Danga ile telafi edilmeye calışılır, bir sene bu format'ta gider."Alageyik destanı/Moğol halayı" 45'liği bu donemde yapılır. Bu arada Selda ile bir 45'lik yapar Moğollar. Daha sonra Ersen gruba yeniden katılır. Eylul 1972'de ilginc bir olay yaşanır : Cem Karaca ile calışan Kardaşlar, Ersen ile calışan Moğollar solistlerini değişirler. Bu gorulmedik olay Moğolların tekrar gundeme gelmesini sağlar. Cem Karaca ve Moğollar guclu bir birliktelik oluşturmuş ve uzun surecek bir dostluğun temeli atılmış olur, ceşitli konser turneleri ve plak calışmalarıyla gecen iki senelik bir zaman sonunda bu defa Taner Ongur ile Ayzer Danga Moğollar'dan ayrılır. Eskilerden bir tek Cahit Berkay kalmıştır. Bu arada Cem Karaca ve Moğollar'ın en onemli parcalarından biri "Namus Belası "cıkar piyasaya.
Bir sure sonra Cahit Berkay Moğollar'ı dağıtıp Fransa'ya gider orada Engin Yorukoğlu ile buluşur, yanlarına katılan ceşitli muzisyenlerle Moğollar adı altında iki album ve bir 45'lik yaparlar. 1974 sonu ile 1976 yılları arasında Cahit Berkay ve Engin Yorukoğlunun surdurduğu moğollar 1976'da calışmalarına son verir, bu donemden kalan en onemli album, Fransa'da RCA firmasından cıkan "Hitit Sun" Turkiyede "Dum - Tek" tir bu albumde Cahit Berkay'ın enstrumental besteleri Anadolu Pop'tan jazz rock'a doğru yonelmeyi işaretlemektedir. 1976'dan sonra yalnızca bireysel calışmalarını surdurur 'cekirdek' Moğollar elemanları. Cahit Berkay, filim muzikleri yapar aradaki yıllarda.'90'larda, Cem Karaca ve Uğur Dikmen'le Rock kumpanyası adlı grubu kurar, birlikte iki album yaparlar. Engin Yorukoğlu, Fransada ceşitli jazz grupları kurar, sonraları İstanbul'da Jazz Stop isimli bir kulup acarak orada calmaya başlar. Taner Ongur ise Dostlar ve Cem Karaca Dervişhan'da calışır bir sure. Daha sonra Almanya'ya yerleşir. 1992'de Turkiye'ye doner, "Alarm" isimli ilk ve tek solo albumunu cıkartır. 1992'de bir televizyon programında dinlediği Moğollar'dan etkilenen Leman dergisi cizerlerinden Kaan Ertem, "Moğollar tekrar bir araya gelsin" cağrısıyla bir imza kampanyası acar .4000'den fazla imza toplanır bu kampanya dahilinde.Cahit Berkay, Taner Ongur ve Engin Yorukoğlu arada bir bir araya gelip bu konuyu goruşurler, yeniden Moğollar'ı kurmak konusunda tereddutleri vardır, ancak kampanya'ya gelen mektuplar onlara cesaret verir.Yanlarına genc bir muzisyen Serhat Ersoz'u alarak, 31 Mayıs 1993'te İstanbul Cemal Reşit Rey konser salonunda verdikleri muhteşem bir konserle geri donerler. 1994'te "Moğollar94" , 1996'da "Dort Renk" , 1998'de "30.yıl" 2000'de " 1968 -2000" ve son olarak 2004 de "yuruduk durmadan" albumlerini cıkarırlar.
Muzikte 40. yıllarını tum saygımla kutlar, Turk muziğinin onların cizdiği yoldan ilerlemesini umit ederim.
__________________