
Fransız tarihci Benjamin Stora'nın, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'a sunduğu ulkenin somurge tarihi ve Cezayir savaşına ilişkin raporda, Fransa'nın burada nukleer ve kimyasal silah denemeleri yaptığı bilgisi dikkati cekti.
Stora, raporunda, Fransa'nın 1960-1966 yıllarında Sahra Colu'nde gercekleştirdiği 17 nukleer denemenin, ulkenin somurgecilik tarihinin en cok tartışılan meselelerinden biri olduğuna işaret etti.
Cezayir'in bağımsızlığını kazanması oncesi ve sonrasında yapılan bu denemelerin Sahra'da yaşayan halkı zehirlediğini kaydeden Stora, test merkezlerinin 1967'de Cezayir'e teslim edildiğini ancak radyasyona maruz kalan askeri arac, silah, ucak gibi cok sayıda ekipmanın buralarda bırakıldığına değindi.
Stora, o gunden bu yana gecen surede, bu bolgelerin temizlenmesi, nukleer denemelerin Cezayirli mağdurlarına tazminat verilmesi konusunda iki ulkenin ortak calışmaları olsa da, halen bolgedeki halkın bu kirlilikten etkilendiğini, bazı deneme alanlarında hicbir calışma başlatılmadığını bildirdi.
Fransız mayınları yuzunden binlerce Cezayirli oldu ya da sakat kaldı
Tarihci Stora, raporunda ayrıca Cezayir savaşı sırasında Fransız ordusunun Fas ve Tunus sınırlarına doşediği mayınların, binlerce genc Cezayirlinin olmesine ya da sakat kalmasına neden olduğunu belirtti.
Cezayir ordusu 1962'den bu yana mayınları temizlemeye başlasa da halen 3 milyon mayının toprağa gomulu olduğu ve bolge insanları icin tehlike oluşturduğunu belirten Stora, Cezayir'in bağımsızlığını kazanmasından bu yana mayınların 40 bin kişiyi oldurduğu veya yaraladığını aktardı.
Stora, Fransa'nın 2007'de Cezayir'e mayın planlarını vermesine rağmen, iki ulkenin bu mesele uzerinde birlikte calışması gerektiğini vurguladı.
Kaynak: Anadolu Ajansı / Alaattin Doğru