Rekreasyon; insanların boş zamanlarında kendilerini mutlu edip ve haz alabilecekleri her turlu etkinliği kapsayan aktiviteleri ve faaliyetleri icerir.
Rekreasyon, genel olarak “insanın yaşamını canlandırması ve yenilemesi” demektir. “Boş zaman değerlendirme etkinlikleri” olarak da bilinir. Hicbir zorunluluk olmayan etkinlikleri tanımlayan vakit gecirme yontemidir. Bedeni, ruhu ve zihni ceşitli ekinliklerle dinlendirme olarak da tanımlanır. Bazen bir piknik alanı, bazen bir muze rekreasyon mekÂnı olabilir. Kapalı veya acık alanlarda yapılabilecek etkinlikleri kapsar. “Boş zamanın spor yoluyla değerlendirilmesi” tanımı rekreasyon icin kullanılmıyor. Sportif faaliyetlerle birlikte kulturel, sanatsal ve bilimsel faaliyetleri de kapsıyor. Boş zamanlarda ortaya cıkan faaliyetler butunudur. Bireysel veya kitlelerle, şehirde veya kırsal alanlarda yapılabilir. Sanayileşmiş toplumlarda stresten uzak kalmak icin doğan bireysel ihtiyacların sonucu olarak ortaya cıkmıştır. Gelişmiş ulkelerde hobi olarak yapılan faaliyetler, genellikle reaktif faaliyettir. Boş zamanınız varsa “bir rekreasyon” tavsiye ederiz!


[h=3]Tanım [/h]Rekreasyon, farklı tanımları icerebilen, muğlÂk ve oldukca geniş anlamı olan bir terimdir. Genel olarak vakit gecirme ve eğlence turudur. Yapay kurallar olmaksızın yapılan fiziksel etkinliklerdir. Kazanc amacı olmaksızın, kişinin bedeni ve ruhunu tazeleyen boş zaman gecirme yontemidir. Hareket ve etkinlik icerir. Dinlenmek icin değil, etkin olmak icin yapılan eylemlerdir.
Duzenli olarak yapılan etkilikler, sporlar rekreasyon sınıfına girmiyor. Orneğin, her sabah koşu yapmak, spor aletleri kullanmak rekreasyon değildir. İnsanların yaşamlarında yapması zorunlu olan yemek, uyumak, calışmak gibi durumlar dışında kalan boş zamanda uygulanan aktivitelerdir. Belirli etkinliklerin sosyolojik ve psikolojik boyutlarını da kapsamaktadır.
Uzmanların rekreasyon tanımları cok farklı olabiliyor. Her tanım kendi icinde doğru olsa da farklı anlamlar icerebiliyor. Rekreasyon uzmanı bazı yazar ve duşunurlerin tanımları şoyledir;

İnsanların boş zamanlarında eğlence ve tatmin durtuleri ile gonullu olarak etkinliklere katılımıdır.
Boş zaman icinde ve onunla ilişkili eylem ya da onceden planlanmış bir hareketsizlik anlamına gelen serbest durgunluğu da iceren eylemlerin tamamıdır.
İnsanların boş zamanları boyunca tam bir arzu ile katılma sırasında veya daha sonra tatmin duydukları faaliyetlere denir.
Katılanların gonullu olarak giriştikleri ve anında tatmin oldukları, hoşa giden herhangi bir boş zaman deneyidir.
İnsanların boş zamanlarda yaptıkları zorunlu calışma faaliyetlerinden bağımsız olarak, kişinin boş zamanını serbest olarak dilediği gibi kullandığı fiziksel gucunu onarmaya ve ruhsal kapasitesini zenginleştirmeye yonelik zorunlu faaliyetlere karşıt ozgurce secilen, fiziksel ve sosyal cevrenin değişmesi anlamına gelen faaliyetlerdir.
Kişiyi hayata bağlayan dinlendirici, eğlendirici, meşgul edici, veya zevk verici olay ve eylemleri yapmak veya bu etkinliklere katılmak suretiyle ruhen ve bedenen bir canlılığı elde etmektir
Bireyin mesleki, ailevi, toplumsal odevlerini yerine getirdikten sonra, bağımsız iradesiyle secebileceği bir seri dinlenme, eğlenme, bilgi ve becerilerini arttırması ve kendini yenileme uğraşlarına katılmasıdır.


[h=3]Rekreasyonun Ozellikleri [/h]Rekreasyon, boş veya serbest zaman icerisinde insanların fiziksel ve mental acıdan yenilenmesini sağlayan mutluluk verici faaliyetlerdir. Boş zamanların değerlendirilmesi amacıyla ortaya cıkan bir olgudur. “Calışma zamanı” ve “calışma dışı zaman” olarak iki başlık altında değerlendirilmektedir. Calışma dışı zaman, zorunlu ihtiyaclar dışında bireyin tamamen ozgur olduğu zamanı ifade eder.
Rekreatif faaliyetlerin temelinde insanların fiziksel ve mental sağlığına olumlu katkı sağlaması vardır. Orneğin, boş zamanlarda olumsuz katkı yapan alkol alma eylemi, ”atipik boş zaman davranışları” olarak değerlendirilir. Rekreasyona katılımda gonulluluk ve serbestlik esastır. Profesyonel olarak yapılan işler ve eylemler dışındaki etkinlikleri kapsar. Boş zamanın ve boş zaman davranışlarının toplum uzerindeki etkileri de dikkate alınır. Rekreasyon etkinlikleri icin boş zamanın ortaya cıkabilmesi, zamanın verimli bir şekilde planlanmasına bağlıdır.
Rekreasyonla ilgili bazı temel kuralları şoyle sıralayabiliriz;

Sportif, kulturel ya da sanatsal bir faaliyetin, rekreatif faaliyet olabilmesi icin baskı ve zorunluluktan uzak bir şekilde, gonullu olarak yapılması gerekir.
Rekreatif faaliyetlerin plan ve organizasyonu kişilerin kendi inisiyatifinde olmalı; yani kişiye ozgurluk hissi vermelidir.
Rekreasyonel etkinliklere; yaş, cinsiyet, eğitim durumu, ekonomik durum, sosyal statu gibi ozelliklerden bağımsız olarak herkes katılabilir.
Etkinlikler acık veya kapalı alanlarda yapılabilir. Doğa yuruyuşu ya da denizde yuzme acık alan faaliyetidir. Muze ziyareti de kapalı alan faaliyeti olabilir.
Mevsimlere bağlı olmaksızın her mevsime uygun rekreatif faaliyet yapılabilir.
Rekreasyonun amacı; kişilere mutluluk ve haz vermesidir. Boylece insanlar zorunlu faaliyetlerinde kaybettikleri enerjiyi tekrar kazanır ve stres atar.
Kendini ifade edebilme, ihtiyaclarını tatmin etme, iletişimi artırma sosyalleşme yonunde olumlu katkıları vardır.
Toplumun değer yargılarına, gelenek ve goreneklerine ters değildir.


[h=3]Rekreasyonun Faydaları Nelerdir? [/h]Rekreasyonun sadece kişinin kendisine değil, topluma da onemli faydaları ve katkıları bulunuyor. Fiziksel, ruhsal ve toplumsal acıdan olumlu faydalar sağlamaktadır. Rekreatif faaliyetlerin bazı faydalarını şoyle sıralayabiliriz;

Temel ihtiyacların dışındaki ikincil ihtiyacların tatmininde onemli rol oynar.
Zararlı alışkanlıklardan uzak tutar. Boylece toplumdaki genel sağlık harcamaları azalır. Sağlık problemlerini onler veya giderir.
Yaşam kalitesini artırır. Ruhsal gelişime katkıda bulunur. Ruhsal doyum sağlar, mutluluk verir, moral değerlerini yukseltir
Ruhsal sağlığı gelişmiş toplumlarda suc oranı minimuma iner. Ozel hayatın problemlerinden kaynaklanan ruhsal gerilimleri azaltır ve ic huzuru sağlar.
Grup halinde yapılan etkinlikler kişinin sosyalleşmesini sağlar. İnsanlar arasında dayanışma kulturu ve dostluklar oluşturur ve toplumsal butunleşme sağlar.
Rekreatif kişilerin sorumluluk bilinci ust duzeydedir, demokratik duşunurler.
İnsanları duşunmeye, yeni fikirler uretmeye ve kendini geliştirmeye teşvik eder. Entelektuel gelişimi sağlar.
Seyahate dayalı rekreatif faaliyetler eğitim ve kultur duzeyini yukseltir.
Okul cağındaki cocukların derslerindeki başarılarını artırır.
Rekreasyon bilinci; bedensel aktivite ve egzersiz, sinema, tiyatro, muze ziyareti, park-bahce gezintisi, sosyal sorumluluk projeleri, okuma ve araştırma etkinlikleri gibi kişisel gelişim faaliyetlerine yonlendirir.
[h=4]Universitelerdeki Rekreasyon Bolumleri [/h]Bazı universitelerin spor bilimleri fakulteleri veya beden eğitimi spor meslek yuksekokulları bunyesinde “rekreasyon bolumu” bulunuyor. Ozellikle son yıllarda gelişme kaydetmiş bolumlerden biridir. Bircok vakıf ve devlet universitesinde bu bolum bulunmaktadır.
Rekreasyon bolumleri oğrencileri; rekreasyon programlarını uygulayabilecek bicimde genel kultur, alan bilgisi, yoneticilik ve eğiticilik acısından toplumun, alanın ve bireyin ihtiyaclarını karşılayabilecek nitelikte yetiştirmek amacıyla kurulmuştur. Rekreasyon bolumleri; hareketsizliği onlemek, spor ve acık alan etkinliklerini yaşatmak, insanların bedensel, zihinsel ve sosyal gelişimine katkı sağlamak amacıyla acılıyor.
Bolum mezunları, oncelikle almış oldukları eğitim ile rekreasyon işletmeleri başta olmak uzere, temalı parklarda ve turizm işletmelerinde yer alan animasyon ve rekreasyon faaliyetlerini yurutebilecek orta ve ust duzey yonetici pozisyonunda istihdam olanaklarına sahip oluyor. Mezun oğrenciler, yetenekleri ve yetkinliklerine gore antrenorluk, spor eğitmenliği, sanat uzmanı ve sportif branşlarda istihdam edilebiliyor. Diğer istihdam olanakları şunlardır; Genclik ve spor mudurlukleri, belediyeler, spor merkezleri, turizm sektoru, ceşitli kurumların ve şirketlerin spor tesisleri, spor yonetimi birimleri…


[h=4]Rekreasyon Faaliyetleri Nelerdir? [/h]Rekreatif faaliyetler, kapalı alan ve acık alan aktiviteleri olarak ikiye ayrılıyor. Bu faaliyetlerden bazıları şunlardır; trekking, kaya tırmanışı, dağ bisikleti, motosiklet gezisi, kayak yapmak, snowboard, buz tırmanışı, kanyon gezisi, safari turu, kamp yapmak, kuş gozlemciliği, ağaca tırmanmak, macera parkları, lunaparklar, kulturel geziler, arkeolojik kazı gezileri, şnorkelle denizi izlemek, tuplu dalış, yelkenliye binmek, balık tutmak, sorf, su sporları, su kayağı, yamac paraşutu, hafif hava araclarıyla ucmak, balona binmek, rafting, col safarisi, muze ziyareti, sinema, tiyatro.
[h=4]Neler Rekreasyon Değildir? [/h]Rekreasyon, bircok alanda yapılabildiği icin genellikle bircok etkinlikle ve faaliyetle karıştırılır. Bu durumda ayrım yapabilmek icin “neler rekreasyon değildir” başlığı altında bazı ornekler verelim:

Bir muzik oğretmeninin oğrencilerine ders saatleri dışındaki boş zamanlarında “zorunlu olarak” enstruman calışmalarını istemesi, oğrencilerin inisiyatifleri devre dışı olduğu icin rekreasyon değildir.
Resim yarışmasına itibar ve para icin katılmak rekreatif faaliyet değildir.
Boş zamanda uyumak, yemek yemek, televizyon seyretmek rekreasyon faaliyeti olarak değerlendirilmez.
Boş zamanlarda alkol ve uyuşturucu almak, kumar oynamak, sigara icmek rekreatif etkinlik değildir.
Duzenli spor ve koşu yapmak, her hafta halı saha macına gitmek, profesyonel olarak tekvando yapmak reaktif faaliyet değildir.
Boş zamanlarda bağımsız bilgisayar oyunları oynamak rekreatif bir faaliyet değildir.
[h=4]Rekreasyon Alanı Nedir? [/h]Sosyal ve kulturel altyapı alanları kapsamındaki piknik ve eğlence alanlarına “rekreasyon alanı” adı veriliyor. İmar ve emlak literaturunde “yeşil alanlar” olarak da bilinen alanlardır. Rekreasyon alanı; insanların dinlenmeleri ve eğlenmeleri icin kişi başına belli bir buyuklukten daha az olmamak kaydıyla ayrılan alanlardır.
Turkiye ’de, imar yonetmeliğindeki kanuni rekreasyon alanları şunlardır; “Kentin acık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak uzere, kent icinde ve cevresinde gunu birlik kullanıma yonelik ve imar planı kararı ile belirlenmiş; eğlence, dinlenme, piknik ihtiyaclarının karşılanabileceği lokanta, gazino, kahvehane, cay bahcesi, bufe, otopark gibi kullanımlar ile tenis, yuzme, mini golf, oto kros gibi her tur sportif faaliyetlerin yer alabileceği alanlardır.”


[h=4]Bunları Biliyor Musunuz? [/h]
“Rekreasyon” kelimesi, Latince “yenilenme, yeniden ortaya koyma, yeniden yapılanma” anlamlarındaki “recreation” kelimesinin Turkce ifadesidir. Turkce karşılığı “eğlendinlen” şeklindedir.
Rekreasyon, sanayileşmiş toplumlarda ortaya cıkan bir ihtiyacın sonucudur. Cok calışan işcilerin verimliliğinin duşmesini engellemek icin gerekli gorulmuştur. Bu doğrultuda işciler icin rekreasyon zamanları ve alanları ayrılmaya başlanmıştır.
Rekreasyon calışmalarında “boş zaman” ve “serbest zaman” kavramları birbirinden farklı olgular olarak değerlendirilmektedir.
Rekreatif faaliyetlerin insanı negatif duşuncelerden kurtardığı ve toplumun genelinde suc oranlarını azalttığı, hoşgorulu bir toplum oluşturduğuna inanılıyor.
Karl Marx ’ın boş vakit ile ilgili sozleri şoyle; “Boş zamanı olmayan, tum yaşamı uyku, yemek ve benzeri şeylerin getirdiği fiziksel kesintiler dışında kapitalist icin calışmakla gecen kişi, yuk hayvanından bile aşağıdır. Kendi dışına yonelik zenginlik ureten bir makinedir yalnızca…”
Eğitim, teknoloji, sanayi gibi alanlarda gelişmiş ulkeler ile gelişmekte olan ya da gelişmemiş ulkelerin “boş zaman hakkı”na yaklaşımları ve uygulamaları farklılık gosterir.
Universitelerin rekreasyon bolumleri “en rahat ve eğlenceli bolumu” olarak biliniyor.