Suut Kemal Yetkin ’e gore Parnasizm, Realizm ve Naturalizmin şiire uyarlanmış halinden başka bir şey değildir. Bu konuda ona hak vermemek elde değil cunku Parnasizm tam olarak budur.
Parnasizm sadece şiir icin gecerli bir akımdır. Her akımda olduğu gibi Parnas akım da kendinden onceki akıma yani Romantizme tepki olarak doğmuştur.
1866 yılında Parnasse Contemporain adlı dergi etrafında toplanan şairlerin şiirleri de aynı adla anılmaya başlanmıştır. Daha sonra Parnasse okulları acılmış ve Parnas şiir anlayışı bir ekol olarak ilerlemiştir.
Parnas şiirinin dunya capında en onemli temsilcileri; Gautier, Jose'-Maria de Heredia ve Banvillc ’dir. Bu akımda daha sonra Sembolist akımın kurucuları olarak anılacak uc buyuk şair de vardır: Baudelaire, Verlaine ve Mallarme.
Bizde ise Parnas akım Servet-i Funun ile başlar. Servet-i Funun, geleneği reddeden ilk Turk topluluğudur. Servet-i Funun icinde Romantik, Parnas ve 90 ’lardan sonra Sembolist şairler vardı. Turk edebiyatında Tevfik Fikret ile başlayan Parnas akım Yahya Kemal Beyatlı ile altın zamanın yaşamıştır. Yedi Meşalecilerde de Parnas akımın etkisi gorulmektedir.
Parnas şiir 1880 ’lerin sonuna doğru yerini Sembolizme bırakacaktır.
Parnas şiir akımını “Sanat icin sanat” goruşunu benimser. Bu olcude Parnas şiir ozelliklerini sıralayabiliriz:
1. Bicime onem verilir.
Parnas akıma bağlı olan şairler, bir kuyumcu titizliğinde calışırlar. Şiirde bicime oldukca onem verirler ve hatasız bir şekil ortaya cıkarırlar.
2. İlhama karşıdırlar.
Parnasyen şairler Romantik akımı bu yuzden eleştiriyorlardır. İlham ile yazılan şiirler, şeklen serbest ve kafiyesiz olarak yazılıyordu. Ustelik bu şiirlerde sozcukler mantık suzgecinden gecirilmediği icin şiir icinde argo sozcukler de vardı. Oysaki Yahya Kemal Beyatlı ’nın bir sozcuk icin yıllarca beklediği bilinmektedir.
3. Objektif olmak
Ozneyi baş tacı yapan Romantiklere karşı, Parnasyenler objektiftirler. Romantikler şiirlerinde bir başkasının duygularını ya da bir başkasını işleyebildikleri gibi kendi duygularını da işleyebilirlerdi; yani Romantik şiir bireysel şiirdi. Parnesyen bir şairin şiirinde ise kendi duyguları ya da kendi ozeli yoktur. Hicbir Parnesyen kendi aşkını şiirinde işlemez. Yahya Kemal ’in bugune kadar yaşadığı hicbir gonul macerası şiirlerine taşmamıştır orneğin. Bu duşunce aslında daha sonra Sembolistleri de etkileyecektir. Sembolist ekol de Parnas şiirden beslendiği icin kendi icinde ikiye ayrılacaklardır. Baudelaire etkisinde olan şairler şiirlerinden ozel hayatlarından bahsederken Mallarmé etkisinde olanlar şiirlerinde kendilerinden bahsetmeyeceklerdi.
4. Gozlem
Objektif olmak icin gozlem yapmak gerekir. Parnas şairler, şiirlerine malzeme bulmak icin gozlem metodunu secerler. Gozlem yapılan şeyler ise insan değildir. Dış dunya, sokak, şehir, bir manzara, dağ ve bunun gibi herkes tarafından gorulebilen, somut şeyler gozlemlenir. Gozlemlenen bir durumu şiire aktarmanın tek yolu ise tasvirdir. Parnas şairler şiirlerinden tasvir yani betimleme yaparlar. Şiirde sadece betimlemenin olması Parnasyen bir şairin temel kurgu kurallarındandır. Elbette bu kural onları tema olarak da kısıtlamıştır. Bazı araştırmacılara gore Parnas şiirin uzun sureli olmama nedeninde bu durumun oldukca fazla etkisi vardır.
5. Muzikalite
Şiirde bir ic ahenk bir muzik oluşturmak Parnas şairlerin yegane uğraşıdır. Bu kural, bicimde mukemmellik kuralı ile de ortuşmektedir. Şiirde muzik fikri Batı ’da ilk kez Parnas şairler tarafından ortaya atılmıştır. Doğu dunyasında kullanılan aruz vezni ise zaten bir muzik ile oluşturulduğu icin dunya capında muziği şiire sokan ilk kitle Parnaslar değildir. Nitekim şiirin konusuna gore vezin kullanma fikri hem doğu hem batı icin Parnaslara ozgudur. Turk edebiyatında ise bunu ilk deneyen şairimiz Tevfik Fikret ’tir.
Turk edebiyatında Tevfik Fikret, iyi işlenmiş dili, bicimi ve mukemmelliği ile Parnas akımın ilk ve onemli temsilcisi olurken; Yahya Kemal ’in sese, ahenk ve uyuma, bicim kusursuzluğuna onem vermesi ondan gorulen Parnas şiir etkileridir. Aslen ulkemizde Tanzimat ile her akımdan etkilenme goruldu. Batı dunyasında bir akımın temsilcisi kesinlikle bir diğer akım ile ilgilenmezken ulkemizde hem Realist hem Naturalist olabildi. Bu nedenle bizdeki Parnas akım, etkilenme ile oluşmaktadır.