Teodolit, yer olcum aletlerinden biridir. Son derece hassas ve net olcumler yapabilir. Madencilikten yol yapımına kadar bircok sektorde kullanılan alettir.
Teodolit, yeryuzu koordinatları ve yatay-duşey mesafeleri olcmeye yarayan hassas bir olcum aletidir. Hassas ayarların ardından koordinatları, yatay-duşey mesafeleri ve acıları olcebilir. Ayrıca mevcut konumun deniz seviyesinden yuksekliğini veya kot farkını hesaplayabilir. Topografya ve coğrafi konum calışmalarının vazgecilmez aletidir. Genel olarak “iki nokta arasındaki acıyı olcmeye yarayan alet” olarak bilinir. Başka bir ifadeyle, doğrultular arasındaki acıları olcmeyi sağlayan bir ceşit topografya aletidir. Teodolitlerle elde edilen olcum değerleriyle uzaklık hesabı da yapılabilir. Elektronik teodolitler, olctuğu acıları doğrudan ekranda anlık olarak gosterebilir. Eski tasarım teodolitlerde acı olcum sonuclarını okumak icin bazı optik parcalara ihtiyac duyulur. Teodolitler; iki nokta arasında acı olcumleri dışında doğrultu uzerinde nokta uygulaması, doğrudan dik cıkma ve hat uygulaması gibi amaclarla da kullanılabilmektedir. Basit bir anlatımla kullanımı şoyledir; mesafe bulmak icin uzerinde cok ince olcekli cizgiler bulunan bir direk, olculecek noktaya konulur. Teodolitteki durbun yardımı ile direk uzerindeki alt ve ust cizgiler arasındaki uzunluk okunur. Daha sonra ozel bir formulle mesafe hesaplanır. Daha farklı detaylar icin makalemizi inceleyebilirsiniz.
[h=4]Tarihcesi [/h]Teodolitlerin gecmişi 16. yuzyıla kadar uzanıyor. “Diyopter” terimi, bazı eski metinlerde teodolit ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. “Dioptra” adı da verilen diyopter, eski bir astronomik alettir. Teodolite benzetilen bu tur aletler, geometrik kareler, kısmi daireler, yarım daireler, dikey veya yatay acı olcumleri icin kullanılmıştır. Alman bilim yazarı Gregorius Reisch, 1512 yılında Strasburg'da yayınladığı “Margarita Philosophica” adlı kitabının ekinde boyle bir aletten bahsetmiştir. Aynı yıl Alman topograf ve haritacılık uzmanı Martin Waldseemuller tarafından bu tur bir cihaz geliştirilmiştir. Her iki acıyı aynı anda olcebilen cihaza Waldseemuller tarafından “polimetrum” adı verilmiştir.
Gunumuz teodolit aletinin ilk orneği 1551 yılında İngiliz matematikci ve araştırmacı bilim adamı Leonard Digges tarafından icat edilmiştir. “Teodolit” kelimesi de ilk kez Digges'in 1570 yılından yayınlanan “Pantometria” adlı kitabında kullanılmıştır. Kitapta, uzak nesneleri ve insanları goruntulemek icin cihazdaki “orantılı cam”ın nasıl kullanıldığı anlatılmıştır. Digges, haritacılık ve askeri muhendislik alanlarında yaptığı araştırmalarla unlenen bir isimdir.
(Jesse Ramsden'in tasarladığı buyukluğu ile unlu teodolit...)
Teodolitlerle ilgili bazı onemli tarihler şunlardır;
İngiliz matematikci, astronomik ve bilimsel alet mucidi Jesse Ramsden, 1787 yılında buyukluğu ile unlu bir teodolit icat etti. Bu teodolitler, İngiltere, Hindistan ve İsvicre ’de kullanılmak uzere toplam 8 adet uretilmiştir.
1870 yılında Amerikalı fizikci ve mucit Edward Samuel Ritchie tarafından su baskılı bir teodolit icat edildi. Bu alet, ABD Deniz Kuvvetleri tarafından Atlantik ve Korfez kıyılarındaki Amerikan limanlarının ilk hassas araştırmalarında kullanılmıştır.
20. yuzyılın başlarında İsvicreli mucit Heinrich Wild tarafından araştırmacılar arasında populer hale gelen bir teodolit tasarlandı.
[h=3]Ozellikleri [/h]Teodolitler, yatay ve duşey acıları, acık alan veya arazilerdeki noktalar, hatlar ve cisimler arasındaki mesafeleri, boyutları olcme ozelliği olan hassas optik aletlerdir. Tripot (uc ayak) benzeri ayarlı bir ayaklık uzerinde kullanılır. Govdesinde yatay ve duşey acıları gosteren kadranlar bulunur. Ayrıca, “alidat” adı verilen bir tur durbun, hareketleri sağlayan verniyerler (yardımcı olcek) de teodolitlerin onemli parcalarıdır. Kadranları okumak icin kullanılan optik parcalar ve bu parcaları taşıyan bolumler de teodolit iceriğinde yer alan parcalardır. Bunun dışında teodolitin yatay ve dikey duzlemde konumunu ayarlayan yatay ve dikey tesviye aleti gostergeleri, ceşitli ayar vidaları, durbunler, objektifler ve mekanik mikrometreler de bulunur. Teodolitler, uzerindeki ayar vidaları ve tesviyeler sayesinde yatay ve duşey alanlarda kullanılabilir. Teodolitleri kullanmak icin bazı yardımcı alet ve ekipmanlara ihtiyac duyulur. Şakul, mira ve teodolit sehpası gibi ekipmanlar en cok ihtiyac duyulan yardımcı aletlerdir. Elektronik tabanlı teodolitlerde mira yerine “reflektor” adı verilen ve topuzunda ayna bulunan parcalar bulunur. Reflektor, teodolitten gonderilen lazer ışınını tekrar olcum cihazına yansıtmayı sağlar.
Teodolitteki durbunun etrafında donduğu eksene “yatay eksen” adı verilir. Cekul doğrultusundaki eksen ise, “asal eksen” olarak adlandırılır. Duzecin uzerinde bulunduğu eksene de “duzec eksen” denir. Ayrıca, “yoneltme ekseni”, objektifin merkezinden gecen bir doğrudur. Teodoliti hedefe yonelten parca, durbundur. Asal ekseni duşeylemeye yarayan silindirik duzec; yatay doğrultuların olculmesini sağlayan yatay daire; duşey acıların olculmesini sağlayan duşey daire teodolitin diğer parcalarıdır. Teodolitlerde yer alan “acı bolum dairesi”, acı bolumlerinin uzerine cizildiği dairedir. Ayrıca, yatay acıların uzerine cizildiği daireye “yatay acı bolum dairesi”; duşey acıların uzerine cizildiği daireye de “duşey acı bolum dairesi” adı veriliyor. Teodolitlerin olctuğu acılar, bu iki acı dairesinden elde edilir. Doğrultular ve duşey acılar ise direk olculebilir. Yatay doğrultular ve duşey acılar da, acı okuma durbunu vasıtası ile okunabilir.
Teodolitler, acı değerlerini derece, grad veya yuzde olarak verebilir. Dik acılarda sesli ikaz, sağa veya sola doğru artan yatay acı, grafik ekranlı duzec, lazer şakuller, sonsuz hareket, zoomlu optik sistem gibi ozellikler de elektronik teodolitlerin sağladığı avantajlardır.
[h=3]Teodolit Ceşitleri [/h]Ceşitli alan veya mekÂnlarda olcum yapmak icin geliştirilen teodolitler, farklı turlerde uretilebiliyor. Bazı teodolit ceşitlerine goz atalım:
Yon teodolitleri: Yatay skalası sabit teodolitlerdir. Seri olarak ufuk boyunca tam bir devir yaparak olcumler yapabilir. Olculen değerlerden matematiksel olarak acılar tespit edilir.
Tekrarlı teodolitler: Aynı yonlerde bircok olcum yapabilir. Elde edilen toplam acı, tekrar edilen olcum sayısına bolunerek istenen sonuc elde edilebilir.
Elektronik teodolitler: Teodolitler, hassas olcumler icin kullanıldığı icin kendisi de hassas olan bir alettir. Bu sebeple gunumuzde eski model mekanik teodolitler, yerini elektronik teodolitlere bırakmıştır. Ancak mekanik teodolitler de halen kullanılmaktadır. Elektronik aygıtlarla tasarlanan yeni model teodolitlerin başında, “total station” adı verilen elektronik tabanlı teodolitler gelir. Gunumuzde en cok bu tur teodolitler kullanılmaktadır.
GPS (uydu destekli) teodolitler: Uydu sinyallerini kullanarak olcum yapabilen teodolit ceşididir.
Foto-teodolit: Genellikle astronomik olcumler icin kullanılan ve uzerinde fotoğraf makinesi bulunan teodolit turudur. Genellikle rasathanelerde kullanılır. Oldukca hassas bir alettir. Olcum sırasında fotoğraf cekebilir. Surekli ışınlama yapabilir. Uzerinde bir tur takometre olan jeodimetri bulunur. Jeodimetri, acı ve mesafe olcumunu elektronik olarak yapabilir ve infrared (kızılaltı) ışınlarla calışır. Foto-teodolitler, enlem ve boylam yonleri bilinmeyen yerlerde guneş, kutup yıldızı veya diğer yıldızların gozlenmesiyle enlem ve boylamların yonlerini tespit edebilir. Bilgisayara bağlanarak olcum işlemlerini daha hızlı ve hassas yapabilir.
Sine-teodolit: Bir takip aletidir. Gudumlu fuze deneylerinde kullanılan cok hassas bir optik alettir.
Jiroteodolit: Astronomik yıldızların olmadığı yerlerde meridyenin kuzey-guney referansı gerektiğinde kullanılır. Ozellikle yeraltı madencilik endustrisinde ve tunel muhendisliğinde uygulamaları vardır. Dunya'nın donuşunu ve meridyenin hizasını algılamak icin monte edilmiş bir jiroskop iceren teodolittir.
[h=4]Hangi Uygulamaları Vardır? [/h]Teodolitler, topografya ve coğrafya konularının ilgi alanındaki bir alettir. En fazla saha mesafe olcumlerinde kullanılır. Saha olcumleri ile baraj ve bina konumları, yol ve boru hatları projeleri icin gerekli veriler sağlanır. Haritacılar, teodolitler vasıtası ile arazi yapısı hakkında kesin olcumler elde edebilir. Arazi olcme ve muhendislik endustrisinin vazgecilmez bir aracıdır. Daha farklı uzmanlık isteyen amaclar icin kullanılabilir. Orneğin, mağaza ve fabrikalarda alet ve demirbaşların yerleşimi icin gerekli olcumleri verir. Teodolitler, askeri amaclarla da kullanılabilir. Hedef tespiti ve yer olcme faaliyetlerinde askeri birlikler tarafından kullanılmaktadır. Binalara cephe giydirme uygulamaları, binaların dikey akslarının belirlenmesi gibi uygulamaları da vardır.
Teodolitlerin kullanıldığı onlarca alandan bazılarını şoyle sıralayabiliriz; yer olcum sistemleri, haritacılık, madencilik, arkeolojik kazılar, beton doşemeler, yuzme havuzları, golf sahaları, peyzaj duzenlemeleri, yol yapımı, boru doşeme hatları, sondaj calışmaları…
[h=3]Teodolitlerin Avantajları [/h]Teodolitler, diğer tesviye aracları ile karşılaştırıldığında bircok avantaj sağlayan aletlerdir. Bu avantajları şoyle sıralayabiliriz;
Her şeyden once daha doğru sonuclar verir.
Dahili zoomlu optik sistem sayesinde uzak noktaları olcmeyi sağlar.
Elektronik olcme ve değerlendirme imkÂnı verir.
Yatay daireler anında sıfırlanabilir veya başka herhangi bir değere ayarlanabilir.
Yatay daire okumaları sıfırın soluna veya sağına goturulebilir.
Değer okuma parcaları, diğer aletlerden daha doğru sonuclar veren optik cihazlarla desteklenmiştir.
Tekrarlı okumalara gerek yoktur. Daha az okumaya izin verdiği icin olcumler daha hızlı yapılabilir
Daha hassas olcumler yapabilirler.
RuzgÂr veya diğer hava faktorlerinden etkilenmezler.
Hem duz hem de eğimli zeminlere kurulabilir. Her turlu zeminde hassas sonuclar verir.[h=4]Teodolit Hakkında Kısa Bilgiler [/h]“Teodolit” kelimesinin, Yunanca “uzerine dikkatle bakmak” anlamındaki “teo-delitus” sozcuğunden turetildiği tahmin ediliyor.
Teodolit, yukseklik ve azimut acısını olcmek icin kullanılan pilot balonun (pibal), atmosferdeki hareketini izlemek icin de kullanılabilir. Teodolit ve piballar, uzun yıllar meteorolojik olcumlerde kullanılmıştır.
Teodolit, harita muhendisliği oğrencilerinin “modern olcme aletleri” dersinde ilk olarak karşılaştığı alettir.
Sayısal teodolitlerin 3 kilometrede 1 metre yanılma payı vardır. Bileşik sayısal teodolitler ise, 100 kilometrede 1 metre yanılma payı ile olağanustu ozelliktedir.
Modern teodolitler, iki saniyelik acıları yuzdelik cinsinden olcebilme ozelliğine sahiptir.
Modern bir teodolit, iki dikey eksende monte edilmiş hareketli bir teleskoptan oluşur.
Standart bir teodolit, 90-270 derece arasındaki acıları olcer.
Teodolit, yeryuzu koordinatları ve yatay-duşey mesafeleri olcmeye yarayan hassas bir olcum aletidir. Hassas ayarların ardından koordinatları, yatay-duşey mesafeleri ve acıları olcebilir. Ayrıca mevcut konumun deniz seviyesinden yuksekliğini veya kot farkını hesaplayabilir. Topografya ve coğrafi konum calışmalarının vazgecilmez aletidir. Genel olarak “iki nokta arasındaki acıyı olcmeye yarayan alet” olarak bilinir. Başka bir ifadeyle, doğrultular arasındaki acıları olcmeyi sağlayan bir ceşit topografya aletidir. Teodolitlerle elde edilen olcum değerleriyle uzaklık hesabı da yapılabilir. Elektronik teodolitler, olctuğu acıları doğrudan ekranda anlık olarak gosterebilir. Eski tasarım teodolitlerde acı olcum sonuclarını okumak icin bazı optik parcalara ihtiyac duyulur. Teodolitler; iki nokta arasında acı olcumleri dışında doğrultu uzerinde nokta uygulaması, doğrudan dik cıkma ve hat uygulaması gibi amaclarla da kullanılabilmektedir. Basit bir anlatımla kullanımı şoyledir; mesafe bulmak icin uzerinde cok ince olcekli cizgiler bulunan bir direk, olculecek noktaya konulur. Teodolitteki durbun yardımı ile direk uzerindeki alt ve ust cizgiler arasındaki uzunluk okunur. Daha sonra ozel bir formulle mesafe hesaplanır. Daha farklı detaylar icin makalemizi inceleyebilirsiniz. [h=4]Tarihcesi [/h]Teodolitlerin gecmişi 16. yuzyıla kadar uzanıyor. “Diyopter” terimi, bazı eski metinlerde teodolit ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. “Dioptra” adı da verilen diyopter, eski bir astronomik alettir. Teodolite benzetilen bu tur aletler, geometrik kareler, kısmi daireler, yarım daireler, dikey veya yatay acı olcumleri icin kullanılmıştır. Alman bilim yazarı Gregorius Reisch, 1512 yılında Strasburg'da yayınladığı “Margarita Philosophica” adlı kitabının ekinde boyle bir aletten bahsetmiştir. Aynı yıl Alman topograf ve haritacılık uzmanı Martin Waldseemuller tarafından bu tur bir cihaz geliştirilmiştir. Her iki acıyı aynı anda olcebilen cihaza Waldseemuller tarafından “polimetrum” adı verilmiştir.
Gunumuz teodolit aletinin ilk orneği 1551 yılında İngiliz matematikci ve araştırmacı bilim adamı Leonard Digges tarafından icat edilmiştir. “Teodolit” kelimesi de ilk kez Digges'in 1570 yılından yayınlanan “Pantometria” adlı kitabında kullanılmıştır. Kitapta, uzak nesneleri ve insanları goruntulemek icin cihazdaki “orantılı cam”ın nasıl kullanıldığı anlatılmıştır. Digges, haritacılık ve askeri muhendislik alanlarında yaptığı araştırmalarla unlenen bir isimdir.
(Jesse Ramsden'in tasarladığı buyukluğu ile unlu teodolit...)
Teodolitlerle ilgili bazı onemli tarihler şunlardır;
İngiliz matematikci, astronomik ve bilimsel alet mucidi Jesse Ramsden, 1787 yılında buyukluğu ile unlu bir teodolit icat etti. Bu teodolitler, İngiltere, Hindistan ve İsvicre ’de kullanılmak uzere toplam 8 adet uretilmiştir.
1870 yılında Amerikalı fizikci ve mucit Edward Samuel Ritchie tarafından su baskılı bir teodolit icat edildi. Bu alet, ABD Deniz Kuvvetleri tarafından Atlantik ve Korfez kıyılarındaki Amerikan limanlarının ilk hassas araştırmalarında kullanılmıştır.
20. yuzyılın başlarında İsvicreli mucit Heinrich Wild tarafından araştırmacılar arasında populer hale gelen bir teodolit tasarlandı.
[h=3]Ozellikleri [/h]Teodolitler, yatay ve duşey acıları, acık alan veya arazilerdeki noktalar, hatlar ve cisimler arasındaki mesafeleri, boyutları olcme ozelliği olan hassas optik aletlerdir. Tripot (uc ayak) benzeri ayarlı bir ayaklık uzerinde kullanılır. Govdesinde yatay ve duşey acıları gosteren kadranlar bulunur. Ayrıca, “alidat” adı verilen bir tur durbun, hareketleri sağlayan verniyerler (yardımcı olcek) de teodolitlerin onemli parcalarıdır. Kadranları okumak icin kullanılan optik parcalar ve bu parcaları taşıyan bolumler de teodolit iceriğinde yer alan parcalardır. Bunun dışında teodolitin yatay ve dikey duzlemde konumunu ayarlayan yatay ve dikey tesviye aleti gostergeleri, ceşitli ayar vidaları, durbunler, objektifler ve mekanik mikrometreler de bulunur. Teodolitler, uzerindeki ayar vidaları ve tesviyeler sayesinde yatay ve duşey alanlarda kullanılabilir. Teodolitleri kullanmak icin bazı yardımcı alet ve ekipmanlara ihtiyac duyulur. Şakul, mira ve teodolit sehpası gibi ekipmanlar en cok ihtiyac duyulan yardımcı aletlerdir. Elektronik tabanlı teodolitlerde mira yerine “reflektor” adı verilen ve topuzunda ayna bulunan parcalar bulunur. Reflektor, teodolitten gonderilen lazer ışınını tekrar olcum cihazına yansıtmayı sağlar.
Teodolitteki durbunun etrafında donduğu eksene “yatay eksen” adı verilir. Cekul doğrultusundaki eksen ise, “asal eksen” olarak adlandırılır. Duzecin uzerinde bulunduğu eksene de “duzec eksen” denir. Ayrıca, “yoneltme ekseni”, objektifin merkezinden gecen bir doğrudur. Teodoliti hedefe yonelten parca, durbundur. Asal ekseni duşeylemeye yarayan silindirik duzec; yatay doğrultuların olculmesini sağlayan yatay daire; duşey acıların olculmesini sağlayan duşey daire teodolitin diğer parcalarıdır. Teodolitlerde yer alan “acı bolum dairesi”, acı bolumlerinin uzerine cizildiği dairedir. Ayrıca, yatay acıların uzerine cizildiği daireye “yatay acı bolum dairesi”; duşey acıların uzerine cizildiği daireye de “duşey acı bolum dairesi” adı veriliyor. Teodolitlerin olctuğu acılar, bu iki acı dairesinden elde edilir. Doğrultular ve duşey acılar ise direk olculebilir. Yatay doğrultular ve duşey acılar da, acı okuma durbunu vasıtası ile okunabilir.
Teodolitler, acı değerlerini derece, grad veya yuzde olarak verebilir. Dik acılarda sesli ikaz, sağa veya sola doğru artan yatay acı, grafik ekranlı duzec, lazer şakuller, sonsuz hareket, zoomlu optik sistem gibi ozellikler de elektronik teodolitlerin sağladığı avantajlardır.
[h=3]Teodolit Ceşitleri [/h]Ceşitli alan veya mekÂnlarda olcum yapmak icin geliştirilen teodolitler, farklı turlerde uretilebiliyor. Bazı teodolit ceşitlerine goz atalım:
Yon teodolitleri: Yatay skalası sabit teodolitlerdir. Seri olarak ufuk boyunca tam bir devir yaparak olcumler yapabilir. Olculen değerlerden matematiksel olarak acılar tespit edilir.
Tekrarlı teodolitler: Aynı yonlerde bircok olcum yapabilir. Elde edilen toplam acı, tekrar edilen olcum sayısına bolunerek istenen sonuc elde edilebilir.
Elektronik teodolitler: Teodolitler, hassas olcumler icin kullanıldığı icin kendisi de hassas olan bir alettir. Bu sebeple gunumuzde eski model mekanik teodolitler, yerini elektronik teodolitlere bırakmıştır. Ancak mekanik teodolitler de halen kullanılmaktadır. Elektronik aygıtlarla tasarlanan yeni model teodolitlerin başında, “total station” adı verilen elektronik tabanlı teodolitler gelir. Gunumuzde en cok bu tur teodolitler kullanılmaktadır.
GPS (uydu destekli) teodolitler: Uydu sinyallerini kullanarak olcum yapabilen teodolit ceşididir.
Foto-teodolit: Genellikle astronomik olcumler icin kullanılan ve uzerinde fotoğraf makinesi bulunan teodolit turudur. Genellikle rasathanelerde kullanılır. Oldukca hassas bir alettir. Olcum sırasında fotoğraf cekebilir. Surekli ışınlama yapabilir. Uzerinde bir tur takometre olan jeodimetri bulunur. Jeodimetri, acı ve mesafe olcumunu elektronik olarak yapabilir ve infrared (kızılaltı) ışınlarla calışır. Foto-teodolitler, enlem ve boylam yonleri bilinmeyen yerlerde guneş, kutup yıldızı veya diğer yıldızların gozlenmesiyle enlem ve boylamların yonlerini tespit edebilir. Bilgisayara bağlanarak olcum işlemlerini daha hızlı ve hassas yapabilir.
Sine-teodolit: Bir takip aletidir. Gudumlu fuze deneylerinde kullanılan cok hassas bir optik alettir.
Jiroteodolit: Astronomik yıldızların olmadığı yerlerde meridyenin kuzey-guney referansı gerektiğinde kullanılır. Ozellikle yeraltı madencilik endustrisinde ve tunel muhendisliğinde uygulamaları vardır. Dunya'nın donuşunu ve meridyenin hizasını algılamak icin monte edilmiş bir jiroskop iceren teodolittir.
[h=4]Hangi Uygulamaları Vardır? [/h]Teodolitler, topografya ve coğrafya konularının ilgi alanındaki bir alettir. En fazla saha mesafe olcumlerinde kullanılır. Saha olcumleri ile baraj ve bina konumları, yol ve boru hatları projeleri icin gerekli veriler sağlanır. Haritacılar, teodolitler vasıtası ile arazi yapısı hakkında kesin olcumler elde edebilir. Arazi olcme ve muhendislik endustrisinin vazgecilmez bir aracıdır. Daha farklı uzmanlık isteyen amaclar icin kullanılabilir. Orneğin, mağaza ve fabrikalarda alet ve demirbaşların yerleşimi icin gerekli olcumleri verir. Teodolitler, askeri amaclarla da kullanılabilir. Hedef tespiti ve yer olcme faaliyetlerinde askeri birlikler tarafından kullanılmaktadır. Binalara cephe giydirme uygulamaları, binaların dikey akslarının belirlenmesi gibi uygulamaları da vardır.
Teodolitlerin kullanıldığı onlarca alandan bazılarını şoyle sıralayabiliriz; yer olcum sistemleri, haritacılık, madencilik, arkeolojik kazılar, beton doşemeler, yuzme havuzları, golf sahaları, peyzaj duzenlemeleri, yol yapımı, boru doşeme hatları, sondaj calışmaları…
[h=3]Teodolitlerin Avantajları [/h]Teodolitler, diğer tesviye aracları ile karşılaştırıldığında bircok avantaj sağlayan aletlerdir. Bu avantajları şoyle sıralayabiliriz;
Her şeyden once daha doğru sonuclar verir.
Dahili zoomlu optik sistem sayesinde uzak noktaları olcmeyi sağlar.
Elektronik olcme ve değerlendirme imkÂnı verir.
Yatay daireler anında sıfırlanabilir veya başka herhangi bir değere ayarlanabilir.
Yatay daire okumaları sıfırın soluna veya sağına goturulebilir.
Değer okuma parcaları, diğer aletlerden daha doğru sonuclar veren optik cihazlarla desteklenmiştir.
Tekrarlı okumalara gerek yoktur. Daha az okumaya izin verdiği icin olcumler daha hızlı yapılabilir
Daha hassas olcumler yapabilirler.
RuzgÂr veya diğer hava faktorlerinden etkilenmezler.
Hem duz hem de eğimli zeminlere kurulabilir. Her turlu zeminde hassas sonuclar verir.[h=4]Teodolit Hakkında Kısa Bilgiler [/h]“Teodolit” kelimesinin, Yunanca “uzerine dikkatle bakmak” anlamındaki “teo-delitus” sozcuğunden turetildiği tahmin ediliyor.
Teodolit, yukseklik ve azimut acısını olcmek icin kullanılan pilot balonun (pibal), atmosferdeki hareketini izlemek icin de kullanılabilir. Teodolit ve piballar, uzun yıllar meteorolojik olcumlerde kullanılmıştır.
Teodolit, harita muhendisliği oğrencilerinin “modern olcme aletleri” dersinde ilk olarak karşılaştığı alettir.
Sayısal teodolitlerin 3 kilometrede 1 metre yanılma payı vardır. Bileşik sayısal teodolitler ise, 100 kilometrede 1 metre yanılma payı ile olağanustu ozelliktedir.
Modern teodolitler, iki saniyelik acıları yuzdelik cinsinden olcebilme ozelliğine sahiptir.
Modern bir teodolit, iki dikey eksende monte edilmiş hareketli bir teleskoptan oluşur.
Standart bir teodolit, 90-270 derece arasındaki acıları olcer.