Medya; gunumuzde her insanın mutlaka muhatap olduğu bir mecra. Bazen bir ses, bazen goruntu veya yazı ile iletişim kurma aracı olan medya artık her alanda!
Bilgi cağında yaşıyoruz. Her mecra gorsel ve işitsel bilgi ve dokumanlarla kaynıyor. Artık bilgiye ulaşmak zor değil ancak kaliteli bilgiye ulaşmak, nitelikli verileri elde etmek ve guvenilir kaynaklara ulaşmak pek de kolay sayılmaz. Medya kısaca yazılı, sesli ve gorsel kitle iletişim aracları olarak tanımlanır. Ancak gunumuzde o kadar geniş bir tanımı icine alıyor ki teknolojinin gelişim hızı bile bu tanımı ifade etmiyor. Tanzanya ’daki kucuk bir kabile koyune saniyede ulaşabilme imkÂnı sağlayan medya aracları, uzaydan bilgi de aktarıyor, siyasilerin gundemlerini gozler onune seriyor veya bir eğlence mecrasına donuşebiliyor.
Ajans, gazete, dergi, radyo, televizyon, uydu sistemleri, internet gibi iletişim araclarının tumunu kapsayan medyanın bilgi, eğitim, uyarma, eğlence gibi sorumluluk alanları var. Yazılı, gorsel ve işitsel butun araclarla iletişim kuran kitleler, iletişim araclarına da bağımlı hale geldi. Oyle ki artık ‘medya araclarına bağımlılık ’ gibi sorunlarla yuzleşmek zorunda kalıyoruz. Medya aracları sadece haber vermez. Duygu ve duşunceleri paylaştırır; eğitime katkıları vardır; bilgiye ulaşım icin koprudur; eğlendirir. İnsanlar artık kullandıkları medya araclarının niteliklerine gore değerlendiriliyor, karakterlerine gore medya araclarına yoneliyor.
Medya kavramı; haber alma ve haber aktarma ihtiyacından ortaya cıkan bir iletişim kavramıdır. Hem iletişim kaynağı hem de iletişim mecraları genel olarak “medya” ifadesi altında toplanır. Haber, edebiyat, sanat, spor, bilim, teknoloji, siyaset, din, ekonomi gibi alanların hepsi bilgi veya etkinlik paylaşma uzerine kurulu ogelerdir. Mesela bir spor musabakasını izleyen insanlar medya aracları aracılığı ile birbirleriyle iletişime gecerken, organizasyonu yapanlar ekonomik beklentiler icin medya araclarını kullanır. Siyasiler, gazeteciler veya basın organları aracılığı ile toplumla iletişime gecer ve politikalarını aktarma ve paylaşma imkÂnı bulur. Bilim teknikleri icin medya araclarına ihtiyac vardır. Edebi bir eserin ortaya cıkmasından son kullanıcıya ulaşmasına kadar her aşamasında medya araclarının rolu vardır. Ornekleri bu minvalde artırmak mumkun. Kısaca ifade etmek gerekirse medya aracları, insanlar icin ekmek ve su kadar onemli bir yere sahip.
[h=4]Medyanın Onlenemez Yukselişi [/h]Medya; kitleleri harekete gecirme potansiyeli olan devasa bir sektor. Kendi finansal yapısını oluşturan, reklamlarla insanları yonlendirebilen, sınırı olmayan ve giderek artan bir potansiyele sahip bir mecradan bahsediyoruz. Yani sadece bilgi aktarmıyor, sadece duşunceleri etkilemiyor, sadece duygu paylaşımı icin kullanılmıyor. Ekonominin de onemli bir sacayağı haline gelmiş bir dev sektor.
Kendi aracları icinde de muthiş bir rekabet ve mucadelenin yaşandığı dev bir savaş alanı sanki. Mesela internetin yazılı basını sona erdireceği şeklinde bir ongoru vardır. İkisi de medya aracı olan gazete ve internet, kendi iclerinde soğuk bir savaşın icinde her zaman. Ancak her ikisi de birbirini tamamlayan kavramlar aslında. Mesela gazetecilerin urettiği haberlerin gazetede yayınlanması sonucu internetteki alanlar icin malzeme uretilmiş olur. Sadece internet haberciliği bazı şeyleri tamamlamaya yetmeyebilir. Bazen gazetelere, bazen dergilere bazen de televizyonlara ihtiyac duyulur ve bu ihtiyac daha uzun sure devam edecek gibi gorunuyor.
[h=3]Medyanın Topluma Etkileri Nelerdir? [/h]Medya kavramı icine giren her arac, aslında bir bakıma toplumu etkileme aracıdır. Dijital bir oyunun işlevi ile sanatsal bir faaliyetin medya vasıtası ile etkileri aynı olmasa da genel amac bir ‘etkileme ’ kavramı uzerine kuruludur.
Medya; niteliksiz ve kotu amaclı niyetler icin kullanıldığında da katilin elindeki bıcak gibi bir işlev gorur. Deveyi pire, pireyi deve yapabilir. Masum bir insandan katil, katilden de sut dokmuş kedi cıkarma ozelliği de olan medyanın gucu kitlesel linc icin de kullanılabilir. Bir kişinin ozel hayatını deşifre icin medya aracları kullanılırken, bu deşifrenin bertaraf edilmesi icin de medya araclarına ihtiyac duyulabilir. Hastaneler icin şoyle bir ifade kullanılır: Allah duşurmesin, eksik de etmesin! Belki bu ifadeyi medya icin de kullanmak gerekiyor.
Genel olarak medyanın toplum uzerindeki etkilerini şoyle ozetlemek mumkun:
Toplumu yonlendirme, kitlesel hareketleri yonetme ve bilgi akışını bilinclere sevk etmeyi sağlar.
Farklı kulturlerin etkileşime gecmesini sağlar. Duygu ve duşunce paylaşımı icin kullanılır.
Sosyal paylaşımların odağındaki medya araclarının aynı zamanda asosyal kitleler de oluşturma ozelliği sebebiyle olumsuz etkileri vardır.
Bilgiye ulaşmak icin kolay secenekler sunarken, kaliteli ve guvenilir kaynaklara ulaşımın onune gecebilir.
Kitlesel iletişim ve kultur paylaşımı guzel etkinlikler gibi gorunse de medya aracları sayesinde uzun vadede yerel kulturlerin yok olacağı goruşleri giderek haklı cıkıyor.
Toplumun oz değerleri ve kulturunun yeni nesle aktarılması icin onemli araclardır. Bu ozelliği ile toplumsallaşmayı kolaylaştırır.
Bireyler, medya mecralarında gordukleri populer kişilerin olumlu davranışları karşısında kendilerine de olumlu ornekler alabilir.
Bunun yanında şiddet, vahşet, cinsel istismar, ahlaki cokuntu ve kulturel ozelliklerin yitirilmesi gibi olumsuz etkilerini de saymak gerekiyor.
[h=3]Medya Ceşitleri Nelerdir? [/h]Medya denince ilk akla gelen gazete, radyo ve televizyon ifadeleridir. Ancak artık bu mecralar medya ifadesinin kucuk bir parcası olarak anılıyor. Genel olarak medya ceşitlerini şoyle sıralayabiliriz: Sosyal medya, dijital medya, ana akım (geleneksel) medya… Bu maddeleri biraz acalım.
Sosyal Medya: Genel anlamı ile dijital bir alandır. İnternet tabanlı program, site ve uygulamalar aracılığı ile hayatı kolaylaştıran, bilgi paylaşımını hızlandıran, aksiyon icindeki bir platformdur. Geleneksel medyaya alternatif olan, hızla gelişen bir sektor halini alan sosyal medyayı, medya platformları arasındaki en aktif kullanılan ve kendini sorgulayabilen bir medya sistemi olarak da ifade edebiliriz. Oldukca hızlı bir şekilde, yani anlık bilgi paylaşımına olanak verir. Mesela televizyonlarda 10-20 dakika sonra duyacağınız, gazetelerde ertesi oğreneceğiniz bir haberi anlık olarak gorselleri ile sosyal medyada ulaşabilirsiniz. Kaldı ki, televizyonlar artık son dakika haberlerinin coğunu sosyal medya araclarını kaynak gostererek veriyor. Sosyal medyada herkesin soz hakkı vardır. Mesela; Twitter ’daki bir ankete denizin ortasındaki bir gemici de katılabilir, otobuste yolculuk yapan bir oğrenci de, balkonunda kahve yudumlayan bir kadın da katılabilir. Yer ve zaman sınırı yoktur. Kullanıcı odaklıdır. Sosyal medyanın hem olumlu hem de olumsuz yonleri cok guclu ve etkilidir. Diğer medya araclarına gore oldukca ucuz, hatta maliyetsizdir. Gecmişi 5-10 yıllık bir surecle ifade edilir. Yani neredeyse tarihi olmayan cok yeni bir platformdur.
Dijital Medya: Bilgisayar, mobil cihazlar, internet, sanal gerceklik, artırılmış gerceklik gibi aracların kullanılması ile ortaya cıkan bir kavram. Markalaşma, reklam, eğlence, pazarlama, finans gibi bircok ifadenin yer bulduğu bir platformdur. Tuzel ve gercek kişilerin buluşabildiği veya rekabet edebildiği bir ortamdır. Her turlu dijital veri, gorsel ve yazılı dokumanları icerir.
Ana Akım Medya: Devlet, buyuk holding veya şirketlerin elinde bulunan medya organları olarak tanımlanabilir. Televizyon, dergi, radyo ve gazeteler gibi… Bu mecraların kaynakları muhabirleridir veya muhabirlerin kaynaklarıdır. Sosyal medyadan farkı, buyuk şirketler tarafından yonetiliyor olmalarıdır. Sosyal medyayı bireyler oluşturur. Ana akım medya, yonetildiği şirket veya devletin yonlendirdiği, prensiplerini şirket ve devletin politikaları ile şekillendirmek zorunda kalan bir medya turudur. Gecmişten gunumuze demokrasi acısından oldukca tartışmalı bir medya turu olan ana akım medyanın kitlelerin yonlendirilmesinde cok onemli etkileri vardır.
Bilgi cağında yaşıyoruz. Her mecra gorsel ve işitsel bilgi ve dokumanlarla kaynıyor. Artık bilgiye ulaşmak zor değil ancak kaliteli bilgiye ulaşmak, nitelikli verileri elde etmek ve guvenilir kaynaklara ulaşmak pek de kolay sayılmaz. Medya kısaca yazılı, sesli ve gorsel kitle iletişim aracları olarak tanımlanır. Ancak gunumuzde o kadar geniş bir tanımı icine alıyor ki teknolojinin gelişim hızı bile bu tanımı ifade etmiyor. Tanzanya ’daki kucuk bir kabile koyune saniyede ulaşabilme imkÂnı sağlayan medya aracları, uzaydan bilgi de aktarıyor, siyasilerin gundemlerini gozler onune seriyor veya bir eğlence mecrasına donuşebiliyor. Ajans, gazete, dergi, radyo, televizyon, uydu sistemleri, internet gibi iletişim araclarının tumunu kapsayan medyanın bilgi, eğitim, uyarma, eğlence gibi sorumluluk alanları var. Yazılı, gorsel ve işitsel butun araclarla iletişim kuran kitleler, iletişim araclarına da bağımlı hale geldi. Oyle ki artık ‘medya araclarına bağımlılık ’ gibi sorunlarla yuzleşmek zorunda kalıyoruz. Medya aracları sadece haber vermez. Duygu ve duşunceleri paylaştırır; eğitime katkıları vardır; bilgiye ulaşım icin koprudur; eğlendirir. İnsanlar artık kullandıkları medya araclarının niteliklerine gore değerlendiriliyor, karakterlerine gore medya araclarına yoneliyor.
Medya kavramı; haber alma ve haber aktarma ihtiyacından ortaya cıkan bir iletişim kavramıdır. Hem iletişim kaynağı hem de iletişim mecraları genel olarak “medya” ifadesi altında toplanır. Haber, edebiyat, sanat, spor, bilim, teknoloji, siyaset, din, ekonomi gibi alanların hepsi bilgi veya etkinlik paylaşma uzerine kurulu ogelerdir. Mesela bir spor musabakasını izleyen insanlar medya aracları aracılığı ile birbirleriyle iletişime gecerken, organizasyonu yapanlar ekonomik beklentiler icin medya araclarını kullanır. Siyasiler, gazeteciler veya basın organları aracılığı ile toplumla iletişime gecer ve politikalarını aktarma ve paylaşma imkÂnı bulur. Bilim teknikleri icin medya araclarına ihtiyac vardır. Edebi bir eserin ortaya cıkmasından son kullanıcıya ulaşmasına kadar her aşamasında medya araclarının rolu vardır. Ornekleri bu minvalde artırmak mumkun. Kısaca ifade etmek gerekirse medya aracları, insanlar icin ekmek ve su kadar onemli bir yere sahip.
[h=4]Medyanın Onlenemez Yukselişi [/h]Medya; kitleleri harekete gecirme potansiyeli olan devasa bir sektor. Kendi finansal yapısını oluşturan, reklamlarla insanları yonlendirebilen, sınırı olmayan ve giderek artan bir potansiyele sahip bir mecradan bahsediyoruz. Yani sadece bilgi aktarmıyor, sadece duşunceleri etkilemiyor, sadece duygu paylaşımı icin kullanılmıyor. Ekonominin de onemli bir sacayağı haline gelmiş bir dev sektor.
Kendi aracları icinde de muthiş bir rekabet ve mucadelenin yaşandığı dev bir savaş alanı sanki. Mesela internetin yazılı basını sona erdireceği şeklinde bir ongoru vardır. İkisi de medya aracı olan gazete ve internet, kendi iclerinde soğuk bir savaşın icinde her zaman. Ancak her ikisi de birbirini tamamlayan kavramlar aslında. Mesela gazetecilerin urettiği haberlerin gazetede yayınlanması sonucu internetteki alanlar icin malzeme uretilmiş olur. Sadece internet haberciliği bazı şeyleri tamamlamaya yetmeyebilir. Bazen gazetelere, bazen dergilere bazen de televizyonlara ihtiyac duyulur ve bu ihtiyac daha uzun sure devam edecek gibi gorunuyor.
[h=3]Medyanın Topluma Etkileri Nelerdir? [/h]Medya kavramı icine giren her arac, aslında bir bakıma toplumu etkileme aracıdır. Dijital bir oyunun işlevi ile sanatsal bir faaliyetin medya vasıtası ile etkileri aynı olmasa da genel amac bir ‘etkileme ’ kavramı uzerine kuruludur.
Medya; niteliksiz ve kotu amaclı niyetler icin kullanıldığında da katilin elindeki bıcak gibi bir işlev gorur. Deveyi pire, pireyi deve yapabilir. Masum bir insandan katil, katilden de sut dokmuş kedi cıkarma ozelliği de olan medyanın gucu kitlesel linc icin de kullanılabilir. Bir kişinin ozel hayatını deşifre icin medya aracları kullanılırken, bu deşifrenin bertaraf edilmesi icin de medya araclarına ihtiyac duyulabilir. Hastaneler icin şoyle bir ifade kullanılır: Allah duşurmesin, eksik de etmesin! Belki bu ifadeyi medya icin de kullanmak gerekiyor.
Genel olarak medyanın toplum uzerindeki etkilerini şoyle ozetlemek mumkun:
Toplumu yonlendirme, kitlesel hareketleri yonetme ve bilgi akışını bilinclere sevk etmeyi sağlar.
Farklı kulturlerin etkileşime gecmesini sağlar. Duygu ve duşunce paylaşımı icin kullanılır.
Sosyal paylaşımların odağındaki medya araclarının aynı zamanda asosyal kitleler de oluşturma ozelliği sebebiyle olumsuz etkileri vardır.
Bilgiye ulaşmak icin kolay secenekler sunarken, kaliteli ve guvenilir kaynaklara ulaşımın onune gecebilir.
Kitlesel iletişim ve kultur paylaşımı guzel etkinlikler gibi gorunse de medya aracları sayesinde uzun vadede yerel kulturlerin yok olacağı goruşleri giderek haklı cıkıyor.
Toplumun oz değerleri ve kulturunun yeni nesle aktarılması icin onemli araclardır. Bu ozelliği ile toplumsallaşmayı kolaylaştırır.
Bireyler, medya mecralarında gordukleri populer kişilerin olumlu davranışları karşısında kendilerine de olumlu ornekler alabilir.
Bunun yanında şiddet, vahşet, cinsel istismar, ahlaki cokuntu ve kulturel ozelliklerin yitirilmesi gibi olumsuz etkilerini de saymak gerekiyor.
[h=3]Medya Ceşitleri Nelerdir? [/h]Medya denince ilk akla gelen gazete, radyo ve televizyon ifadeleridir. Ancak artık bu mecralar medya ifadesinin kucuk bir parcası olarak anılıyor. Genel olarak medya ceşitlerini şoyle sıralayabiliriz: Sosyal medya, dijital medya, ana akım (geleneksel) medya… Bu maddeleri biraz acalım.
Sosyal Medya: Genel anlamı ile dijital bir alandır. İnternet tabanlı program, site ve uygulamalar aracılığı ile hayatı kolaylaştıran, bilgi paylaşımını hızlandıran, aksiyon icindeki bir platformdur. Geleneksel medyaya alternatif olan, hızla gelişen bir sektor halini alan sosyal medyayı, medya platformları arasındaki en aktif kullanılan ve kendini sorgulayabilen bir medya sistemi olarak da ifade edebiliriz. Oldukca hızlı bir şekilde, yani anlık bilgi paylaşımına olanak verir. Mesela televizyonlarda 10-20 dakika sonra duyacağınız, gazetelerde ertesi oğreneceğiniz bir haberi anlık olarak gorselleri ile sosyal medyada ulaşabilirsiniz. Kaldı ki, televizyonlar artık son dakika haberlerinin coğunu sosyal medya araclarını kaynak gostererek veriyor. Sosyal medyada herkesin soz hakkı vardır. Mesela; Twitter ’daki bir ankete denizin ortasındaki bir gemici de katılabilir, otobuste yolculuk yapan bir oğrenci de, balkonunda kahve yudumlayan bir kadın da katılabilir. Yer ve zaman sınırı yoktur. Kullanıcı odaklıdır. Sosyal medyanın hem olumlu hem de olumsuz yonleri cok guclu ve etkilidir. Diğer medya araclarına gore oldukca ucuz, hatta maliyetsizdir. Gecmişi 5-10 yıllık bir surecle ifade edilir. Yani neredeyse tarihi olmayan cok yeni bir platformdur.
Dijital Medya: Bilgisayar, mobil cihazlar, internet, sanal gerceklik, artırılmış gerceklik gibi aracların kullanılması ile ortaya cıkan bir kavram. Markalaşma, reklam, eğlence, pazarlama, finans gibi bircok ifadenin yer bulduğu bir platformdur. Tuzel ve gercek kişilerin buluşabildiği veya rekabet edebildiği bir ortamdır. Her turlu dijital veri, gorsel ve yazılı dokumanları icerir.
Ana Akım Medya: Devlet, buyuk holding veya şirketlerin elinde bulunan medya organları olarak tanımlanabilir. Televizyon, dergi, radyo ve gazeteler gibi… Bu mecraların kaynakları muhabirleridir veya muhabirlerin kaynaklarıdır. Sosyal medyadan farkı, buyuk şirketler tarafından yonetiliyor olmalarıdır. Sosyal medyayı bireyler oluşturur. Ana akım medya, yonetildiği şirket veya devletin yonlendirdiği, prensiplerini şirket ve devletin politikaları ile şekillendirmek zorunda kalan bir medya turudur. Gecmişten gunumuze demokrasi acısından oldukca tartışmalı bir medya turu olan ana akım medyanın kitlelerin yonlendirilmesinde cok onemli etkileri vardır.