mutasavvıf



1701 tarihinde Erzurum ’da doğdu. Osman Efendi adlı bir şeyhin oğludur. Babası saygın bir mutasavvıf idi ve İbrahim Hakkı'yı iyi bir eğitimle yetiştirdi. Dokuz yaşındayken babasıyla Siirt'e gitti ve Tillo Koyu'ndeki Kadiri Seyhi Ismail Fakirullah'a bağlandi. 1735'te Erzurum'a dondu. Uc defa hacca gitti. Arabistan ve Mısır ’ı dolaştı. 1752'de İstanbul'da Sultan I.Mahmud Han ’ın ozel izniyle saray kitaplığıdan yararlandı. Şiirlerini İlahiname adı altında topladı. Unlu eseri Marifetname'de cağının jeolojiden astronomiye, fizyolojiden psikolojiye kadar pek cok alandaki bilgilerini bir araya getirmeye calıştı. 1780 yılında oldu.

İbrahim Hakkı olgun bir duşunurdu. Yetmişten fazla eser yazdı. Eserleri arasında en meşhuru olan Marifetname, yaşadığı donemin onemli bilgilerini kapsayan ansiklopedik ozellikte bir eserdir.

Erzurumlu İbrahim Hakkı Marifetname adlı eseriyle insanlara once cevrelerindeki eşyayı, daha sonra kendilerini ve en sonunda da Tanrı'yı bildirmeyi amaclıyordu.

Kitabın icindeki Kıyafetname adlı bolum ise bir ceşit gorgu bilimidir. Erzurumlu İbrahim Hakkı, dar cevresi icinde tasavvufu oğrenmişti. O, derin duşuncesiyle cisimlerin birleşmesini, hayatın doğuşunu, cinslerin gelişmesini yepyeni bir goruşle ortaya koymuştu.

Ona gore Tanrı once "Kendi nurundan bir cevher var edip, andan cemi kainatı tedric ve tertib ile halk etmiştir; buna Cevher-i Evvel denir."

Erzurumlu İbrahim Hakkı'ya gore, butun varlık kure şeklindedir: "Alemin her ne tarafına nazar olunsa şekli muhaddep gorunur." "Arzda ve semada muşahede olunan butun şekiller yuvarlaktır". Einstein bu goruşu ondan cok daha sonra matematiksel yollardan gostermiştir.


HAKKINDA YAZILANLAR

PTT, İbrahim Hakkı Hazretleri pulu cıkardı
Yasin Canakcı
Zaman 28.12.2003

Erzurum Milletvekili Doc. Dr. Omer Ozyılmaz ’ın girişimleri sonucu İbrahim Hakkı Pulu bastırıldığı bildirildi. Erzurum Milletvekili Doc. Dr. Omer Ozyılmaz ’ın girişimleri sonucu PTT Genel Mudurluğu ’nun İbrahim Hakkı Hazretleri Pulu cıkarttığı belirtildi.

PTT ’nin İbrahim Hakkı Hazretleri ’nin doğumunun 300. yılı sebebiyle cıkardığı pul ile ilgili olarak yazılı bir acıklama yapan Doc. Dr. Ozyılmaz, “Master ve doktora calışmalarımda kendisinden buyuk feyiz aldım. Bu tezlerimde evrensel bilgilerinden buyuk olcude yararlandım. İbrahim Hakkı Hazretleri adına boyle bir anma pulunun bastırılmış olmasından buyuk memnuniyet duydum.” ifadelerini kullandı. Doc. Dr. Omer Ozyılmaz, siyasete girmeden once devam ettiği akademik hayatında İbrahim Hakkı Hazretleri ’inin eğitim anlayışı uzerine bilimsel tezler hazırlamıştı. İbrahim Hakkı Hazretleri, gectiğimiz kasım ayı icinde doğumunun 300. yılında ilk kez devlet toreni ile anılmıştı.

40 ’a yakın eser bıraktı

“Mevla gorelim neyler, Neylerse guzel eyler.” sozunun sahibi, mutefekkir ve mutasavvıf vasıflarıyla tarihe gecen Erzurumlu İbrahim Hakkı Hazretleri, 18 Mayıs 1703 ’te Erzurum/Hasankale ’de doğdu. Cocukluğunda İsmail Fakirullah Hazretleri ile tanıştı. Erzurum Muftusu Muhammed Hazık ’tan Arapca, Farsca dersleri aldı. 1728 ’de Tillo ’ya giderek Şeyh Fakirullah Hazretleri ’ne bağlandı. 7 yıl sonra şeyhinin vefatı uzerine Erzurum ’a dondu ve Yukarı Habib Efendi Camii ’nde imam–hatip olarak gorev aldı. Kabiliyeti ve bilgisiyle ilim cevrelerinin dikkatini cekince Sultan I. Mahmut tarafından saraya davet edildi ve saray kutuphanesi istifadesine sunuldu. 1775 ’te Hasankale ’de inzivaya cekilerek kendini tamamen kitap hazırlamaya adadı. Marifetname ’yi o donemde yazdı. Eserde, astronomiden matematiğe, astrolojiden tıbba kadar bircok konudaki soruların cevabı yer alıyor. 22 Haziran 1780 ’de Tillo ’da vefat etti ve şeyhi Fakirullah icin yaptırdığı turbeye defnedildi. 40 ’a yakın eseri arasında en cok bilinenler şunlar: İbrahim Hakkı Divanı, İrfaniye, İhsaniye, Mecmuatu ’l Meani ve Marifetname.