Kahvaltı sofralarının vazgecilmezi ve sağlıklı yaşamın temel besinlerinden biri olan yumurta en cok tuketilen gıda maddelerinin başında geliyor. Yuksek besin değeri ve protein iceriği ile doğru tuketildiğinde sayısız faydası var. Ancak seri uretimin ve kimyasal tarım ilaclarının birer kural haline geldiği 21 ’inci yuzyılda, yumurtanın faydaları eskisi gibi ‘cantada keklik ’ değil. Uzmanlar bu nedenle, beslenme ve yetiştirilme sırasında kimyasalla temas etmeyen tavuklardan elde edilen organik yumurtayı oneriyor. Peki organik yumurta nedir? Normal yumurtadan ne farkı vardır? Faydaları nelerdir?
[h=2]Organik Yumurta Nedir? [/h]Organik yumurta hicbir kimyasalla temas etmemiş, sadece doğal ot ve yemle beslenmiş tavuklardan temin edilir. Bir yumurtanın organik olması icin temelde şu standartlar aranır:

Tavuğun beslendiği yemin veya otların hicbir şekilde sentetik, GDO ’lu (genetiği değiştirilmiş organizma), gubrelenmiş veya ilaclanmış olmaması; Yemlerin organik sertifikalı olması; Tavuklara hormon, antibiyotik veya başka hicbir ilacın enjekte edilmemesi; Tavukların yetiştirildikleri alanda en az uc yıldır kimyasal ya da sentetik gubreleme yapılmamış olması; Tavuk ciftliğinin sanayi bolgelerinden uzak bir ortamda bulunması.
Bu koşulların sağlanması sayesinde yumurtaya, insanlarda kansere, alerjiye veya hormonal dengesizliğe yol acabilecek herhangi bir kimyasalın bulaşma ihtimalinin sıfırlandığı varsayılır. Dolayısıyla, organik yumurtalar sağlıklı tavukların sağlıklı yumurtalarıdır. Bu tur bir uretim maliyetli olduğu icin normal yumurtalardan da daha pahalıdır.
[h=3]Bir Yumurtanın Organik Olup Olmadığı Nasıl Anlaşılır? [/h]Organik yumurta uretimi son yıllarda cok daha sıkı denetlense de, piyasada hÂl yanıltıcı urunler bulunuyor. Organik yumurtaya verdiğiniz paranın karşılığını gercekten almak ve sağlığınızı koruduğunuzdan emin olmak icin dikkat etmeniz gereken bazı noktalar şoyle:
Sertifika Şart
Oncelikle, satın aldığınız organik yumurtanın sertifikalı olması gerekir. Ambalajın uzerinde Turkiye Cumhuriyeti Organik Tarım damgası ve/veya organik yumurta uretimini denetleyen Ecocert ile IMO gibi uluslararası bağımsız denetim şirketlerinin damgalarının bulunduğundan emin olun. Yumurtanın Tarım ve Orman Bakanlığı ’nın organik tarım yonetmeliğine ve dunya standartlarına uygun olduğundan emin olmanın tek yolu budur. Ambalajda bu sertifikaların yanı sıra uretici firmanın adının, uretim ve son kullanma tarihinin de bulunması gerekir. İki sertifikalı urunler, ureticinin organik tarım kurallarına ne kadar bağlı olduğunun kanıtıdır.
Yumurta Kodları
Ulkemize Nisan 2018 ’de cıkarılan bir yonetmelikle, yumurta uretimi dort kod altında toplanmıştır. ‘0 ’ kodu organik yetiştiricilik, ‘1 ’ kodu acık dolaşıma erişim yetiştiricilik, ‘2 ’ kodu kumeste kafessiz yetiştiricilik, ‘3 ’ kodu ise kafesli yetiştiricilik icin kullanılır. Aldığınız yumurtanın organik olup olmadığından şuphe duyuyorsanız, uzerine damgalanan numaranın en başında ‘0 ’ rakamının yer alıp almadığını inceleyin.
[h=4]Yumurtanın Sarısı Ne Kadar Sarı? [/h]Bir yumurtanın organik olup olmadığını sarısının tonu ve boyutu ile de test edebilirsiniz. Organik yumurtaların sarısı, genellikle konvansiyonel yumurtalara kıyasla daha kucuk olur. Fakat daha koyu bir tondadır. Sarısı acık renkli bir yumurtanın, yeterince sağlıklı beslenmeyen ve ışık gormeyen tavuklardan temin edildiği varsayılır. Organik yem ve organik otla beslenen tavukların yumurtalarının sarısı ise daha koyu, hatta bazen turuncuya yakın olur. Ancak yumurtanın sarısı kesinlikle kırmızıya yakın olmamalıdır; bu renk, tavuğun yemine yapay maddeler katıldığına işaret eder. Diğer yandan, organik yumurta satın alırken sarısına bakarak değil, sertifikasını inceleyerek karar vermeniz tavsiye edilir.
Şekli Ele Verebilir
Normal yumurta gibi ‘fabrikasyon usulu ’ uretilmediği icin organik yumurtaların arasında şekil ve boyut farkı olması normal kabul edilir.
Renginin Onemi Yok
Bir yumurtanın organik olup olmadığı, kabuğunun renginden anlaşılmaz. Yumurtanın rengi tavuğun cinsiyle ilgilidir. Dolayısıyla hem beyaz hem kahverengi yumurtalar organik olabilir.
[h=2]Organik Yumurtanın Normal Yumurtadan Farkı [/h]Organik yumurta ile normal yumurta arasında cok temel benzerlikler ve cok temel farklar vardır. Organik yumurtanın faydaları ve normal yumurtadan farkı şoyle sıralanabilir:
Kimyasal Madde İcermez
Organik yumurtanın normal yumurtadan en temel farkı, temin edildiği tavukların hormon, toksik madde, ağır metal veya pestisit icermemesidir. Bu tur maddeler insan vucudunda zamanla birikerek kansere, sinir sistemi uzerinde olumsuz etkilere ve hormonal dengesizlik sorunlarına yol acabilir. Organik olmayan, ucuz yemlerle beslenmiş ve aşılanmış normal tavuklardan elde edilen yumurtaların bu tur maddeleri icerme riski yuksektir. Organik yumurta ise bu tarz kimyasallar icermez.
Antibiyotik İcermez
Konvansiyonel uretim yapan yumurta ciftliklerinde hasta olan tavuklara antibiyotik verilebilir. Ayrıca, bu tavuklara coğunlukla hastalık onleyici antibiyotikler de enjekte edilir. Ancak antibiyotik tavuktan yumurtaya gecer. Tarım ve Gıda Kimyası Dergisi ’nde (Journal of Agriculture and Food Chemistry) yayımlanan 2000 tarihli bir araştırmaya gore, tavuk yemlerinde kullanılan antibiyotikler tavuğun yumurtasında yedi gune kadar kalabilir. Bu tur yumurtaların tuketilmesi ise insanda antibiyotik direncine yol acabilir. Antibiyotik alerjisi olan kişilerde de tepkimeye sebep olabilir. Organik yumurta ise normal yumurtadaki antibiyotik kalıntısı riskini taşımaz.
Besin Değeri Daha Yuksek
Makro besinler olarak adlandırılan protein, karbonhidrat ve bazı yağlar acısından organik ve normal yumurta arasında onemli bir fark yoktur. Organik yumurtaların daha az kolesterol icerdiği iddiası da bilimsel olarak kanıtlanmış bir veri değildir. İki tur yumurtanın Salmonella kapma ihtimali de eşittir.
Fakat mikro besinler acısından organik yumurtanın normal yumurtadan bir gomlek ustun olduğu soylenebilir. ABD ’deki Penn State Universitesi ’nde yapılan bir araştırmaya gore, organik yumurtada daha fazla mikro besin bulunur. Buna gore, organik yumurta normal yumurtaya kıyasla uc kat daha fazla omega-3 yağ asidi, yuzde 40 daha fazla oranda A vitamini ve iki kat daha fazla E vitamini icerir. Organik yumurtada beta karoten iceriği de daha yuksektir.
[Kaynak: Dovemed]
[h=3]En İyi Organik Yumurta Markaları [/h]Ulkemizde hem buyuk firmalara hem de kucuk ureticilere ait cok sayıda organik yumurta markası bulunmaktadır. Bircoğu marketlerden elde edilebilen, bazıları da sadece internetten alınabilen onde gelen sertifikalı organik yumurta markaları şoyledir:

ArmutcuoğluCityfarmFlottyFresh GurmaKeskinoğlumLifeOrvitalRaya OrganikSadeVillage
[h=3]Organik Yumurta ile Gezen Tavuk Yumurtası Farkı [/h]Son yıllarda yumurtalarda en az ‘organik ’ kadar populer olan bir etiket daha var: Serbest gezen tavuk, gezen tavuk veya gezgin tavuk yumurtası. Tuketicilerin bircoğunun kafasını karıştıran soruya baştan acıklık getirelim: İkisi aynı şey değil. Her serbest gezen tavuk yumurtası organik olmadığı gibi, her organik yumurta da serbest gezen tavuklardan elde edilmemiş olabilir.
Serbest gezen tavuk yumurtası (free range, cage free), en buyuk verimi almak icin bir alana en fazla tavuğu sığdırma amacı gudulmeden, yani surekli olarak kafeste beslenmeyen ve ‘gezen ’ tavuklardan elde edilen yumurtalardır.
‘Organik ’ sozcuğu yumurtanın temin edildiği tavukların beslenme ve yetiştirilme yontemine atıfta bulunur; sentetik besinlerle beslenmemiş olmalarını anlatır. ‘Gezen tavuk ’ kavramı ise tavukların ne tur besinlerle beslendiğine dair bir anlam icermez; surekli olarak kafeste tutulmadıklarına ve hareket etmelerine izin verildiğine işaret eder. Dolayısıyla, gezen bir tavuktan elde edilen yumurta organik olmayabilir. Aynı şekilde, her koy yumurtası da organik değildir.
Hem organik hem gezen tavuk yumurtası almak istiyorsanız ‘organik gezen tavuk yumurtası ’ etiketi iceren urunleri tercih etmelisiniz.