Cocuklar yatmaları gerektiği zaman, coğu kez, yatağa girmeyi geciktirmek icin ceşitli bahaneler ararlar. Bu tutum ya hoş gecirdiği bir gunun bitmesinden duyduğu uzuntuden ya da bir onceki gece gorduğu duşlerden duyduğu korkudan ileri gelmektedir.
Cocuklar duşlerinde ne gorurler ve nicin korkarlar? Bu konuda yapılan araştırmalarda, orneğin dort yaşında bir erkek cocuk, duşunde kapkara giysiler icindeki bir cingene kadınının kendisini evinden uzaklara goturmek istediğini soylemiştir; beş yaşındaki bir kız cocuk ise kendisini inine goturmeye uğraşan bir kurtla boğuşmuştur.
Kotu duşler sık sık cocuğu korkutur ya da huzursuz kılar. Cocuk, duşunde, kaybolduğunu, terkedildiğini yada ailesinden uzağa goturulduğunu gorur. Bu tur duşler cocuğun gunduz duyduğu gizli bir korkuyu acığa vururlar. Gizli korkunun kaynağını cocuğu, “uslu durmazsan, seni cingeneye veririm” gibi tumcelerle eğitmek isteyen zararlı eğitim yontemlerinde aramak gerekir.
Cocuk gunduz yaramazlık yaptığı zaman gece kendisini kotu duşlerin beklediğini duşunur. Yeterince tecrubesi olmadığı icin, anne babasının bir yaramazlık yapmış olsa bile kendisini sevmeye devam ettiğini henuz bilemez.
Gunduz bir ceza beklemek sıkıcıdır, ama kotu bir duş beklemek cok daha guctur. Cocuğu cesaretlendirebilecek, rahatlatabilecek hic bir şey kalmamıştır. Ona guven vermek icin, gece sevdiği oyuncağı yanına almasına ses cıkarmamak, aydınlıkta uyumak isteğini kabul etmek ve uyumadan once onu bir kez daha opmek en iyi davranış olacaktır. Freud, duşun doyurulmamış istekleri dengelediğini soylemiştir. Bu kuramı acıklamak icin şu iki ornekten yararlanılabilir:
Dort yaşındaki bir cocuk anne babasıyla deniz kıyısında tatil yapmaktadır. Sandalla bir gezinti yapmak ister, ama deniz dalgalı olduğu icin bu olanaksızdır. İsteği gercekleşmeyen cocuk gununun geri kalan,bolumunu somurtarak gecirir. Ertesi sabah, neşeyle uyandığında soylediği ilk sozler şunlardır: “Bu gece sandalla gezdim”. Duş onceki gunun duş kırıklığını dengelemiştir. Beş yaşındaki bir başka cocuk duşunde bir kız arkadaşıyla evlendiğini ve onunla birlikte kırmızı bir arabayla dolaştığını gormuştur. Cocuğun, en cok istediği şey arabadır, ama babasının bunu ona satın alabilmesi olanak dışıdır. Cocuk bir tek duşte, iki isteğini gercekleştirmiştir.
__________________