şair, yazar
Servet-i Funûn şÃ‚irlerinden. 29 Eylul 1883 ’te İstanbul ’da doğdu. Babası Yemen vÂli ve kumandanı İsmÂil Hakkı Paşadır. İlk tahsiline Numune-i Terakkî İlkokulunda başladı. Daha sonra tahsiline Davud Paşa Ruştiyesinde ve Vefa İdadisinde devam etti. İdadî ’den sonra iki sene hukuka devam etti ise de tahsili yarım kaldı. Cocukluk cağında yazdığı şiirlerle dikkati cekti. Dokuz yaşındayken şiir okuma ve hitabet kabiliyeti ile İkinci Abdulhamid ’in dikkatini cekmişti. Padişah onu saraya davet ederek şiirler okutur, konuşturur ve ona liyÂkat nişanı verirdi. Bu yuzden lisede okurken nişanlı şÃ‚ir adıyla meşhur oldu.
CelÂl SÂhir, on dort yaşından îtibÂren Malûmat, Musavver Fen ve Edeb, Pul, Lisan gibi dergilerde şiir ve makaleleri yayımlanmaya başladı. Bu yazılarında Ahmed CelÂl, Velhan, ŞÃ‚rık, Hikmet CelÂl gibi takma adları kullanmıştır. Fransızcasını ilerletip, Fransız edebiyatı hakkında bilgi edinince edebî zevki değişti ve Servet-i Funûn Dergisi ’nde şiirler yazmaya başladı. 1901 ’de derginin kapatılmasına kadar şiir ve yazı hayatını surdurdu.
CelÂl SÂhir, 1903 ’te ilk memuriyetine başladı ve Hariciye NezÂretinde gorev aldı. 1907 ’den sonra Kabataş ve Mercan İdadilerinde Edebiyat Oğretmenliği yaptı. Meşrutiyetin îlÂnından sonra oldukca aktif bir hayata başladı. Kısa bir sure Demet adlı bir kadın dergisini cıkardı ve feminizm dÂvÂsını mudÂfaa etti. Musavver Muhit Dergisi ’nin mudurluğunu yapan CelÂl SÂhir, 1909 ’da kurulan Fecr-i Âtî topluluğuna ilk katılanlardandı. Kısa bir sure sonra topluluğun reisi oldu. Turkculuk cereyanıyle ilgilenen CelÂl SÂhir, dilin sÂdeleşmesi goruşunu ileri surdu. Bu goruşleriyle Yeni Lisan hareketinin İstanbul ’da ilk savunucusu oldu. 1911 ’de Selanik ’e giderek, burada cıkarılan Turk Yurdu, Turk Derneği, Genc Kalemler gibi dergilerde yazılar yazdı. Birinci Duny Harbi sırasında bir ara ticÂretle meşgul oldu. Cumhûriyetin îlÂnından sonra 1928 ’de Zonguldak milletvekili secildi. Harf İnkılÂbı kuruluna katıldı. Turk Ocaklarının 1932 ’de kapatılmasına kadar orada calıştı. 1935 ’te akciğer kanserinden oldu. Bakırkoy ’deki Âile kabristanına gomuldu.
CelÂl SÂhir, edebiyatımızda şÃ‚ir olarak tanınmasına rağmen, oldukca hacimli nesirleri de vardır. Bu yazılarında zamanın edebî eserlerini ele alır ve duşuncelerini soyler. CelÂl SÂhir ’in sanat anlayışı zamanla değişmiştir. İlk şiirleri klasik nazmın ozelliklerini taşır. Daha sonra Servet-i Funûn ’da yazdığı şiirlerde sanat icin sanat prensibine bağlı kalmıştır. Şiirlerinin konusu genelde aşk ve kadındır. Yazılarında şiir estetiği uzerinde durmamıştır. Ona gore şiir bir duşunce işi değil, duygu işidir. Fecr-i Âtî ve Millî Edebiyat yıllarında yazdığı şiirlerinde dili sÂdeleşir. Daha sonraları Turkculuk Cereyanını goruş olarak kabul etmesine rağmen, bu duşuncesini şiirlerinde aynı rahatlıkla işlememiştir. Bu devirde yazdığı şiirlerinde Mehmed Emin ’in tesirinde kalmıştır. CelÂl SÂhir, Turk edebiyat ve siyÂset hayÂtında ortaya atılan akım ve inkılapların yayılmasında ve benimsenmesinde cok etkili olmuştur.
ESERLERİ:
1) Beyaz Golgeler: 1898-1909 yılları arasında yazdığı şiirlerin toplanmasından meydana gelmiş bir eserdir. 2) Buhran. 3) Siyah Kitap: Fecr-i Âtî devrinde yazdığı manzum ve mensur parcaları icine alır. Eserde 37 şiir, 10 nesir bulunmaktadır. 4) Kardeş Sesi: İkinci Meşrutiyetin îlÂnı uzerine yazılmış bir risÂle olup, basılan ilk eseridir. 5) Mebus Namzetleri: SiyÂsî, manzum, mizahî kucuk bir eserdir. 6) KırÂat-i Edebiyye: Fuat Koprulu ile birlikte hazırladıkları uc ciltlik orta oğretim kitabıdır. 7) Muntehab Cocuk Şiirleri: Mehmed Âsım ’la birlikte ilkokullarda okutulmak icin hazırlanan uc ciltlik antolojidir.
Servet-i Funûn şÃ‚irlerinden. 29 Eylul 1883 ’te İstanbul ’da doğdu. Babası Yemen vÂli ve kumandanı İsmÂil Hakkı Paşadır. İlk tahsiline Numune-i Terakkî İlkokulunda başladı. Daha sonra tahsiline Davud Paşa Ruştiyesinde ve Vefa İdadisinde devam etti. İdadî ’den sonra iki sene hukuka devam etti ise de tahsili yarım kaldı. Cocukluk cağında yazdığı şiirlerle dikkati cekti. Dokuz yaşındayken şiir okuma ve hitabet kabiliyeti ile İkinci Abdulhamid ’in dikkatini cekmişti. Padişah onu saraya davet ederek şiirler okutur, konuşturur ve ona liyÂkat nişanı verirdi. Bu yuzden lisede okurken nişanlı şÃ‚ir adıyla meşhur oldu.
CelÂl SÂhir, on dort yaşından îtibÂren Malûmat, Musavver Fen ve Edeb, Pul, Lisan gibi dergilerde şiir ve makaleleri yayımlanmaya başladı. Bu yazılarında Ahmed CelÂl, Velhan, ŞÃ‚rık, Hikmet CelÂl gibi takma adları kullanmıştır. Fransızcasını ilerletip, Fransız edebiyatı hakkında bilgi edinince edebî zevki değişti ve Servet-i Funûn Dergisi ’nde şiirler yazmaya başladı. 1901 ’de derginin kapatılmasına kadar şiir ve yazı hayatını surdurdu.
CelÂl SÂhir, 1903 ’te ilk memuriyetine başladı ve Hariciye NezÂretinde gorev aldı. 1907 ’den sonra Kabataş ve Mercan İdadilerinde Edebiyat Oğretmenliği yaptı. Meşrutiyetin îlÂnından sonra oldukca aktif bir hayata başladı. Kısa bir sure Demet adlı bir kadın dergisini cıkardı ve feminizm dÂvÂsını mudÂfaa etti. Musavver Muhit Dergisi ’nin mudurluğunu yapan CelÂl SÂhir, 1909 ’da kurulan Fecr-i Âtî topluluğuna ilk katılanlardandı. Kısa bir sure sonra topluluğun reisi oldu. Turkculuk cereyanıyle ilgilenen CelÂl SÂhir, dilin sÂdeleşmesi goruşunu ileri surdu. Bu goruşleriyle Yeni Lisan hareketinin İstanbul ’da ilk savunucusu oldu. 1911 ’de Selanik ’e giderek, burada cıkarılan Turk Yurdu, Turk Derneği, Genc Kalemler gibi dergilerde yazılar yazdı. Birinci Duny Harbi sırasında bir ara ticÂretle meşgul oldu. Cumhûriyetin îlÂnından sonra 1928 ’de Zonguldak milletvekili secildi. Harf İnkılÂbı kuruluna katıldı. Turk Ocaklarının 1932 ’de kapatılmasına kadar orada calıştı. 1935 ’te akciğer kanserinden oldu. Bakırkoy ’deki Âile kabristanına gomuldu.
CelÂl SÂhir, edebiyatımızda şÃ‚ir olarak tanınmasına rağmen, oldukca hacimli nesirleri de vardır. Bu yazılarında zamanın edebî eserlerini ele alır ve duşuncelerini soyler. CelÂl SÂhir ’in sanat anlayışı zamanla değişmiştir. İlk şiirleri klasik nazmın ozelliklerini taşır. Daha sonra Servet-i Funûn ’da yazdığı şiirlerde sanat icin sanat prensibine bağlı kalmıştır. Şiirlerinin konusu genelde aşk ve kadındır. Yazılarında şiir estetiği uzerinde durmamıştır. Ona gore şiir bir duşunce işi değil, duygu işidir. Fecr-i Âtî ve Millî Edebiyat yıllarında yazdığı şiirlerinde dili sÂdeleşir. Daha sonraları Turkculuk Cereyanını goruş olarak kabul etmesine rağmen, bu duşuncesini şiirlerinde aynı rahatlıkla işlememiştir. Bu devirde yazdığı şiirlerinde Mehmed Emin ’in tesirinde kalmıştır. CelÂl SÂhir, Turk edebiyat ve siyÂset hayÂtında ortaya atılan akım ve inkılapların yayılmasında ve benimsenmesinde cok etkili olmuştur.
ESERLERİ:
1) Beyaz Golgeler: 1898-1909 yılları arasında yazdığı şiirlerin toplanmasından meydana gelmiş bir eserdir. 2) Buhran. 3) Siyah Kitap: Fecr-i Âtî devrinde yazdığı manzum ve mensur parcaları icine alır. Eserde 37 şiir, 10 nesir bulunmaktadır. 4) Kardeş Sesi: İkinci Meşrutiyetin îlÂnı uzerine yazılmış bir risÂle olup, basılan ilk eseridir. 5) Mebus Namzetleri: SiyÂsî, manzum, mizahî kucuk bir eserdir. 6) KırÂat-i Edebiyye: Fuat Koprulu ile birlikte hazırladıkları uc ciltlik orta oğretim kitabıdır. 7) Muntehab Cocuk Şiirleri: Mehmed Âsım ’la birlikte ilkokullarda okutulmak icin hazırlanan uc ciltlik antolojidir.