Hurma ağacı, insanın yapısı ile cok buyuk benzerlikler gosteren bir ağactır. Hurma meyvesi "bitkiler icinde en mukemmeli" olarak nitelenir.
“Hurma” deyince aklımıza Ramazan Ayı gelir ve genelde de Ramazan ayıda tuketilir. İnsanın yapı ozellikleri ile benzerlikler gosteren tek meyvedir. Ozellikle ureme ozelliğinin insanlara benzerliği dikkat cekici. “Bitkilerin en mukemmeli” olarak nitelenen hurmanın insanlara faydalarını araştırırken şunları duşundum: “Bir meyveden başka ne istenebilir ki?”. Doğumları, genclikleri, yaşlılıkları ve omur sureleri insanlarla birebir benzeşiyor. Hurma ağacından biraz bahsedelim, ozelliklerine cok şaşıracaksınız.


[h=3]Hurma Ağacının Ozellikleri Nelerdir? [/h]Hurma ağacı; sıcak, tropikal, ılıman ve col iklimlerinde yetişir. Palmiyegiller familyasından bir palmiye turu. Palmiye ağacına benzer. Sekiz bin yıllık bir tarihi olduğu tahmin ediliyor. Su ve guneşi cok sever, biri eksik olursa meyve vermez. Koku su, tepesi de guneş gorduğu surece meyve verir. Bu ozelliği anlatılırken “hurmanın ayağı cennette, başı cehennemde olmalıdır” deyimi kullanılır. Govdesi puruzludur. Nazik, duygusal ve hassas bir yapısı vardır, ozen ister.
Erkek ve dişi hurma ağacları vardır ve farklı ozellikleri bulunur. Ortalama 5 dişi hurma ağacının ortasında erkek hurma ağacı bulunur. Erkek hurma ağacı Arapca “fahl”, dişi hurma ağacı ise “unsa” olarak adlandırılır. Arapca anlamı “nakhle” şeklindedir. “Hurma” ifadesi ise Farscadır.
Hurma ağacının kokleri kazık ve sacak şeklindedir. Dik bir yapısı vardır ve 10 metreye kadar uzayabilir. Bazı hurma turlerinin nadiren 30 metrenin uzerine cıktığı gorulmuştur. Silindir ve dik govdesi de genellikle 30-40 santimetre civarındadır, 1 metre capına ulaşabilen hurma ağacları da vardır.
Hurma ağacının tepesinde bulunan ve “gummar” adı verilen bolgesi hayati bolgedir. İnsan kalbi gibi zarar gorurse ağac olur. Gummar bolgesi, ince lifler arasında gizlenmiş bir bolgedir. Ağacın yaprakları da bu bolgeden buyumeye başlar.
Hurma ağacının uzunluğu, yaşını gosterir. Buyudukce eski yapraklar dokulur ve izleri kalır. Uzadıkca yeni yapraklar cıkar. Yaprakların omru 7 yıla kadar cıkabilir. Liflerden oluşur ve uzundur. Omru biten yapraklar kendiliğinden duşmez, kesilmezse ağacta kalır. Hurma meyvelerinin gelişim evreleri şoyle adlandırılır: Hababuk, Belah, Busr, Rutab, Temr… “Rutab” evresinde yaş hurma, “Temr” evresinde ise kurutulmuş hurma oluşur. Bu iki evre dışında yenmesi tavsiye edilmez.


[h=4]Hurma Ağacının Tarihi [/h]İnsanoğlu ’nun yetiştirdiği en eski bitki turu olduğu tahmin edilen hurma ağacının 8000 yıllık bir gecmişe sahip olduğu belirtiliyor. İlk olarak Sumerler tarafından Hint Yarımadası ’nın batısında yetiştirildiği tahmin ediliyor. Eski Mısır ’da izlerine rastlanan hurmanın Hz. İsa ’nın doğumundan once var olduğunu Kur ’an-ı Kerim ’deki ayetlerden anlıyoruz. Hindistan ’dan Irak ’ta, Pakistan ’dan Portekiz ’e, İspanya ’dan Amerika ’ya kadar geniş bir coğrafyada hurma ağacının tarihinden izler bulunuyor.
[h=4]Hurma ile İnsan Arasındaki Benzerlikler [/h]Hurma ağacı ve meyvesinin insanların yapısı ile cok benze ozellikleri var. Dini kaynaklarda Hz. Âdem ’in yaratıldığı toprağın elekten gecirildiği, elekte kalan topraktan da hurmanın yaratıldığı ifade edilir. Arapca “nakhle” ifadesinin Turkce anlamı da “elekte kalan” şeklindedir. Hz. Muhammed ’in (sav), “Ağaclardan bir ağac, aynen Musluman adama benzer. O ağac hurmadır.” şeklinde bir hadisi vardır. “Bitkilerin en mukemmeli” olarak nitelenen hurma ile insanlar arasındaki benzerlikler de dikkat cekici…
Şoyle ki; İnsanın kalbi vardır, hurmanın da “gummar” bolgesi. Bu iki organ darbe aldığında ikisi de olur. Kafaları kesildiğinde olurler. Hurma ağaclarının ve meyvelerinin renkleri insanın ten rengi ile aynıdır. İki tur de susuz yaşayamaz. Hurmanın omru insan omru gibi ortalama 60-70 yıldır. Hurma ağacının en fazla 130 yıl yaşadığı gorulmuştur. Hurmanın da genclik ve ihtiyarlığı vardır ve bu donemleri insanlarınki ile ortuşur. 15-40 yaş arası donemi de insanlar gibi en verimli donemidir. Hurma ağacları 60 yaşından sonra meyve vermez veya cok az verir. İnsan gibi hurmanın da hem dişi ağacı hem de erkek ağacı vardır ve hurma da insanlar gibi dollenme sonucu meyve verir. Erkeklerin spermleri ile erkek hurmanın polenlerinin kokusu aynıdır. Yavrulama adetlerinin ortalama rakamları benzerlik gosterir. Hurmanın lifleri insan vucudundaki kıl ve tuyleri andırır. Her iki tur de dik ve geniş govdelere sahiptir.
Govdesinden ve altından yavru verme ozelliği vardır. İnsana benzerliğinden biri de budur. Cekirdekten de yetişebilir; ancak kendi bunyesinden cıkan filizler govdesinden alınarak anne ağacın yakınına dikilirse daha sağlıklı yetişir. Bu şekilde ‘doğum usulu ’ yetişen hurma ağacları daha kısa surede meyve verir. Filiz anne ağactan farklı bir yere dikildiğinde yavru fidan buyumez, anne ağac da meyve vermez.
Hurma ağacının meyve verebilmesi icin dollenme yapılması gerekir. Dollenme kış mevsiminde yapılmalıdır. İnsanlar tarafından dollenme işleminde erkek hurma ağacından “tal” denilen erkeklik polenleri alınarak kurutulur. Bu polenler, dişi ağacın tepesinde acılan yarığa serpilir. Bu bolge daha sonra sarılarak dış etkenlerden korunur. Bu şekilde dollenme sağlanmış olur. Ardından oluşan filiz kesilerek anne ağacın yakınına dikilir. Bu yavru hurma ağacı belli bir buyukluğe ulaştıktan sonra başka bir bolgeye nakledilir.


[h=4]Hurmanın Faydaları[/h]İnsana bu kadar benzeyen bir bitki turunun insana ne kadar cok faydası olduğunu tahmin etmek zor değil. Gecmişten gunumuze kadar hem beslenme hem de sağlık icin kullanılan hurma, zengin bir iceriğe sahip. Bunyesinde; lif, yağ, 15 ’ten fazla mineral, 10 ’dan fazla element, protein, şeker, niasin, ceşitli vitaminler, flor, selenyum, beta karoten gibi insan sağlığı icin onemli maddeler bulunur. Zengin ve insan icin hayati besinleri barındırması sebebiyle bircok bilim adamı insanoğlunun sadece su ve hurma ile yaşabileceğini vurguluyor. Sadece 1 hurma, 1 bardak su ve 1 bardak sutun insanın gunluk besin ihtiyacını karşıladığı belirtilir.
Faydalarını saymaya başlayalım:

Bunyesindeki lifler ve selenyum sebebiyle kanser onleyici ozelliği vardır. Kolon, rahim ve goğus kanserlerinde olumlu etkileri tespit edilmiştir
İcerdiği beta-karoten sayesinde hafıza kaybını onler. Bu madde kansere karşı da etkilidir
Hurmada bulunan antioksidanlar damar tıkanıklığının onune gecer, damar sertliğini onler, kolesterolu kontrol altına alır
Adaleleri yumuşattır ve doğum kaslarının kasılmasını sağlar. Bu şekilde doğumu kolaylaştırır
Hamile kadınlar icin oldukca faydalıdır. Sutu artırır, bebeği besler ve buyumesine yardımcı olur, bebeğin zeki olmasında etkilidir
Afrodizyak ozelliği sayesinde kısırlığı onlemede etkileri gorulmuştur
Mide rahatsızlıkları icin tavsiye edilir, ulsere karşı etkilidir, bağırsaklardaki asalakları yok eder
Diyabet hastaları icin onerilir. Şekerli olmasına rağmen şeker hastaları icin zararsız olduğu kanısı vardır. Kan şekerini duzenler
Anemiyi onler, kan yapıcı ozelliği vardır, ic kanamaları durdurur
Goz sinirlerini kuvvetlendirerek goz hastalıklarının giderilmesi icin onerilir
Kemik erimesinin onune gecer
Sinir sistemini yumuşatır, stresi azaltır, gerginliği giderir
Bobrek ve karaciğer rahatsızlıkları veya duzenli calışmaları icin tavsiye edilir
Zihinsel aktivitelere katkısı vardır, zihin acar ve dinlendirir
Soğuk algınlığı rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılabilir, balgam sokucudur
Yaş hurma, ozellikle hamile kadınlara cok tavsiye edilir. Doğum sancılarını azaltır, kanamaları onler ve sut oranını artırır
Saf hurma cildi besler, guneş lekelerini giderir
Tokluk hissi vererek zayıflamaya yardımcı olur

[h=4]Hurma Ceşitleri [/h]Hurmanın; Acve, Mebrum, Safavi, Hudri, Sukkeriye, Medjul, Sugai, Berni, Anber şeklinde ceşitleri vardır. Bu ceşitler arasında en dikkat cekeni Acve hurmasıdır. Suudi Arabistan ’ın Medine kenti ve cevresinde yetişir.
Hz. Muhammed ’in (sav) bizzat eliyle diktiği Acve, bir mucizeye konu olmuştur. “Yanık hurma” olarak bilinen Acve ’nin yaratılması ile ilgili şoyle bir mucize gercekleşmiştir: Bir gun Hz. Muhammed ’in (sav) yanına bir kişi geldi. Yanmış bir hurma dalını gostererek, ‘Bu yanmış dalı dik, eğer yetişirse senin peygamberliğini tasdik ederiz ’ dedi. Hz. Muhammed (sav) eliyle yanmış hurma dalını yere dikti. Bu yanmış hurma dalı, mucizevî bir şekilde Acve denilen hurmayı verdi. Bu sebeple ‘peygamber hurması ’ olarak da adlandırılır.
Acve ’nin cennetten geldi rivayet edilir. Rengi yanık siyahtır. Zehirlere karşı cok etkilidir. En pahalı hurma ceşididir.