Andezit taşı, Selcuklu'lardan gunumuze kadar yapı sektorunun gozde 'yapı taşlarından' biri. Artık dekorasyon uygulamalarının olmazsa olmazı...
Yollarda, kaldırımlarda, duvarlarda ve bircok alanda kullanılan dekoratif taşlar her zaman dikkatimizi cekmiştir. Hatta bu tur taşları gorunce en cok kullandığımız alanlarda dekoratif taşlar gormek isteyerek hayıflanırız. Yapı sektorunun vazgecilmezleri arasında yer alan taşlardan biri olan Andezit taşı, ulkemizde yaygın olarak kullanılan dekoratif taşlar arasında mermerden sonra başı cekiyor.
Anadolu medeniyetlerinde yaygın olarak kullanılan ve gunumuze kadar bircok alanda kullanımını gorduğumuz Andezit taşı, volkanik hareketlerle oluşmuş kor kayac taşlarıdır. En fazla İc Anadolu Bolgesi ’nde uretiliyor. Ankara ve cevresinde sık gorulen Andezit ’e, bu sebeple ‘Ankara taşı ’ diyenler de var. Andezit taşına Corum, Manisa, Kayseri, Isparta ve Uşak ’ta da sık rastlanıyor.
Uretildiği bolgenin doğal ozellikleri ve madenin yaşına gore renkleri de farklılık gosteren Andezit taşları genel olarak pembe, mor, eflatun, gri ve siyahın tonlarında uretilebiliyor.
[h=3]Andezit Taşının Kullanım Alanları [/h]Andezitler daha cok kaldırımlar başta olmak uzere merdivenlerden dış duvar kaplamalarına kadar bircok alanda kullanılıyor. Ve kullanım alanları giderek yaygınlaşıyor.
Yaygın olarak plaka ve levha şeklide kullanılan Andezitlerin bordur uygulamalarına da sık rastlanıyor. Başlıca kullanımı gorulen alanları şoyle sıralayabiliriz: Kaldırımlar, bordur uygulamaları, bahce duzenlemeleri, dış cephe kaplamaları, parke uygulamaları, doşemeler, şomineler, şadırvanlar, harpuşta (acık duvar ustu) uygulamaları, eğimli yuzeyler, pencere kenarları, ceşmeler, oluklar, tretuvarlar, mezarlıklar, tarihi yapıların restorasyon uygulamaları, dış ortamlarda kullanılan bank, ciceklik ve cop kutuları, merdiven basamakları, refujler…
Andezit taşlarından kabartmalar, desenler ve dekoratif uygulamalar yapılabildiği icin kullanım alanları da giderek artıyor. Bazen bir ceşmede desenli bir kemer yapılabilirken, tarihi bir binada Osmanlı tuğrası da işlenebiliyor. Yapı ceşitliliğine gore Andezit taşını işleyenlerin hayal dunyasının kapasitesiyle dekoratif ozelliklerini artırmak mumkun.
[h=2]Andezitlerin Ozellikleri [/h]Andezit taşının bu kadar yaygın olarak kullanılmasının temel nedeni dayanıklılığı ve aşınmaya karşı direncidir. Kaymaz bir malzeme olduğu icin inşaat ve yapı sektorunun gozdesi olan Andezit, ısı yalıtımı ozelliğini de bunyesinde barındırır. Yazın serinlik veren bu taşlar, kış aylarında da ısı kaybını onleyebiliyor. Bu ozelliği ile ozellikle buyuk yapılarda tercih edilen kaplama malzemesidir. Doğal bir taş olması sebebiyle aşınmaya da dayanıklı olan Andezitler, kaydırmaz ozelliği ile kaldırımlarda cok sık rastladığımız dekoratif taşlardır.
Andezit taşının teknik ve kimyasal ozellikleri taşın cıkarıldığı bolge ve uygulanan işleme gore değişiklik arz ediyor. Ancak genel olarak bir Andezit taşının teknik ve kimyasal ozellikleri şoyledir:
Ozgul ağırlık 2.67 gr/cm3
Doluluk oranı %83.9
Nem oranı %1.14
Basınc dayanımı 716 kg/cm2
Porozite %9.51
Aşınma dayanımı 18.1 cm2/cm2
Gozeneklilik %16.10
Ezilme dayanımı 163 kg/cm3
Darbe dayanımı 12 kg/cm2
Ağırlıkca su emme durumu %6.54
[h=3]Andezit Taşlarının Faydaları [/h]Yuz yıllardır yapı malzemesi olarak kullanılan Andezit, doğal koşullardan, yaz ve kış mevsimlerinin etkilerinden, ısıdan ve dondan etkilenmeyen, mineral iceriği sebebiyle aşınma direnci oldukca yuksek bir taştır. Asitlerden etkilenmez, cilalı kullanıma pek olanak vermez, rengi değişmez, boya istemez. Dayanıklılığı ve uretim maliyetleri goz onune alındığında diğer doğal taşlardan daha duşuk maliyetle uretilebilir. Yani butun doğal taşlardan daha ucuzdur diyebiliriz. Projeye gore işlenebilir, puruzluğu işlenerek farklı dekoratif ozellikler de kazandırılabilir. Kumlamalı, kabartmalı, mucartalı, mat ve kalibre silimli olarak kullanılabilirken, her turlu motif, resim, figur işlenebilir, yazılar yazılabilir.
[h=3]Andezit Taşı Turleri[/h]Andezit taşını daha cok kullanılır kılan bu ozelliklerin yanında ceşitlerine gore de kullanım alanları değişkenlik gosterir. Andezit taşları, plak taş, bordur, kup taş, oluk turleriyle bircok alanda kullanılıyor.
Andezit plak taş, kaplama uygulamalarında cok tercih edilen bir tur. Genellikle duvar kaplamalarında rastladığımız plak taş, yollarda doşeme taşı olabilirken, kaldırımlarda da kullanılıyor. Gri ve gul pembe renklerinde uretilen Andezit plak taşları, uygulanacağı alanlara gore ceşitli işlemlerden gecirilerek alana uygun dekoratifler olarak yerlerini alıyor.
Andezit bordur taşları da pahlı ve profilli olarak sektorde ceşitlendirilebiliyor. Andezit bordurler, cok uzun yıllarda deforme olmadan kullanılabiliyor. Bu sebeple bircok belediye kaldırımların kenarlarında Andezit bordurleri tercih ediyor. Yapay beton bordurlerin 5-10 yıl icinde ozelliğini kaybederek dağıldığı tespit edilince Andezit bordur kullanılması kacınılmaz oldu. Belediyelerin vazgecilmezleri arasına giren Andezit bordurler, kaldırım veya yolların yapısına uygun şekillerde uretilebiliyor. Cevre duzenlemeler, park ve bahcelerde de bu tur bordurler goze carpıyor.
Andezit kup taşı ise, parke taşı olarak veya kaldırım uygulamalarında tercih edilirken, Andezit yağmur olukları da genellikle yol veya kaldırımlarda bordur taşları ile birlikte kullanılır. Yol kenarlarında veya kaldırımlarda biriken suları kanalizasyon sistemlerine aktarılmasında kullanılan Andezit oluk taşlarıyla park ve bahcelerde de oldukca dekoratif bir gorunum elde etmek mumkun. Ayrıca bahce ici yollarda kullanılan limonluk bordur taşları da Andezit turlerine bir ornektir. Andezit taşları; catı ve duvar hapuştaları, kupeşte uygulamalarında da ‘baba ’ ve ‘şapka ’ tabir edilen şekillerde de karşımıza cıkabiliyor.
Andezit Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Ankara başta olmak İc Anadolu Bolgesi ’ndeki bazı illerde uretilen Andezit taşı, uretildiği bolgeye gore kalite acısından farklılık gosterebiliyor. En kaliteli Andezit taşlarının Ankara ve ilcelerindeki taş ocakları ve madenlerden cıkarıldığı bazı universitelerin araştırmalarında tespit edildi. Andezitler uretilirken de kullanılan makinelerde uygulanan işlemler sebebiyle bazı dezenformasyonlar yaşanabiliyor. Andezit secmek isteyenlerin ozellikle uretim sırasında oluşan disk izlerini kontrol etmeleri gerekiyor. Taş yuzeylerindeki boşlukların da Andezit taşının kalitesine olumsuz bir etkisi var. Kalite goz onune alındığında gonye olculeri on plana cıkıyor. Gonye olculeri +- 2 mm olan Andezit taşı ideal olarak kabul ediliyor. Taşın kesim işlemleri de kullanım icin oldukca onemli. Bilgisayarla kesim makinelerinde kesilen Andezitlerde kesim hataları yok denecek kadar azdır veya hic yoktur. Yukarıda saydığımız kimyasal ozellikleri de standart bir Andezit taşı icin goz onunde bulundurulması gereken onemli detaylar arasında yer alıyor.
Tarihten Gunumuze Andezit Taşı
Anadolu medeniyetlerinden Cumhuriyetin kurulduğu ilk yıllara kadar doğal taş olarak keşfedilen Andezit taşının gunumuze kadar gelişerek ve ceşitlenerek devam eden bir seruveni var. Selcuklu ’dan Osmanlı ’ya kadar uzanan derin bir tarihe sahip Andezit taşı, bircok tarihi binada onemli olaylara tanıklık etmiş. Koprulerde, kervansaraylarda, camilerde, kumbetler, şifahane, medreseler ve daha sayılabilecek bircok tarihi yapıda bu taşlara rastlanabiliyor. Ankara Kalesi başta olmak uzere Sumerbank, Cevre ve Orman Bakanlığı, Dil Tarih ve Coğrafya Fakultesi, Merkez Bankası binaları gibi Cumhuriyet tarihine mal olmuş binalarda Andezit taşları kullanılmış. Gunumuzde de bircok devlet binasında, tarihi eser restorasyonlarında Andezit taşları kullanılıyor.
(Ankara Kalesi, Andezit taşının diğer adı ile Ankara taşının ozdeşleştiği tarihi mekanlarından biri.)
1997 yılında başlayan Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı binalarının yeniden yapılandırılması projesinde bugune kadarki en fazla Andezit taşı kullanılmıştır. Uc yıl suren projede 120 bin metrekare civarında Andezit kullanıldı. Universitelerde ve otellerde de mimar ve muhendislerin gozdesi olan Andezitlerin kullanım alanları her gecen gun artıyor. Teknolojinin de etkisi ile bina iclerine kadar kullanım alanı genişleyen Andezit taşlarının onumuzdeki yıllarda şaşırtıcı gelişimine tanıklık edeceğimizi tahmin etmek hic de zor olmasa gerek…
Yollarda, kaldırımlarda, duvarlarda ve bircok alanda kullanılan dekoratif taşlar her zaman dikkatimizi cekmiştir. Hatta bu tur taşları gorunce en cok kullandığımız alanlarda dekoratif taşlar gormek isteyerek hayıflanırız. Yapı sektorunun vazgecilmezleri arasında yer alan taşlardan biri olan Andezit taşı, ulkemizde yaygın olarak kullanılan dekoratif taşlar arasında mermerden sonra başı cekiyor. Anadolu medeniyetlerinde yaygın olarak kullanılan ve gunumuze kadar bircok alanda kullanımını gorduğumuz Andezit taşı, volkanik hareketlerle oluşmuş kor kayac taşlarıdır. En fazla İc Anadolu Bolgesi ’nde uretiliyor. Ankara ve cevresinde sık gorulen Andezit ’e, bu sebeple ‘Ankara taşı ’ diyenler de var. Andezit taşına Corum, Manisa, Kayseri, Isparta ve Uşak ’ta da sık rastlanıyor.
Uretildiği bolgenin doğal ozellikleri ve madenin yaşına gore renkleri de farklılık gosteren Andezit taşları genel olarak pembe, mor, eflatun, gri ve siyahın tonlarında uretilebiliyor.
[h=3]Andezit Taşının Kullanım Alanları [/h]Andezitler daha cok kaldırımlar başta olmak uzere merdivenlerden dış duvar kaplamalarına kadar bircok alanda kullanılıyor. Ve kullanım alanları giderek yaygınlaşıyor.
Yaygın olarak plaka ve levha şeklide kullanılan Andezitlerin bordur uygulamalarına da sık rastlanıyor. Başlıca kullanımı gorulen alanları şoyle sıralayabiliriz: Kaldırımlar, bordur uygulamaları, bahce duzenlemeleri, dış cephe kaplamaları, parke uygulamaları, doşemeler, şomineler, şadırvanlar, harpuşta (acık duvar ustu) uygulamaları, eğimli yuzeyler, pencere kenarları, ceşmeler, oluklar, tretuvarlar, mezarlıklar, tarihi yapıların restorasyon uygulamaları, dış ortamlarda kullanılan bank, ciceklik ve cop kutuları, merdiven basamakları, refujler…
Andezit taşlarından kabartmalar, desenler ve dekoratif uygulamalar yapılabildiği icin kullanım alanları da giderek artıyor. Bazen bir ceşmede desenli bir kemer yapılabilirken, tarihi bir binada Osmanlı tuğrası da işlenebiliyor. Yapı ceşitliliğine gore Andezit taşını işleyenlerin hayal dunyasının kapasitesiyle dekoratif ozelliklerini artırmak mumkun.
[h=2]Andezitlerin Ozellikleri [/h]Andezit taşının bu kadar yaygın olarak kullanılmasının temel nedeni dayanıklılığı ve aşınmaya karşı direncidir. Kaymaz bir malzeme olduğu icin inşaat ve yapı sektorunun gozdesi olan Andezit, ısı yalıtımı ozelliğini de bunyesinde barındırır. Yazın serinlik veren bu taşlar, kış aylarında da ısı kaybını onleyebiliyor. Bu ozelliği ile ozellikle buyuk yapılarda tercih edilen kaplama malzemesidir. Doğal bir taş olması sebebiyle aşınmaya da dayanıklı olan Andezitler, kaydırmaz ozelliği ile kaldırımlarda cok sık rastladığımız dekoratif taşlardır.
Andezit taşının teknik ve kimyasal ozellikleri taşın cıkarıldığı bolge ve uygulanan işleme gore değişiklik arz ediyor. Ancak genel olarak bir Andezit taşının teknik ve kimyasal ozellikleri şoyledir:
Ozgul ağırlık 2.67 gr/cm3
Doluluk oranı %83.9
Nem oranı %1.14
Basınc dayanımı 716 kg/cm2
Porozite %9.51
Aşınma dayanımı 18.1 cm2/cm2
Gozeneklilik %16.10
Ezilme dayanımı 163 kg/cm3
Darbe dayanımı 12 kg/cm2
Ağırlıkca su emme durumu %6.54
[h=3]Andezit Taşlarının Faydaları [/h]Yuz yıllardır yapı malzemesi olarak kullanılan Andezit, doğal koşullardan, yaz ve kış mevsimlerinin etkilerinden, ısıdan ve dondan etkilenmeyen, mineral iceriği sebebiyle aşınma direnci oldukca yuksek bir taştır. Asitlerden etkilenmez, cilalı kullanıma pek olanak vermez, rengi değişmez, boya istemez. Dayanıklılığı ve uretim maliyetleri goz onune alındığında diğer doğal taşlardan daha duşuk maliyetle uretilebilir. Yani butun doğal taşlardan daha ucuzdur diyebiliriz. Projeye gore işlenebilir, puruzluğu işlenerek farklı dekoratif ozellikler de kazandırılabilir. Kumlamalı, kabartmalı, mucartalı, mat ve kalibre silimli olarak kullanılabilirken, her turlu motif, resim, figur işlenebilir, yazılar yazılabilir.
[h=3]Andezit Taşı Turleri[/h]Andezit taşını daha cok kullanılır kılan bu ozelliklerin yanında ceşitlerine gore de kullanım alanları değişkenlik gosterir. Andezit taşları, plak taş, bordur, kup taş, oluk turleriyle bircok alanda kullanılıyor.
Andezit plak taş, kaplama uygulamalarında cok tercih edilen bir tur. Genellikle duvar kaplamalarında rastladığımız plak taş, yollarda doşeme taşı olabilirken, kaldırımlarda da kullanılıyor. Gri ve gul pembe renklerinde uretilen Andezit plak taşları, uygulanacağı alanlara gore ceşitli işlemlerden gecirilerek alana uygun dekoratifler olarak yerlerini alıyor.
Andezit bordur taşları da pahlı ve profilli olarak sektorde ceşitlendirilebiliyor. Andezit bordurler, cok uzun yıllarda deforme olmadan kullanılabiliyor. Bu sebeple bircok belediye kaldırımların kenarlarında Andezit bordurleri tercih ediyor. Yapay beton bordurlerin 5-10 yıl icinde ozelliğini kaybederek dağıldığı tespit edilince Andezit bordur kullanılması kacınılmaz oldu. Belediyelerin vazgecilmezleri arasına giren Andezit bordurler, kaldırım veya yolların yapısına uygun şekillerde uretilebiliyor. Cevre duzenlemeler, park ve bahcelerde de bu tur bordurler goze carpıyor.
Andezit kup taşı ise, parke taşı olarak veya kaldırım uygulamalarında tercih edilirken, Andezit yağmur olukları da genellikle yol veya kaldırımlarda bordur taşları ile birlikte kullanılır. Yol kenarlarında veya kaldırımlarda biriken suları kanalizasyon sistemlerine aktarılmasında kullanılan Andezit oluk taşlarıyla park ve bahcelerde de oldukca dekoratif bir gorunum elde etmek mumkun. Ayrıca bahce ici yollarda kullanılan limonluk bordur taşları da Andezit turlerine bir ornektir. Andezit taşları; catı ve duvar hapuştaları, kupeşte uygulamalarında da ‘baba ’ ve ‘şapka ’ tabir edilen şekillerde de karşımıza cıkabiliyor.
Andezit Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Ankara başta olmak İc Anadolu Bolgesi ’ndeki bazı illerde uretilen Andezit taşı, uretildiği bolgeye gore kalite acısından farklılık gosterebiliyor. En kaliteli Andezit taşlarının Ankara ve ilcelerindeki taş ocakları ve madenlerden cıkarıldığı bazı universitelerin araştırmalarında tespit edildi. Andezitler uretilirken de kullanılan makinelerde uygulanan işlemler sebebiyle bazı dezenformasyonlar yaşanabiliyor. Andezit secmek isteyenlerin ozellikle uretim sırasında oluşan disk izlerini kontrol etmeleri gerekiyor. Taş yuzeylerindeki boşlukların da Andezit taşının kalitesine olumsuz bir etkisi var. Kalite goz onune alındığında gonye olculeri on plana cıkıyor. Gonye olculeri +- 2 mm olan Andezit taşı ideal olarak kabul ediliyor. Taşın kesim işlemleri de kullanım icin oldukca onemli. Bilgisayarla kesim makinelerinde kesilen Andezitlerde kesim hataları yok denecek kadar azdır veya hic yoktur. Yukarıda saydığımız kimyasal ozellikleri de standart bir Andezit taşı icin goz onunde bulundurulması gereken onemli detaylar arasında yer alıyor.
Tarihten Gunumuze Andezit Taşı
Anadolu medeniyetlerinden Cumhuriyetin kurulduğu ilk yıllara kadar doğal taş olarak keşfedilen Andezit taşının gunumuze kadar gelişerek ve ceşitlenerek devam eden bir seruveni var. Selcuklu ’dan Osmanlı ’ya kadar uzanan derin bir tarihe sahip Andezit taşı, bircok tarihi binada onemli olaylara tanıklık etmiş. Koprulerde, kervansaraylarda, camilerde, kumbetler, şifahane, medreseler ve daha sayılabilecek bircok tarihi yapıda bu taşlara rastlanabiliyor. Ankara Kalesi başta olmak uzere Sumerbank, Cevre ve Orman Bakanlığı, Dil Tarih ve Coğrafya Fakultesi, Merkez Bankası binaları gibi Cumhuriyet tarihine mal olmuş binalarda Andezit taşları kullanılmış. Gunumuzde de bircok devlet binasında, tarihi eser restorasyonlarında Andezit taşları kullanılıyor.
(Ankara Kalesi, Andezit taşının diğer adı ile Ankara taşının ozdeşleştiği tarihi mekanlarından biri.)
1997 yılında başlayan Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı binalarının yeniden yapılandırılması projesinde bugune kadarki en fazla Andezit taşı kullanılmıştır. Uc yıl suren projede 120 bin metrekare civarında Andezit kullanıldı. Universitelerde ve otellerde de mimar ve muhendislerin gozdesi olan Andezitlerin kullanım alanları her gecen gun artıyor. Teknolojinin de etkisi ile bina iclerine kadar kullanım alanı genişleyen Andezit taşlarının onumuzdeki yıllarda şaşırtıcı gelişimine tanıklık edeceğimizi tahmin etmek hic de zor olmasa gerek…