İlk reflektoru bulan Niccolo Zucchi adında İtalyan bir profesordur. İlk teleskopunu 1616'da yaptı ama teleskoplarının tasarımı pek pratik değildi. James Gregory, 17. yuzyıl İskoc matematikci ve astronomlarından biridir ve ilk pratik relektor teleskopunun tasarımı ona aittir. 1663'te Optica Promota adlı eserinde bu tasarımı yayımlamıştır. Ama bundan on yıl sonra Robert Hooke isimli bilimadamından yardım alana kadar ilk calışan modeli inşa etmemiştir. Bu on yıl icinde Sir Isaac Newton meşhur Newton teleskopunu inşa etmiştir (1670). Yani Gregorian teleskopu tasarım acısından Newton'unkinden oncedir fakat ilk inşa edileni Newton'unkidir.
Gregorian Teleskopu Nasıl Calışır
Gregorian reflektorunun nasıl calıştığını anlamak icin oncelikle Newton teleskopuna bakmamız gerekir. Newton'da parabolik bir ayna tupun dibine yerleştirilir ve ışığı tupteki duz bir aynaya geri odaklar, bu ayna da tupun dışındaki bir goze gonderir. Gregorian tasarımında parabolik ayna tupun dibine yerleştirilmiştir ve ışığı tupteki aynaya geri gonderir ama bu ikinci ayna elipsoid bir aynadır ve ışığı bir merkezi aynanın ortasındaki bir delikten gecirerek goze gonderir. Bu tip teleskopun gozu diptedir.
Faydalar ve Sıkıntılar
Newton teleskopu bir parabolik ve bir duz aynaya sahiptir, Gregory'nin teleskopundaysa ana ayna olan bir parabolik ayna ve ikinci bir elipsoid ayna vardır. Ek olarak, Gregory'nin ana aynasının ortasının delik olması gerekiyordu. Bu da demek oluyor ki, optik olarak daha karmaşık ve inşası daha zor bir aletti. Newton'un tasarımı, inşası daha kolay birşeydi. Buyuk olasılıkla Gregory'nin ilk calışan modeli yapmasının on yıl surmesinin nedeni budur.
Gregorian, Newton modeline gore bazı faydalar sağlamakta. Elipsoid ayna, ışığın odağından sonraki bir noktaya yerleştilir. Bu sayede, bir gozle birleşince, dik veya sağa yatık bir goruntu verir ama Newton teleskopu ters goruntu verir. Eğer teleskopu dunyayla ilgili kullanıyorsanız bu cok buyuk bir faydadır. Ve bu goruntu tersliğinden dolayı, ikinci aynadan sonra tupun icine bir karıştırıcı eklenmesine olanak verir. Bu karıştırıcı istenmeyen ışık ve ısının ana aynaya ulaşmasını engeller. Bu, teleskop ısının cok buyuk bir kaygı olduğu solar gozlemler icin kullanılacak olduğunda cok faydalı bir alettir. Bu nedenle Gregorian teleskopu, solar gozlemler soz konusu olduğunda hala kullanılmaktadır.
Gregorian teleskop tasarımı modern zamanlarda pek sık kullanılmaz. Cassegrain teleskopu tarafından cok değiştirilmiş ve geliştirilmiştir. Ama Gregorian az da olsa kullanım bulur. Bunun nedeni goruntuyu doğru bir şekilde dik olarak gosteren doğasıdır. Ve icine yerleştirilebilen engelleyici sayesinde solar gozlemler icin kullanılıyor.
Gregory'nin teleskop tasarımı modern zamanlarda pek kullanılmasa da, bugunun teleskoplarının ilham kaynağı ve mujdecisidir.